3 gündür kar yağışının etkili olduğu İstanbul'da şimşek çakması ve gök gürültüsü duyulması, vatandaşları heyecanlandırdı. Zira, pek görülmeyen bu durum için uzmanlar, 'nadir görülen doğa olayı' değerlendirmesinde bulundu. İşte, cephesel oraj hakkında bilgiler...
İstanbul'da kar yağışı sırasında gök gürültüsü meydana geldi. Yağmur yağarken alıştığımız şimşek çakması olayının kar yağarken gerçekleşmesi şaşkınlık uyandırdı. Meteoroloji Genel Müdürlüğü yetkilileri ise konuyla ilgili şu açıklamayı yaptı: "Gök gürültüsü şimşek ve kar yağışı yadırgandı. Çok soğuk olduğu zaman havada dikine gelişen bulutlar oluşuyor. Bu ilkbaharda yaşanan doğa olayının bir benzeri. Bu nedenle de aynı ilkbahardaki gibi gök gürültüsü meydana geliyor. Kar yağarken şimşek çakmaz diye bilimsel bir kural yok. Bu normal bir olaydır. Korkup endişelenmeye gerek yok."
KAR YAĞARKEN ŞİMŞEK ÇAKMASININ NEDENİ
Genellikle denize kıyısı olan bölgelerde yaşanan kar yağarken şimşek çakmasının nedeni, deniz üzerinde aşırı soğuk havanın olması dolayısıyla meydana gelir. Sıcak deniz üzerinden buharlaşan hava üzerindeki soğuk hava içerisinde hızla yükselmesiyle bulut içerisinde küçük dolu taneleri oluşur. Bu doluların bulutun içinde bulunan buz parçalarıyla elektriksel etkileşime geçmesi ile gök gürültüsü gerçekleşir.
CEPHESEL ORAJ NE DEMEK?
Afyon Kocatepe Üniversitesi (AKÜ) Fen Edebiyat Fakültesi Coğrafya Bölümü'nden iklim bilimci Dr. Öğretim Üyesi Okan Bozyurt, kentte son dönemde görülen kar yağışı esnasında gök gürültüsü ve şimşek çakması olayının 'cephesel oraj' olarak adlandırıldığını ve nadir görülen bir doğa olayı olduğunu söyledi.
Cephesel orajın 1990'lı ve 2000'li yılların başında da görüldüğünü anlatan Okan Bozyurt, "Kar yağışı esnasında gök gürültüsü ve şimşek çakması nadir bir olaydır. Afyonkarahisar'da en son 2009 yılında gerçekleşti. Bundan önce Türkiye'de 1990'lı ve 2000'li yılların başında gerçekleşti. Ama her zaman görülen bir olay değildir. Biz buna kısaca 'cephesel oraj' adını veriyoruz.
KAR YAĞARKEN GÖK GÜRLER Mİ?
Ama bunun oluşum koşullarını kısaca özetleyecek olursak, sıcak havanın arkasından hemen gelen aşırı soğuk hava, sıcak havayı yukarı doğru hızlı şekilde yükseltip, alta giriyor. Böylece alt ve üst atmosfer arasında sıcaklık dengesizliğin oluşmasına yol açıyor. Fakat alt atmosfer çok soğuyor. Üst atmosfer de oldukça ılık oluyor. Dolayısıyla alt ve üst atmosferdeki ani sıcaklık farkından dolayı zıt yönlü elektrik akımları meydana geliyor. Böylece kar yağarken şimşek çakıyor.
Ama aslında karın yağdığı katmanda şimşek çakmıyor. Daha üst katmanda ve o katman aslında yağmur tabakası ve orada şimşek çakıyor. Ama biz bunu göremiyoruz. Alt katmanda tamamıyla kar bulutları olduğu için kar yağarken şimşek çakıyor görünümünü algılıyoruz. Normalde kar yağarken şimşek çakmıyor. Şimşeğin çaktığı yer yağmurun olduğu yer. Fakat alt katman çok soğuk olduğu için yani sıfırın altında değerlerde olduğu için yukarıdan aşağıya yağış taneleri düşerken birden donuyor ve kar kristalleri haline dönüşüyor" dedi.
