[Karar]
Başbakan Ahmet Davutoğlu'nun MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli ile yaptığı görüşmeden çıkan sonuç erken seçimi kesinleştirdi. Ancak ülkeyi erken seçime hangi hükümet götürecek?
Geçici kabine kurulması ve CHP'nin destek vereceği seçim hükümeti en güçlü ihtimaller. Kağıt üzerinde de olsa CHP'nin seçim hükümeti kurması da ihtimalller arasında. Ancak hem MHP hem de HDP'nin desteği şart olduğu için bu seçeneğin gerçekleşmesi imkansız. Bütün seçenekler arasında en güçlü olanı geçici kabine kurulması...
İhtimaller şöyle:
1- En güçlü ihtimal Erdoğan'ın kuracağı seçim hükümeti
Anayasa'nın 116. maddesi uyarınca, seçimlerden sonra Cumhurbaşkanı'nın hükümeti kurma görevi vermesinden itibaren 45 gün içinde hükümet kurulamazsa, Cumhurbaşkanı erken seçim kararı alabiliyor. Bu karar alınırsa, bir seçim hükümeti kuruluyor. Seçim hükümetinde ise, TBMM'de temsil edilen tüm siyasi partiler, hükümete Meclis'teki koltuk sayıları oranında üye veriyorlar.
MHP'liler yer almazsa Davutoğlu önerecek Erdoğan atayacak
MHP, böyle bir hükümette yer almayacağını daha önce açıklamıştı. Buna göre, Cumhurbaşkanı'nın kuracağı seçim hükümetinde AK Parti, CHP ve HDP'li hükümet üyeleri yer alacak. MHP'nin boş bıraktığı koltuklara atamaları ise, Cumhurbaşkanı Erdoğan dışarıdan ya da Meclis içinden gerçekleştirecek.
114. madde ne diyor?
Anayasa'nın 114. maddesinin F fıkrasında Geçici Bakanlar Kurulu'nun nasıl oluşturulacağı şöyle düzenleniyor: Türkiye Büyük Millet Meclisi genel seçimlerinden önce, Adalet, İçişleri ve Ulaştırma bakanları çekilir. Seçimin başlangıç tarihinden üç gün önce; seçim dönemi bitmeden seçimin yenilenmesine karar verilmesi halinde ise, bu karardan başlayarak beş gün içinde, bu bakanlıklara Türkiye Büyük Millet Meclisi içinden veya dışarıdan bağımsızlar Başbakanca atanır.
Önce Başbakan atanacak
Anayasa'nın 116'ncı maddesi gereğince seçimlerin yenilenmesine karar verildiğinde Bakanlar Kurulu çekilir ve Cumhurbaşkanı geçici Bakanlar Kurulunu kurmak üzere bir Başbakan atar.
Geçici Bakanlar Kuruluna, Adalet, İçişleri ve Ulaştırma bakanları Türkiye Büyük Millet Meclisi'ndeki veya Meclis dışındaki bağımsızlardan olmak üzere, siyasi parti gruplarından, oranlarına göre üye alınır.
Meclis içinden veya dışarıdan bağımsızlar atanır
Siyasi parti gruplarından alınacak üye sayısını Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanı tespit ederek Başbakana bildirir. Teklif edilen bakanlığı kabul etmeyen veya sonradan çekilen partililer yerine, Türkiye Büyük Millet Meclisi içinden veya dışarıdan bağımsızlar atanır.
Geçici Bakanlar Kurulu, yenilenme kararının Resmi Gazetede ilanından itibaren beş gün içinde kurulur. Geçici Bakanlar Kurulu için güvenoyuna başvurulmaz. Geçici Bakanlar Kurulu seçim süresince ve yeni Meclis toplanıncaya kadar vazife görür.
Hangi parti kaç bakan çıkaracak
Buna göre 4 Başbakan Yardımcılığı’yla birlikte 25 bakanlık için mevcut tabloda AK Parti’ye 11, CHP’ye 6, MHP ve HDP’ye 3’er bakanlık düşecek. Oran hesaplamasında küsuratlar nedeniyle artan 2 bakanlığın hangi partiye verileceği de tartışma konusu olacak. Ancak Adalet, Ulaştırma ve İçişleri bakanlarının bağımsızlar arasından atanması zorunluluğu dikkate alındığında, bir partinin koltuk sayısının azaltılması söz konusu olacak.
2- CHP'li seçenek
Kağıt üzerindeki 2'nci seçeneğin odağında CHP var. CHP'nin kuracağı süreli seçim hükümeti ilk şık. 7 Haziran seçimlerinden 1. parti olarak çıkan AK Parti'nin lideri Ahmet Davutoğlu, Cumhurbaşkanı Erdoğan'dan hükümeti kurma görevini 9 Temmuz'da resmen aldı. Ancak Davutoğlu, hükümet kuracak uzlaşmayı sağlayamadı.
Davutoğlu'nun hükümet kurma görevini iade etmesi halinde, Cumhurbaşkanı'nın bu görevi seçimlerden 2. parti olarak çıkan CHP lideri Kemal Kılıçdaroğlu'na vermesi gerekiyor.
CHP destekli seçim hükümeti
Nitekim, Cumhurbaşkanı Erdoğan, seçimlerden hemen sonra CHP Antalya Milletvekili ve yeni seçilen Meclis'in en yaşlı üyesi sıfatıyla "geçici Meclis Başkanı" olan Deniz Baykal ile yaptığı görüşmede, Kılıçdaroğlu'na da görevi verebileceğini söylemişti. Baykal'ın bu yönde yaptığı açıklama, Cumhurbaşkanlığı tarafından yalanlanmamıştı.
Davutoğlu'nun 45 günlük süre dolmadan seçim hükümeti için CHP lideri Kılıçdaroğlu'ndan destek istemesi de şıklardan biri. Ancak Kılıçdaroğlu, koalisyon gürüşmelerinin tamamlanmasının ardından seçim hükümeti ve azınlık hükümetine destek vermeyeceğini açıklamıştı.
