Emlak fiyatlarında yüzde 12,58’lik artış yüzde 12,73’lük üç aylık mevduat faizinin gerisinde kaldı. Konutta getiri iki yıl önce yüzde 18,4 olmuştu. İstanbul İnşaatçılar Derneği Başkanı Durbakayım, “İnşaatçı fedakarlık yapıyor, baskı altındaki fiyatlar fırlayabilir” dedi.
HAMİDE HANGÜL
Konut fiyatlarındaki getiri artışında dengeler değişti. İngiltere merkezli Küresel gayrimenkul şirketi Knight Frank’in raporuna göre, Türkiye’de konut fiyatları 2015 yılında yüzde 18,4 artışla dünyada konut fiyatlarının en fazla arttığı ülke olurken, bu yıl mayıs ayında getirisi mevduat faizinin gerisinde kaldı.
Kuruluşun geçtiğimiz hafta açıkladığı son raporuna göre, Türkiye’de konut fiyatları, bu yıl mayıs ayında bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 12,58 yükselerek, yüzde 12.73 seviyesindeki üç ay vadeli TL cinsi ortalama mevduat faizinden daha az getiri sağladı. Böylelikle emlak fiyatları, 2011 yılından bu yana ilk kez mevduat faizinin altında kaldı. Geçen yılın ikinci yarısında da Türkiye, yüzde 13,9’luk artışla, dünyada konut fiyatlarının en fazla arttığı ülke olmuştu. Bu sayede sırasıyla yüzde 11,2 ve yüzde 10 artış sağlayan Yeni Zelanda ve Kanada’yı geçmişti. Bu dönemde Şili’de getiri artışı yüzde 9,4, İsveç’te yüzde 8,9, Malta’da yüzde 8,8 ve Almanya’da yüzde 7,9 olmuştu.
Konut getirisindeki azalışın, inşaat sektörünün yaptığı fedakarlığı gösterdiğini savunan İstanbul İnşaatçılar Derneği (İNDER) Başkanı Nazmi Durbakayım, “Son iki yıldır her ortamda fiyat artışı yapmamaya gayret ediyor ve kar marjlarımızdan fedakarlık yapıyoruz” ifadesini kullandı. Sadece ham maddelerdeki fiyat yükselişlerini konut alıcısına yansıtmaya çalıştıklarını ifade eden Nazmi Durbakayım, “Tüketicinin yanında oluyoruz ve ekonomiye destek veriyoruz.
Mevduat gibi makroekonomik veriler, konut üreticilerinin de elini taşın altına koyduğunu gösteren en somut örnek oldu” yorumunu yaptı. Ancak, bu olumlu gelişmenin orta vadede tehlikeli olabileceğini, baskı altına alınan konut fiyatlarının bir yay gibi fırlayabileceği gerçeğini de göz ardı etmemek gerektiğine dikkati çeken Durbakayım, şunları kaydetti: “Bundan daha önemlisi, fiyat artışı yansıtılmamış konut fiyatlarının bir fırsat sunduğunu da unutmamak gerekir. Kısa vadeli olduğunu düşündüğümüz bu durumun konut almak için en uygun zaman olduğunu vurgulamak isterim. Biz konut üreticileri, bugüne kadar olduğu gibi yine üzerimize düşen görevleri hakkıyla yapacağız.
Konut almak için mevcut durumdan daha geniş kitlelerin faydalanması için dayanabildiğimiz kadar dayanacağız. Hükümet, finans sektörü, bize destek olduğu sürece baskı altındaki fiyatların normal seyrine dönüşmesi daha yumuşak olur. Diğer taraftan konut getirisindeki ‘tek taraflı fedakarlık’ sonucu oluşan getiri azalmasına karşın konut satışlarının olumsuz bir tablo çizmediğini ve gelecek vaat ettiğini anlamak için resmi satış rakamlarına bakmak yeterli olur.”
VATANDAŞ BORCUNA SADIK
İNDER Başkanı Durbakayım, en başta konut getiri endeksini yakalayan ve burun farkıyla geçen mevduat faizinin homojen bir yapıda olmadığını savunarak, söz konusu getiri sağlayan mevduatların yüzde 21’inin vadesiz, yüzde 52’sinin ise 1-3 ay vadeli olduğunun altını çizdi. Bu tablonun, söz konusu mevduattaki paraların her an alternatif yatırım araçlarına gidebilecek esnekliğe sahip olduğunu gösterdiğini belirten Durbakayım, şu değerlendirmelerde bulundu: “Buna ek olarak konuta ilginin her zamankinden daha fazla olduğunu ve alternatif yatırım araçları arasında cazibesini koruduğunu da söyleyebiliriz.
Mesela finans sektörünün 2010 yılında kullandırdığı konut kredisi 61 milyar lira seviyesindeyken içinde bulunduğumuz yılın ilk çeyreğinde 173 milyar liraya ulaştı. 2017’nin ilk çeyreğinde kullanılan konut kredileri, toplam 434 milyar liraya ulaşan bireysel krediler içindeki payını yüzde 40’a çıkardı. Nitekim konut kavramını ‘yuva’ olarak gören Türk vatandaşı, sadece kredi kullanmakla kalmayıp geri ödeme konusunda da duyarlı bir yapıya sahip. Tüketici kredilerinin takibe dönüşme oranı yüzde 4,15 iken konut kredilerinin oranı yüzde 3,61 gerçekleşmesi bunun en önemli göstergesidir.”
