Zeki Müren kimdir? Ne zaman öldü, kaç yaşındaydı? İşte hayat hikayesi

Zeki Müren kimdir? Ne zaman öldü, kaç yaşındaydı? İşte hayat hikayesi

1991 yılında 'Devlet Sanatçısı' unvanı alan Zeki Müren, kamuoyunda 'Sanat Güneşi' ve 'Paşa' olarak anılıyordu. Kalp rahatsızlığı ve şeker hastalığı nedeniyle hayatının son 6 yılında sahne hayatından ve medyadan uzak kaldı. 24 Eylül 1996 günü, TRT İzmir Televizyonu'nda kendisi için düzenlenen program sırasında geçirdiği kalp krizi sonucu hayata gözlerini yumdu. İşte, Zeki Müren biyografisi...

Şarkıcı, besteci, söz yazarı ve şairliğinin yanı sıra Yeşilçam filmlerinde oyunculuk da yapan Zeki Müren, Türkiye'de verilmeye başlanan Altın Plak Ödülü'nün de ilk sahibidir. Hayatı boyunca hiç evlenmeyen usta sanatçı, 1950'lerin Türkiye'sinde alışılmış kalıpları zorlayan elbiseleri ve sahne davranışı ile vefatına kadar her daim kamuoyunun ilgisini çekti. Cenazesi büyük bir halk kalabalığının katıldığı bir törenle kaldırıldı. Mezarı, doğum yeri olan Bursa'da Emirsultan Mezarlığı'ndadır.

ZEKİ MÜREN'İN HAYATI

6 Aralık 1931 tarihinde Bursa'nın Hisar semtinde dünyaya geldi. Zeki Müren aslen Makedonya Üsküp göçmenidir. Babası kereste tüccarıydı.

İlkokulu Bursa Osmangazi İlkokulu'nda okudu. Henüz ilkokuldayken yeteneği öğretmenleri tarafından keşfedildi ve müzikli okul müsamerelerinde başrollerde oynamaya başladı.

Ortaokulu yine Bursa'da, Tahtakale'deki 2. Ortaokul'da tamamladı. Babasına İstanbul'a gitme arzusunda olduğunu açıkladı ve onun da onayıyla İstanbul Boğaziçi Lisesi'ne yazıldı. Bu okulu birincilikle bitirdi.

Zeki Müren, olgunluk imtihanlarını pekiyi dereceyle verip İstanbul Devlet Güzel Sanatlar Akademisi'ne (şimdiki Mimar Sinan Üniversitesi) girdi. Yüksek Süsleme Bölümü Sabih Gözen Atölyesi'nden mezun oldu. Desen çalışmalarını öğrencilik yıllarından başlayarak pek çok kez sergiledi.

zeki-muren-kimdir-kac-yasinda-nereli.jpg

ZEKİ MÜREN'İN KARİYERİ

Bursa'da tamburi İzzet Gerçeker'den aldığı solfej ve usul dersleriyle musiki bilgileri öğrenmeye başladı. 1949'da, Boğaziçi Lisesi'nde okurken sinema yönetmeni ve yazar Arşavir Alyanak'ın babası Agopos Efendi ile birbaşka hocası Udi Krikor'dan aldığı derslerle de musiki eğitimini sürdürdü. Daha sonra fasıl musikisini iyi bilen ve geniş bir repertuvarı olan Şerif İçli'den çeşitli eserler meşk etti; Refik Fersan'dan, Sadi Işılay'dan, Kadri Şençalar'dan faydalandı.

1950 yılında henüz üniversite öğrencisiyken TRT İstanbul Radyosu'nun açtığı ve 186 adayın katıldığı solist sınavını birincilikle kazandı. 1 Ocak 1951'de İstanbul Radyosu'nda canlı olarak yayınlanan bir programda ilk radyo konserini verdi ve bu konseri çok beğenildi. Bu konserde kendisine eşlik eden saz ekibi Hakkı Derman, Serif İçli, Şükrü Tunar, Refik Fersan ve Necdet Gezen'den oluşuyordu. Konserden sonra Hamiyet Yüceses stüdyoyu arayarak kendisini tebrik etti.

O yıllarda TRT Ankara Radyosu, Anadolu'da en çok dinlenen radyoydu ve İstanbul Radyosu, Anadolu'dan net olarak dinlenemiyordu. Aynı hafta klarnet sanatçısı Şükrü Tunar Müren'i Yeşilköy'deki kendisine ait plak fabrikasına götürerek yine kendi eseri olan 'Muhabbet Kuşu' şarkısını plağa doldurttu. Bu plak sayesinde tüm Anadolu'da tanındı.

zeki-muren-sevgilisi.jpg
Zeki Müren ve Türkan Şoray

'T' PODYUMUN MUCİDİ

Zeki Müren, ilk konserden ve plak çalışmasından sonra Türkiye radyolarında düzenli olarak eserler seslendirmeye başladı. Radyo programları 15 yıl sürdü, bunların çoğu canlı yayın programlarıydı. Müren bundan sonra kendini daha çok sahne ve plak çalışmalarına verdi. İlk sahne konserini 26 Mayıs 1955 tarihinde verdi. Genellikle kendi tasarladığı sahne kıyafetlerini giyiyordu. Gösteri dünyasına, saz heyetine tek tip kıyafet giydirmek ve T podyum kullanmak gibi çeşitli yenilikler getirdi.

Maksim Gazinosu sahnelerinde aralıksız 11 yıl sahne aldı. 1976'da Londra'daki Royal Albert Hall'da konser vererek bu mekanda sahne alan ilk Türk sanatçı oldu.

zeki-muren-eski-sarkilari.jpg
Zeki Müren'in tasarladığı T şeklinde podyum fikri, sahne dünyasında kabul gördü

ALTIN PLAK ÖDÜLÜ'NÜN İLK SAHİBİ

Zeki Müren, 600'ü aşkın plak ve kaset doldurdu. Plağa okuduğu ilk şarkı Şükrü Tunar'ın 'Bir Muhabbet Kuşu' güfteli şarkısıdır. 1955'te 'Manolyam' adlı şarkısıyla Türkiye'de ilk kez verilen Altın Plak Ödülü'nü kazandı. 1991 yılında Devlet Sanatçısı seçildi.

300 dolayında şarkı besteledi. 17 yaşındayken bestelediği "Zehretme hayatı bana cananım" mısrasıyla başlayan acemkürdi şarkı bestelediği ilk şarkıdır. 'Şimdi Uzaklardasın' (suzinâk), 'Manolyam' (kürdilihicazkâr), 'Bir Demet Yasemen', 'Gözlerinin İçine Başka Hayal Girmesin' (nihavend) güfteli, 'Elbet Bir Gün Buluşacağız' gibi şarkıları en sevilen eserleri oldu.

1954'te Beklenen Şarkı adlı filmde rol alarak oyunculuğa başladı. Büyük beğeni toplayan bu filmden sonra, şarkılarının çoğunu kendisinin bestelediği 18 filmde daha oynadı. 1965'te de Arena Tiyatrosu tarafından sahneye koyulan Çay ve Sempati adlı oyunda başrolü oynadı.

ON PARMAĞINDA ON MARİFET

Zeki Müren, başarılı yorumculuk ve oyunculuk kariyerlerinin yanı sıra yüksek eğitimini aldığı desen tasarımına da devam etti. Sahne kıyafetlerinin pek çoğunu kendisi tasarladı. Resimle de uğraşan usta sanatçı, öğrencilik yıllarından itibaren gerek desenlerini, gerekse resimlerini pek çok ilde sergiledi.

1965 yılında 100'e yakın şiirinin yer aldığı 'Bıldırcın Yağmuru' adlı şiir kitabını çıkardı. Bu kitabında yer alan şiirlerinden bazıları Pembe Yağmurlar, Bursa Sokağı, İkinci Sadık Dost, Çim Makası, Son Kavga, Bu Bestecikler Sana, Alınyazım, Kazancı Yokuşu ve Kendimi Arıyorum'dur.

zeki-muren-ne-zaman-oldu.jpg
Zeki Müren

ÖZEL YAŞAMI

Mesleğe başladığı ilk yıllarda daha sıradan kıyafetler ve saç stilleri taşımasına rağmen ileriki yıllarda kadınsı kıyafetler, saç modelleri ve makyajı ile sahnelerde yer aldı. Kendisi hiçbir zaman cinsel yönelimiyle ilgili bir açıklama yapmadı ve zaman zaman adı kadınlarla anıldı ancak genel kanaat eşcinsel olduğu yönünde idi.

Kurallı ve ağdalı bir Türkçe konuşmaya özen göstermesi ile bilinirdi. 'Müziğin Paşası' olarak anılması, 1969'da Aspendos konserinden sonra ilk defa Antalya halkının kendisi için kullanmasıyla başladı. Kendisi, bu şekilde anılmaktan memnun olmakla birlikte neden uygun görüldüğünü bilmediğini söyledi.

Askerliğini 1957-1958 yıllarında yedek subay olarak Ankara Piyade Okulu (6 ay), İstanbul Harbiye Temsil Bürosu (6 ay) ve Çankırı'da (3 ay) yaptı.

Zeki Müren'in Karagöz sanatçısı Hayali Saf Deri, Metin Özlen tarafından hazırlanan kuklası, doğum yeri olan Bursa'da sahne aldı. Zeki Müren'in doğum günü olan 6 Aralık tarihi, Türk sanat müziği sanatçısı Onur Akay'ın TRT Müzik ekranlarından yaptığı öneri ile 2012 yılından bu yana, Türk Sanat Müziği Günü olarak kutlanır.

zeki-muren-en-guzel-sarkilari.jpg
Zeki Müren

ZEKİ MÜREN'İN VEFATI

Kalp rahatsızlığı ve şeker hastalığı nedeniyle hayatının son yıllarını gözlerden uzakta yaşadı. Bodrum'daki evinde inzivaya çekildi. Bu dönemi 'kendini dinlemek' olarak tarif etti.

24 Eylül 1996 günü, TRT İzmir Televizyonu'nda kendisi için düzenlenen programın çekimleri devam ettiği sırada geçirdiği kalp krizi sonucu 64 yaşında hayata gözlerini yumdu. Cenazesi büyük bir halk kalabalığının katıldığı büyük bir törenle kaldırıldı. Zeki Müren'in mezarı, doğum yeri olan Bursa'da Emirsultan Kabristanı'ndadır.

Vasiyetinde tüm mal varlığını Türk Eğitim Vakfı ve Mehmetçik Vakfı'na bıraktı. TEV ve Mehmetçik Vakfı, 2002 yılında Bursa'da Zeki Müren Güzel Sanatlar Anadolu Lisesi'ni yaptırdı. TEV Bursa Şube Başkanı Mehmet Çalışkan 24 Eylül 2016 tarihinde yaptığı bir açıklamada vakfın Zeki Müren Burs Fonu'ndan 20 yılda 2 bin 631 öğrencinin yararlandığını belirtti.

Ölümünün ardından sanatçının Bodrum'da son yıllarını yaşadığı evi Kültür Bakanlığı'yla yapılan protokol ile Zeki Müren Sanat Müzesi'ne dönüştürüldü ve 8 Haziran 2000 tarihinde ziyarete açıldı.

zeki-muren-filmleri.jpg
Altın Kafes filmi / 1958

ZEKİ MÜREN ALBÜMLERİ

1970 - Senede Bir Gün
1973 - Pırlanta 1
1973 - Pırlanta 2
1973 - Pırlanta 3
1973 - Pırlanta 4
1974 - Anılarım
1975 - Mücevher
1976 - Güneşin Oğlu
1977 - Nazar Boncuğu
1977 - Zirvedeki
1978 - Sükse
1981 - Kahır Mektubu
1982 - Eskimeyen Dost
1984 - Hayat Öpücüğü
1985 - Masal
1986 - Helal Olsun
1987 - Aşk Kurbanı
1988 - Gözlerin Doğuyor Gecelerime
1989 - Ayrıldık İşte
1989 - Karanlıklar Güneşi
1989 - Şarkılar
1990 - Dilek Çeşmesi
1990 - Bir Tatlı Tebessüm
1991 - Doruktaki Nağmeler
1992 - Sorma

ZEKİ MÜREN FİLMLERİ

1953 - Beklenen Şarkı (Zeki)
1955 - Son Beste (Zeki Müren)
1957 - Berduş (Bedri)
1958 - Altın Kafes
1959 - Kırık Plak (Zeki Müren)
1959 - Gurbet
1962 - Hayat Bazen Tatlıdır
1963 - Aşk Hırsızı (Zeki)
1963 - Bahçevan (Fındık Ali)
1964 - İstanbul Kaldırımları (Zeki)
1965 - Hep O Şarkı
1966 - Düğün Gecesi
1967 - Hindistan Cevizi (Zeki)
1968 - İstanbul'da Cümbüş Var (Zeki Müren)
1968 - Katip (Üsküdara Giderken) (Katip)
1969 - İnleyen Nağmeler (Zeki Müren)
1969 - Kalbimin Sahibi
1970 - Aşktan da Üstün (Zeki)
1971 - Rüya Gibi (Zeki)
1975 - Deli Deli Tepeli (Zeki)

İlgili Haberler
Öne Çıkanlar
Diğer Haberler
Son Dakika Haberleri
KARAR.COM’DAN