Kazakistan'da seçimleri kazanan Tokayev ülkenin ikinci Cumhurbaşkanı oldu. Peki yeni dönem ülke için ne anlam ifade ediyor? 'Reformcu ve özgürlükçü' kimliği ile dikkat çeken Tokayev nasıl bir siyaset izleyecek?
Kazakistan’da 9 Haziran 2019 günü yapılan tarihi seçimlerde Kassym-Jomart Tokayev Cumhurbaşkanı seçildi.
Daha önce, 19 Mart 2019’da Kazakistan’ın Kurucu Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev görevinden istifa etmişti. Bağımsızlık yıllarında güçlü ve başarılı bir devlet kurduklarını ifade eden Nazarbayev, bundan sonra ülkeyi yönetecek genç nesillerin yetişmesine odaklanacağını açıklamıştı. Bununla birlikte Nursultan Nazarbayev Kazakistan Cumhuriyeti Güvenlik Konseyi Başkanı, Nur Otan Partisi Başkanı ve Kazakistan Halkı Asamblesi Başkanı görevlerini sürdürüyor.
NAZARBAYEV TOKAYEV'İ DESTEKLEDİ
9 Haziran’da yapılan seçimlere Kassym-Jomart Tokayev iktidardaki Nur Otan Partisi’nin adayı olarak ve Nursultan Nazarbayev’in desteğiyle katıldı.
Kazakistan Cumhuriyeti Merkez Seçim Komisyonunun 10 Haziran 2019’da ilan ettiği erken seçim sonuçlarına göre, Kassym-Jomart Tokayev geçerli oyların %70,76’nı, yani toplam 6 504 054 oy aldı.
Seçime katılan diğer adayların aldıkları oy oranları şöyle: Amirzhan Kossanov %16,02; Daniya Yespayeva %5,2; Toleutay Rakhimbekov % 3,2; Amangeldy Taspikhov % 2,07; Zhambyl Akhmetbekov % 1,82; Sadybek Tugel – % 0,92.
TARİHİ SEÇİME KATILIM ORANI SİYASET İÇİN UMUT VERDİ
Merkez Seçim Komisyonunun verilerine göre, seçimlere katılım oranı ise %77,4 olarak gerçekleşti.
9 Haziran seçimleri Nazarbayev’in katılmadığı ve bağımsız Kazakistan’ın ikinci liderinin belirlendiği seçimler olması bakımından tarihi öneme sahip. Seçimlerde yedi ayrı adayın yarışması ve halkın %77,4 oranında katılım sağlaması Kazakistan’da siyasi hayatın canlanmasının göstergesi oldu.
Seçimlere “Herkes için refah! Devamlılık. Adalet. Kalkınma.” sloganıyla katılan Kassym-Jomart Tokayev Nursultan Nazarbayev döneminde elde edilen başarıları muhafaza etmeyi ve artırmayı vaat ediyor. Tokayev’in ilk turda %70,76’lık bir sonuçla ülkenin ikinci Cumhurbaşkanı seçilmesi Kazak halkının tercihini istikrar ve devamlılıktan yana kullanması olarak yorumlandı.
Bunun yanı sıra milliyetçi demokrat Ulus Kaderi platformunun adayı olan Amirzhan Kossanov’un oyların %16,02’ini alarak yarışı ikincilikle bitirmesi Kazakların milli bilinç ve demokratikleşmeye verdiği önemin altını çizmiştir. İlk kadın Cumhurbaşkanı adayı olan Daniya Yespayeva liberal demokrat Ak Yol Partisini temsilen yarışı üçüncülükle tamamladı. Ak Yol Partisi bağımsızlığın güçlendirilmesi, milli kimlik, ekonomik reformlar ve girişimcilik konularına önem veriyor.
Seçimlerin gerçekleşmesiyle Nursultan Nazarbayev ismiyle özdeşleşmiş olan Kazakistan için yeni dönem resmen başlamış oldu. 1991’de Nazarbayev Sovyet Birliğinin ekonomik ve politik yıkıntıları arasında özgürlüğüne kavuşmuş, ancak büyük iç ve dış tehditlerle karşı karşıya olan Kazakistan’ı devralmıştı. Birçok uluslararası uzman ülkenin karmaşık etnik yapısı, ekonomik sıkıntıları ve büyük güçlerle komşuluğu nedeniyle bağımsızlık ve bütünlüğünü koruyamayacağını dile getirirken, Nazarbayev'in başarısı dikkat çekti.
Nazarbayev döneminde ülke Türk Dünyasında öncü roller üstlenirken, kısa bir sürede yeni bir başkent inşa edildi, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyine üye olundu, Asya'da İşbirliği ve Güven Arttırıcı Önlemler Konferansı, Dünya Dini Liderler Kongresi gibi inisiyatifler gerçekleştirildi, AGİT Zirvesi, İslam İşbirliği Teşkilatı Zirvesi, EXPO gibi birçok etkinliğe de ev sahipliği yapıldı.
Bu çalışmalarından dolayı Nazarbayev’in geçtiğimiz ay hem Türk Konseyi’nin, hem de Avrasya Ekonomik Birliği’nin Fahri Başkanı ilan edilmesi atılımları kayda geçiren gelişme oldu.
TOKAYEV NAZARBAYEV'İN ADETA YARDIMCISIYDI
Bağımsızlığın ilk yıllarından beri Nursultan Nazarbayev’le yan yana çalışan Kassym-Jomart Tokayev deneyimli bir devlet adamı ve seçkin bir diplomat olarak biliniyor. Daha önce Dışişleri Bakanlığı, Başbakanlık, Birleşmiş Milletler Genel Sekreter Yardımcılığı ve Senato Başkanlığı gibi önemli görevlerde bulundu. Tokayev’in iç ve dış siyasetteki yapıcı ve dengeli çizgiyi devam ettirmesi bekleniyor.
Yeni Cumhurbaşkanı'nın özellikle yolsuzluklarla mücadele ve halkın refah düzeyini yükselme konularına eğilmesi bekleniyor. Toplumun diyalog, demokrasi ve adalet taleplerine layıkıyla cevap verilmesi de Tokayev’in öncelikleri arasında.
300 GENÇLE REFORM KADROSU
Tokyaev bu yıl sonuna kadar yetenekli 300 gençten oluşacak yeni bir kadronun önemli görevlere getirileceğini duyurdu. Bunun yanı sıra ülkede Kazakların oranının yüzde 70’e ulaştığı ve artmaya devam ettiği şu dönemde yeni yönetim Kazak ulusunun kimlik inşasını tamamlamaya yönelik önemli adımlar atacaktır. Kazakistan’ın Türk Dünyasıyla bağları güçlenmeye devam edecek, Latin alfabesine geçiş tamamlanacaktır.
Kariyer diplomatı olan ve Kazakistan’ın marka değeri haline gelmiş olan çok vektörlü dış politika konseptinin oluşturulmasında imzası bulunan Kassym-Jomart Tokayev'in dengeli ve barışçıl dış siyaset çizgisini, özellikle de Türkiye ile bağlarını güçlendirmeye devam etmesi bekleniyor.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan da 10 Haziran günü Kassym-Jomart Tokayev’i elde ettiği seçim zaferi dolayısıyla tebrik etti. Türkiye Dışişileri Bakanlığı ise seçimlerle ilgili olarak şu resmi mesajı yayınladı:
“Kazakistan’da 9 Haziran tarihinde düzenlenen Cumhurbaşkanlığı seçiminin yüksek bir katılım oranıyla gerçekleştirilmiş olmasından memnuniyet duyuyoruz. Köklü bağlara sahip olduğumuz Kazakistan’ın istikrar ve refahına büyük önem atfediyoruz. Cumhurbaşkanlığı seçiminin sonucunun dost ve kardeş Kazakistan için hayırlı olmasını diliyoruz. Stratejik ortağımız Kazakistan ile ilişkilerimizin bölgesel güvenlik istikrar ve refaha katkıda bulunacak şekilde her alanda geliştirilmesi için çabalarımızı sürdüreceğiz.”
