Emine Işınsu adına ihdas edilen ‘Emine Işınsu Roman Ödülü’nü ‘Cümbezin Kızı’ romanıyla kazanan Ülkü Demiray ödülünü Ankara’da düzenlenen törende aldı. Romanında yaşanmış bir tarihi hadiseyi işlediğini söyleyen Demiray, “Cümbezin Kızı duyulması istenmeyen sesleri duyurmak için yola çıktı” dedi. Törende konuşan Prof. Dr. İlber Ortaylı da “Işınsu, Türkçeyi çok güzel konuşuyordu. Bugünkü kızlara örnek olsun. Her zaman en unutulmayan yazarlardan biri olacak” dedi.
SALİHA SULTAN
Türk edebiyatının önemli yazarı Emin Işınsu adına ihdas edilen ‘Emine Işınsu Roman Ödülü’nün ilki düzenlenen törenle sahibini buldu. Yazar Ülkü Demiray’a ödülü Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi’nde (A. Ü. DTCF) düzenlenen törenle verildi. Sunuculuğunu, Işınsu’nun yeğeni televizyoncu Banu Zorlutuna’nın yaptığı tören, İstiklal Marşı ve saygı duruşuyla başladı. Ardından Işınsu’nun röportaj ve fotoğraflarının yansıtıldığı sinevizyon gösterimi yapıldı. Törene milletvekilleri, çok sayıda yazar, akademisyen, üniversite öğrencisi ile Işınsu’nun ailesi ve yakınları katıldı.
İSKENDER ÖKSÜZ: YAŞASAYDI KIBRIS TÜRKLERİNİ DE YAZMAK İSTERDİ
Açılışta konuşan, Emine Işınsu Roman Ödülü Tertip Komitesi Başkanı ve Işınsu’nun eşi, Milli Düşünce Merkezi Yönetim Kurulu Üyesi ve KARAR yazarı Prof. Dr İskender Öksüz, 2021 yılı Mayıs ayında hayatını kaybeden eşinin Türk edebiyatında önemli bir yeri olduğunu belirtti. Öksüz, Işınsu’nun, Töre Dergisi’ni çıkartırken, yeni yazarların, yeni yeteneklerin ortaya çıkması için ‘Dündar Taşer Roman Armağanı’ düzenlediğini hatırlatarak, daima da genç yetenekleri teşvik ettiğini söyledi. Öksüz “Bildiğiniz birçok edebiyatçı ve yazar da bu yarışmalarda tanındı. Biz de bundan yola çıkarak, yeni edebiyatçıların çıkmasına vesile olmak amacıyla bu ödülü düzenledik” dedi.
İlk kez bu yıl düzenlenen roman ödülü için 141 eserin başvurduğunu ve aralarında tanınmış yazarlar da bulunduğunu aktaran Prof. Dr. Öksüz, yazar Alev Alatlı, Prof. Dr. Bilge Ercilasun, Prof. Dr. İlber Ortaylı, Prof. Dr. Belkıs Altuniş Gürsoy ve yazar Yağmur Tunalı’dan oluşan jüri üyelerinin titizlikle çalıştığını söyledi. Öksüz, Alatlı’nın törene rahatsızlığı nedeniyle katılamadığını belirterek şöyle devam etti: “Ayıklamak zor işti, genç bir edebiyat ekibi, tüm eserleri okuyarak sayıyı 8’e düşürdü. Ciddi bir yarışma ve çalışma oldu. Asıl jürimiz de 8 eser arasından, Ülkü Demiray’ın, Cümbezin Kızı eserini seçti. Bu eser, Kıbrıs’ın acılarını aksettiren bir eser. Işınsu, Kerkük Türklerini, Yunanistan ve Bulgaristan Türklerini yazdı. Yaşasaydı Kıbrıs Türklerini de yazmak isterdi. Cümbezin Kızı da buna vesile oldu. Prof. Dr. Öksüz, 2025 roman ödülü için de 1 Mart 2025’e kadar başvuru alınacağını duyurarak, başvuru şartlarının ‘emineisinsu.com’ adresinden öğrenilebileceğini, sonucun da Emine Işınsu’nun doğum tarihi olan aynı yılın 17 Mayıs günü açıklanacağını kaydetti. Öksüz son olarak “Jürimiz de aynı olacak. Bu kez kazananı 2 Cumhuriyet altınıyla ödüllendireceğiz” bilgisini verdi.
A.Ü DTFC Dekanı Prof. Dr. Levent Kayapınar da Işınsu’nun, DTCF’nin çeşitli bölümlerinde okuduğunu belirterek, “Bu toplantı vesilesiyle de tekrar fakültesine dönüş yapmış oluyor” dedi. Kayapınar şöyle konuştu:
“Emine Işınsu’nun, benim geçmişim ve ailem üzerinde de çok önemli izleri vardır. Ben de Gümülcine’den göç eden ve Yunan zulmünü yaşamış bir ailenin mensubu olarak, Azap Toprakları ve ailemin kökenlerinin yaşadığı Bulgaristan’da geçen Çiçekler Büyür eserlerini okuduğumda, kendisine vurulmuştum. Işınsu, bu romanlarıyla adeta ruhumuzu şekillendirmişti. Bizi güzel şekillendirdiği için Emine Işınsu’ya teşekkür borçluyuz. Işınsu ekolünü devam ettirdiği için de Sayın Ülkü Demiray’a teşekkür ederiz.”
Ödül töreninin ardından Yağmur Tunalı’nın moderatörlüğünde düzenlenen panelde Prof. Dr. Bilge Ercilasun, Prof. Dr Belkıs Altuniş Gürsoy ve Dr Emine Gözde Özgürel konuşmacı oldu.
Törende, yazar Demiray’a ödülünü Prof. Dr. Öksüz ile Prof Dr. Ortaylı birlikte takdim etti.
YAĞMUR TUNALI: YETENEK AVCISIYDI
Ödül töreninin ardından bir de panel gerçekleşti. Panelde Prof. Dr. Bilge Ercilasun, Prof. Dr Belkıs Altuniş Gürsoy ve Dr Emine Gözde Özgürel, Işınsu’nun edebi kişiliği ve eserleri ile Demiray’ın ödül kazanan eseri hakkında konuştu. Paneli yöneten şair ve yazar Yağmur Tunalı da Emine Işınsu ile üniversitede öğrenciyken tanıştığını ve kendisini, o dönem çıkardığı Töre Dergisi’ne çağırdığını belirtti. Işınsu’nun bir yetenek avcısı olduğunu vurgulayan Tunalı, “Bu amaçla da sık sık yarışmalar düzenleyerek yeni yeteneklerin ortaya çıkmasını sağlardı. İnsanları kabiliyetlerine göre yönlendirmeyi çok iyi bilirdi” dedi.
Ülkü Demiray
‘DUYULMASI İSTENMEYEN SESLERİ YAZDIM’
Yazar Ülkü Demiray da ödül konuşmasında öncelikle romanını ödüle değer bulan jüri üyelerine teşekkür ederek, Cümbezin Kızı’nın da gerçek bir hikayeden yola çıktığını ve 9 bin Kıbrıslı kız çocuğunun, 20. yüzyılın başlarındaki İngiliz sömürgesi dönemindeki hazin hikayesini konu aldığını belirtti.
Romanı yazarken 18 bin sayfanın üzerinde okuma yaptığını belirten Demiray şöyle devam etti:
“Tarihi konuları ele alan kitapların, Emine Işınsu için ne kadar kıymetli olduğunu biliyorum. Cümbezin Kızı da böyle bir kıymetten doğdu. Akdeniz’in incisi Kıbrıs’ta koyun koyuna evlerde, bir ağacın altına toplanıp sohbet edenleri, kim ve neden ayrıştırdı? Sınırların önce gönüllere, dillere, selamlaşmalara çekildiğini tarih anlatmaz. İnsanların göç ettiğini söyler de göçün gönülde açtığı yarayı işaret edemez. Cümbezin Kızı, duyulması istenmeyen sesleri duyurmak için yola çıktı. Sömürge siyasetine adım adım alet edilen Ada’yı, tencerelerden kızlara kadar her şeyi sattıran yokluğu, çaresizliğe mahkum edilişi dillendirdi ve tüm bu mecburiyete mahkum edilişimize ses oldu.”
Demiray sözlerini “Bizi burada buluşturan Emine Işınsu’nun ruhu şad olsun” ifadeleriyle tamamladı.
Emine Işınsu
İLBER ORTAYLI: TÜRKÇESİ BÜTÜN KIZLARA ÖRNEK OLSUN
Ödülün jüri üyelerinden tarihçi ve yazar Prof. Dr. İlber Ortaylı da konuşmasında, Işınsu’yu 1960’larda tanıdığını belirterek, “Ben siyasalda öğrenciyken, o da dernek başkanıydı. Benden bir konferans talep etti. Hazırlık yaparken ailemin bazı eleştirilerine rağmen Işınsu beni çok güzel teşvik etti, çok yaman bir organizatördü” ifadelerini kullandı.
Prof. Dr. Ortaylı, Işınsu’nun 2 çocuklu genç ve başarılı bir yazarken de ailesiyle çok ilgili olduğunu vurgulayarak, şöyle devam etti: “Kendisi, kaybolmakta olan bir nesle mensuptu. Benim çocukluğumda tanıdığım Türkler, Türk kadınları, yavaş yavaş bu dünyadan çekiliyorlardı. Gelenler, Amerikano tipler oluyorlardı.
Işınsu, çok mütevazı görünüyordu, öyleydi; çok sıradan birisi gibi gösteriyordu kendini, fakat çok derindi; son derece de sakin bir insan olarak görebilirdiniz, fakat çok derin duyguluydu. Ve inanılmayacak derecede zarif, göstermeyecek derecede kibar, insanları kırmadan konuşmasını bilen, bazı şeylerden de kolay kırılan bir arkadaştı. Şunu da belirtmek istiyorum; hayatında İskender Hoca gibi bir eşi olduğu için de talihli bir insandı, çünkü başkası o bardağı kolay tutamazdı, 40 kere kırılırdı.”
Ortaylı, şu görüşlerini aktardı:
“Çok yoğun çalışırdı. Burada ilham bekleyen bir yazar takımından olmaktan çok, vazifelerini bilen, ona göre planlayan ve o çerçeve içinde kurgusu olduğu açıktır. Türkçesi muhteşemdi. Büyük bir şairemizin, Halide Nusret Zorlutuna’nın kızıydı, babası da belliydi. Türkçeyi roman ve şiirle öğrendiği bellidir. Işınsu, Türkçeyi çok güzel konuşuyordu. Hiçbir aksama yoktu. Bugünkü kızlara örnek olsun: Sesleri yutarak konuşmayın. Türkçe nasıl konuşulur, Işınsu’nun videolarına bakarsınız, daha iyi öğrenirsiniz. Tükçeyi şiirle öğrendiği besbelli. Ümit ediyorum ki eserleri gençler tarafından okunacaktır. Romansız Türk Edebiyatı’nı ve Türk dilini kavramak mümkün değildir. Işınsu, her zaman en unutulmayan yazarlardan biri olacaktır.”
