Son yıllarda artış gösteren kalp krizi vakaları uzmanları da derin bir araştırmaya soktu. Kimse kalp krizinin nedeni olarak düşünmedi ama duyanlar şaşkınlığını gizleyemedi. Herkesin evinde bulunuyor kalp krizlerini büyük oranda tetikliyor. Herkes olduğu gibi çöpe dolduracak. İşte tüm detaylar…
Günlük hayatımızın vazgeçilmezi haline gelen plastik ürünlerin, sandığımızdan çok daha büyük bir sağlık tehdidi oluşturduğu ortaya çıktı. New York Üniversitesi Grossman Tıp Fakültesi öncülüğünde yapılan çarpıcı bir araştırma, plastiklerin üretiminde kullanılan bazı yaygın kimyasalların kalp hastalıkları ve buna bağlı ölümlerle doğrudan ilişkili olabileceğini gözler önüne serdi. Araştırmanın en şok edici bulgusu ise, sadece 2018 yılında dünya genelinde 365.000'den fazla ölümün bu kimyasallara maruziyetle bağlantılı olabileceğinin tahmin edilmesi.
PLASTİK ŞİŞELERDEN OYUNCAKLARA: GİZLİ TEHLİKE HER YERDE
Araştırma, özellikle plastikleri daha esnek veya dayanıklı hale getirmek için kullanılan ftalatlar, bisfenol A (BPA) gibi endokrin (hormon) bozucu kimyasallara odaklandı. Bu maddeler, su şişeleri, gıda ambalajları, saklama kapları, mutfak gereçleri, kişisel bakım ürünleri ve hatta çocuk oyuncakları gibi sayısız günlük üründe bulunuyor.
KALP SAĞLIĞINI NASIL TEHDİT EDİYORLAR?
Çalışmaya göre, bu kimyasallar vücuda girdiğinde hormonal dengeyi bozabiliyor. Bu durum:
- Kan basıncını (tansiyonu) artırabiliyor.
- Damar sertliğini (ateroskleroz) hızlandırabiliyor.
- Vücutta iltihaplanmayı (enflamasyonu) tetikleyebiliyor.
Tüm bu etkiler bir araya geldiğinde kalp krizi ve inme (felç) riskini önemli ölçüde artırıyor. İnsanlar bu zararlı kimyasallara genellikle plastik ambalajlı yiyecek ve içecekler yoluyla, plastik ürünlerle cilt temasıyla veya havaya karışan mikroplastik parçacıklarını soluyarak maruz kalıyor.
UZMANLAR UYARIYOR: "ETKİ DÜŞÜNDÜĞÜMÜZDEN ÇOK DAHA BÜYÜK!"
Araştırmayı yürüten ekipten kardiyolog Dr. Leonardo Trasande, bulguların ciddiyetine dikkat çekerek, "Plastik kimyasalların kardiyovasküler sağlık üzerindeki etkisi, düşündüğümüzden çok daha büyük. Bu maddeler, modern yaşamın her alanında mevcut ve maruziyeti azaltmak için acil önlemler alınmalı," dedi. Uzmanlar, plastik kullanımını en aza indirmenin ve cam, paslanmaz çelik gibi daha güvenli alternatiflere yönelmenin hayati önem taşıdığını vurguluyor.
TÜRKİYE İÇİN RİSK NE DURUMDA?
Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) 2023 verileri, Türkiye'de ölümlerin %33,4 ile en sık kalp ve damar hastalıklarından kaynaklandığını gösteriyor. Plastik kimyasalların bu ürkütücü tabloya ne kadar etki ettiğine dair Türkiye'ye özel kapsamlı bir çalışma henüz bulunmasa da, küresel tüketim alışkanlıkları ve plastiklerin yaygınlığı göz önüne alındığında, Türk halkının da bu önemli risk faktöründen etkilendiğini söylemek yanlış olmaz.
NE YAPMALI? BASİT ÖNLEMLER HAYAT KURTARABİLİR!
- Özellikle tek kullanımlık plastiklerden (şişe, bardak, poşet vb.) kaçının.
- Mümkünse cam, paslanmaz çelik veya seramik kapları tercih edin.
- Plastik kaplarda yiyecek saklamaktan ve özellikle mikrodalgada ısıtmaktan kaçının.
- Plastik oyuncaklar yerine ahşap gibi doğal malzemelerden yapılmış olanları seçin.
- Hükümetlerin bu zararlı kimyasalların kullanımını kısıtlayan düzenlemeler yapması için kamuoyu oluşturun.
Bu araştırma, plastik kirliliğinin sadece bir çevre sorunu olmadığını, aynı zamanda küresel çapta ciddi bir halk sağlığı tehdidi olduğunu net bir şekilde ortaya koyuyor.
