Selcan Peksan'ın 2021’de Everest Yayınları'ndan çıkan 'Bitki Kökleri, İnsan Avı' şiir kitabı Türk Şiiri için kendisine dökülecek ırmaklar çizecek yeni bir ses. Düşünceleriyle Rus ruletine oturduğunda yazdığı şiirleri okuruna yosunlu ve kaygan bir kayada seksek oynatan Peksan, 2000 sonrasının en iyi ve özgün birkaç şâirinden biri.
TANER AY
Selcan Peksan'ın Everest Yayınları'ndan çıkan 'Bitki Kökleri, İnsan Avı' isimli şiir kitâbını okumamı bana yazar ve editör dostum Göktürk Ömer Çakır tavsiye etmişti. Aldığım gün hemen okumuş, şâirenin dizelerinin etkisinden birkaç gün kurtulamamıştım. KARAR okurları, 'Bitki Kökleri, İnsan Avı'nı yıl sonunda bu sayfada yayınlanan ‘2021 Yılının En İyileri, Şiir’ değerlendirmesinde yılın en iyi beş şiir kitâbından biri olarak değerlendirdiğimi anımsayacaklardır. 'Bitki Kökleri, İnsan Avı'nın ardından şâirenin baskısı bulunmayan ilk iki şiir kitâbını sahhaflarda ararken, Peksan, 160.Kilometre'den çıkan 'Mağara Vardır'ı ve NOD'dan çıkan 'İnsandan Sonra'yı bana göndermek nezâketinde bulundu.
Peksan’ın 'İnsandan Sonra'daki Maya' ve Tomur' şiirlerine de bayıldım. Maya köpeği, Tomur ise Tedi mağazasındaki indirimden aldığı bir devetabanı. Peksan sanırım Kadıköyü'nden. Benim çocukluğumda ve gençliğimde, kedileri ve köpekleriyle, sinemalarıyla, tiyatrolarıyla ve çay bahçeleriyle pek hoştu Kadıköyü; Kadıköyü demezdim, hep Kediköyü derdim, ama yıllardır orası da bir 'yaban hayatı'. İnsandan artık iz yok. Bu hakikata karşın, Maya ve Tomur sayesinde Kadıköyü denen yabanda hayata tutunuyor Selcan, 'Maya diyorum, / Sen olmasan ben bu kadar yaşayamazdım diyorum / Kuyruğumuzu sallıyor'; Tomur ise yaşamına bir 'orman' yerleştiriyor. Aslında bir Tomur daha var, kardeşi. Onun doğumunu anımsıyor ama, anılarında nedense annesi yok. Belki de 'anne baba onlar başka aile' olduğundandır.
20’NCİ YÜZ YIL KADAR ‘KARMAŞIK’ DÜŞÜNCELERDEN DOĞAN ŞİİRLER
Peksan'ın düşünceleriyle Rus ruletine oturduğunda yazdığı şiirleri okuruna yosunlu ve kaygan bir kayada seksek oynatıyor. Bu yüzden de Peksan'ın okurları onun 20'nci yüzyıl kadar kadar karmaşık düşüncelerinden doğuyor. Şifreli dizelerinde "Bizi ya 7 görüyordu ya da 14, 7 isek yanından geçerken 11 onu çiğniyordu" diye seslenen Kaya Çança'yla, humor duygusundaysa "aya baktım che faytondan indi / parktaydım / ırmaklar kuşlarla çiftleşti" diye yazan Ender Sarıyatı'yla buluşur gibi oldum ama, bu çağrışımlar Peksan'ın bir şâirin veya bir şiir akımının mirasçısı olduğu anlamına gelmiyor. Onun şiiri bütünüyle özgündür, Türk Şiiri için kendisine dökülecek ırmaklar çizececek yeni bir sestir. Sevdiği oğlana 'Yani Mehmet, / ben seni Moda Meyhanesi'nde aramak zorunda mıyım?' diye seslenirken 'haydariyle humus arası mektup' olarak tanımladığı bir ilişkideki kadın kimliğiyle dalga geçebiliyor. Ama, onun şiirindeki kadın, oğlan nâza çekince de, abaza köyün dişi eşeği olmak istemiyor, 'derin nefesler alsın Mehmet aslında / yağlık kızaklar üzerinden aşırtıp gemilerimi / ben senin boynundan içeri girmesini bilirdim de / hadi neyse' diyor ve ânında Mehmet'i sap heyetine göndermesini biliyor.
'Bitki Kökleri, İnsan Avı'ndan Peksan'ın aynı zamanda İktisat Fakültesi'nde araştırma görevlisi olduğunu ve Başka Yer topluluğunda bas gitar çaldığını öğrendim. Onun iktisat anlayışını öğrenmek için en kısa zamanda İmge Yayınları'ndan çıkan 'Çalışmanın Evrimi ve İşin Sonu'nu okuyacağım. Beni bağışlasın, Başka Yer'i hiç dinlemediğim için, müzikal beğenisi hakkında şimdilik bir şey diyemeyeceğim. Fakat onun 2000 sonrasının en iyi ve en özgün birkaç şâirinden biri olduğunu söyleyebilirim. Peksan'ın 'romantik' düşünceleri bize Bakünin'den eğiliyor, bedeni Madrid'de kalmış ('altı üstü vurulmuştuk bir sokakta / o bir ucunda, ben bir ucunda'), rûhuysa Kadıköyü'nde dolaşan bir 'zombi'. Belki de katili Tina Modotti'ydi, kim bilir. Ama, bu 'zombi rûh', okuru her kimse, onu Tanrı ile devrim arasında bir yere sürüklüyor...
