İstanbul'da İBB Miras ekiplerince yürütülen kazı çalışmasında beklenmeyen bir şeyle karşılaşıldı. Kazılar sırasında kilisenin altında bir dehliz keşfedildi. Yeraltında yol alan dehlizin 1500 yıllık olduğu anlaşıldı. İstanbul'un geçirdiği sayısız depreme rağmen bu kadar zaman ayakta kalan dehlizin sırrı merak ediliyor.
İstanbul Saraçhane'de bulunan 1500 yıllık Aziz Polyeuktos Kilisesi'nin kalıntıları üzerinde yürütülen arkeolojik kazı çalışmaları umulmadık bir meyve verdi. İBB Kültür Daire Başkanlığı'na bağlı İBB Miras ekiplerinin yürüttüğü çalışmada 1500 yıllık bir yeraltı dehlizi keşfedildi.
İBB Genel Sekreter Yardımcısı Mahir Polat, kilise kalıntılarının altında bulunan dehliz hakkında bilgi verdi. Polat, "İstanbul'da deprem hafızasını görmek istediğiniz zaman bu yapı tam bir örnek. Bu yapı bütün depremlerden sapasağlam çıkmayı başarmış. Bunun sırrını ve bilgisini Türkiye öğrenmek durumunda." dedi.
Bulunan dehlizi de kapsayan arkeolojik alan 1 ay sonra ziyarete açılacak. Yeraltı dehlizinin deprem hafızasına ilişkin rapor da kamuoyuyla paylaşılacak.
İSTANBUL'DA BİN 500 YILLIK YERALTI DEHLİZİ BULUNDU
Saraçhane Arkeoloji Parkı içinde yer alan Ayios Polieuktos Kilisesi alanında yürütülen kazı çalışmaları sonucu kilisenin altında 1500 yıllık bir dehliz bulundu. Ayasofya'dan bile önce inşa edilmiş olan yapı hala ayakta duruyor.
1500 YILLIK KİLİSE VE DEHLİZ
Dehlizin üzerinde yer alan Ayios Polieuktos Kilisesi 1500 yıllık bir tarihe sahip.
Arkeolojik kazıların sürdüğü alanda bulunan ve Aziz Polyeuktos'a adandığı için bu ismi alan kilise 11. yüzyılda tahrip edilerek yağmalanmış ve kıymetli parçaları ile beraber sütunları da Venedik'e kaçırılmıştı. Kilisenin ancak kalıntıları günümüze ulaşmıştı.
1960'lı yıllarda Haşim İşçan altgeçiti yapılırken kiliseye ait bazı tarihi eserlerin ortaya çıkması sonucu Aziz Polyeuktos Kilisesi'nde kazı çalışması başlatılmış ancak 5-6 yıl süren çalışmanın ardından kilise kendi haline terk edilmişti.
YENİDEN KAZILDI
İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) Kültür Daire Başkanlığı'na bağlı İBB Miras ekiplerinin 8 Haziran 2022 tarihinde yeniden kazı çalışması başlattığı alanda bu sefer bir yeraltı dehlizi ortaya çıktı.
Haşim İşçan Geçidi'ne 20 metre kadar yakın mesafede keşfedilen dehliz Aziz Polyeuktos Kilisesi'nin altında bulunuyor.
Yeraltı dehlizinin içerisinde mozaik ve taş kakmaların yanı sıra işlenmiş mermerlerle biçim verilmiş ve kabartmalarla bezenmiş yapı taşları dikkat çekiyor.
Kilisenin bulunduğu Saraçhane Arkeoloji Parkı'nda kazı çalışmaları yakın zamanda tamamlandı.
1 AY SONRA AÇILIYOR
İBB Genel Sekreter Yardımcısı Mahir Polat, çalışmaların tamamlandığını, Saraçhane Arkeoloji Parkı'nın 1 ay sonra açılacağını duyurdu.
Kilisenin bulunduğu metruk alanı bir turizm bölgesine dönüştürdüklerini belirten İBB Genel Sekreter Yardımcısı Mahir Polat, "Şu an Polieuktos Kilisesi kalıntıları içerisindeyiz. Burası kent içi arkeoloji için çok önemli bir yer. Tam olarak 524 yılında yapılmış bir alan. Burası Arkeopark olarak çalıştığımız bir alan ve 10 ay içerisinde, metruk, kimsesizlerin kaldığı, her türlü suç ve kriminal ilişkinin oluştuğu alandan turizm alanına dönüşecek bir projedeyiz. Bütünüyle dünyada mimari stilin ilk örneği olan Polieuktos Kilisesi'nin kalıntılarını çıkardık. Tamamladık, 1 ay içerisinde açılışını gerçekleştireceğiz. dedi.
"BÜTÜN DEPREMLERDEN SAPASAĞLAM ÇIKMAYI BAŞARMIŞ"
Polat, ortaya çıkarılan dehlizin İstanbul'un deprem hafızası olduğunu vurgulayarak "Eş zamanlı kazıları insanlar gezerken yapacağız. Hem 'Arkeoloji nedir?' hem de tarihi yapının anlamını anlatma şansımız olacak. Daha da önemlisi bin 500 yıllık dehlizi görebilmemizin sırrı nedir? Şu an deprem ile mücadele eden İstanbul'un başından onlarca deprem geçti bu bin 500 yılda. Şu an içinde gördüğümüz bu yapı bütün depremlerden sapasağlam çıkmayı başarmış. Bunun sırrını ve bilgisini Türkiye öğrenmek durumunda." şeklinde konuştu.
KENTİN DEPREM HAFIZASI BURADA
Aziz Polyeuktos Kilisesi'nin tahrip olduğunu ancak alt yapısının sağlam kaldığını aktaran Polat, "Kentin deprem hafızası da buralarda. İstanbul'un deprem hafızasını görmek istediğinizde, Fatih bölgesinde neler olmuş görmek istediğinizde tam bir örneklem. Bizim İBB mirası olarak projelerimizde deprem açısından uzmanlaşan inşaat mühendisi bilimsel danışmanlarımız var. Bu danışmanlarımızın alanı görmesi ve kendilerini geliştirmeleri ve yeni raporlarla bilim dünyasına yaymaları çalışmanın içinde zaten. Biz çalışma sonunda İBB mirası olarak buradaki deprem hafızasına ilişkin bütün raporumuzu dünyaya ve kamuoyuna yaymış ve paylaşmış olacağız." dedi.
MALZEME YAPISI İNCELENİYOR
Genel Sekreter Yardımcısı Polat, kilise ve dehlizin yapımında kullanılan malzemeleri incelediklerini belirterek "Bu bildiğimiz dönemlerden Horasan harcı olarak bilinen katıklı harç bu dönemin teknolojisi açısından önemli. Biz her girdiğimiz yapıda yapının hem taş hem sıva hem de çıkabilecek alçı gibi yüzey örneklerini laboratuvar ortamında inceleyip bileşiğini ve arkeometresini çalışıyoruz. Burası için de aynı çalışmayı yapıyoruz." şeklinde konuştu.
AYAKTA KALAN PARÇALAR VENEDİK'TE
Kilisenin yapı ve malzemesi hakkında bilgi veren Polat, Venedik'teki San Marco Kilisesi oranın girişindeki sütunlar ve diğer malzemelerin birçoğu kiliseden 4. Latin Seferi sırasında yağmalanarak götürülmüş objeler. Bu kilisenin ayakta kalan parçaları bugün Venedik'teki San Marco Meydanı'ndaki San Marco kilisesinde." dedi.
