Doğada kaybolması için çok uzun yıllar gereken plastik maddesinin daha hızlı yok edilmesi için 'balmumu kurdu'nun kullanılması gündeme geldi. Araştırmaya göre, bu kurt türünde bulunan bazı enzimler, birçok plastik üründe yaygın bir şekilde kullanılan 'polietilen'in oda sıcaklığında sadece birkaç saatte yok edilmesini sağlıyor.
İspanyol araştırmacılar, balmumu kurtlarının salyasında, sert ve dayanıklı bir malzeme olan polietileni parçalayan kimyasallar keşfettiklerini söylüyor.
Araştırmacılar, kurdun tükürüğüne bir saat maruz kalan plastiğin, yıllarca bekleyen plastik kadar bozulduğunu ifade ediyor. Bu buluşun plastik kirliliğiyle başa çıkmak için yeni doğal yaklaşımlara yol açacağı umuluyor.
İspanyol ekip ilk olarak 2017 yılında balmumu kurtlarının bu malzemeyi parçalayabildiğini keşfetti, ancak bu yeni çalışmada anahtar unsurun, canlının tükürüğündeki enzimler olduğu ortaya kondu.
BALMUMU KURDU TEK BAŞINA PLASTİĞİ ERİTİYOR
Nature Communications dergisinde yayınlanan makale, polimerin içine oksijen girmesini sağlayan bu kilit adımın, plastiğin larvaların tükürüğüne maruz kalmasından sonraki bir saat içinde bunu başarılabileceğini gösteriyor.
İspanya Ulusal Araştırma Konseyi'nden Dr. Clemente Arias, "Düşündüğümüz şey, enzimlerin polietilenin ayrışmasının hızlandırılmış bir versiyonunu yapabildiğidir" dedi.
SÜRÜNGENLERİN BESİN KAYNAĞI
BBC News'e konuşan Arias, "Bulduğumuz şey, enzimlerin tek başına plastiği oksitleyebildiğiydi ki bu da doğada çok uzun zaman alan bir süreç" dedi.
Balmumu kurtları, bal arısı kovanlarına saldırmaları ve onları yok etmeleriyle bilinen bir tür. Olta balıkçıları arasında da yem olarak kullanılan bu kurtlar, sürüngenlerin besin kaynağını oluşturuyor.
BALMUMU KURDU PLASTİK ATIK YÖNETİMİNDE KULLANILABİLİR
İspanya Ulusal Araştırma Konseyi'nden makalenin ortak yazarlarından Dr. Federica Bertocchini, "Bu yeni anlayışı büyük plastik atık yönetim tesislerine uygulayabileceğinizi düşünüyoruz. Ama tabii kendi plastiğinizi ayrıştırmanıza yardımcı olabilecek ev tabanlı bir kitiniz de olabilir" ifadelerini kullandı.
HalkTV'de yer alan habere göre, araştırmacılar, tükürüğün polimer üzerinde mi yoksa bu tür plastiği güçlendirmek için kullanılan katkı maddeleri üzerinde mi etkili olduğu da dahil olmak üzere hâlâ cevaplanması gereken birçok soru olduğunu söylüyor.
PLASTİĞİN YOK OLMASI ÇOK UZUN ZAMAN ALIYOR
Sıvı içinde polietileni oda sıcaklığında bozabilen iki enzim keşfeden araştırmacılar, doğada ilk kez bu kadar etkili bir maddenin bulunduğuna inanıyor. Kutuplardan okyanusların derinliklerine kadar plastik, tüm dünya için önemli bir kirlilik sorunu teşkil ediyor.
Plastiği azaltma, geri dönüştürme ve yeniden kullanma çabaları yavaş da olsa ilerleme kaydederken, sağlam polietilen (PE) malzeme söz konusu olduğunda plastiği çözecek çok az seçenek kalıyor.
PLASTİĞİN DAHA HIZLI YOK EDİLMESİ İÇİN ÇEŞİTLİ ÇALIŞMALAR MEVCUT
Üretimin yaklaşık yüzde 30'unu oluşturan ve en yaygın kullanılan formlardan biri olan polietilen; borular, yer döşemeleri ve şişeler gibi dayanıklı malzemelerin yanı sıra, çantalar ve gıda kapları da dahil olmak üzere geniş bir yelpazede kullanılıyor.
Yoğun bir plastik olan polietilen, oksijene dirençli olduğu için doğada çok yavaş parçalanıyor. Bozulması için yapılan girişimler arasında ısı ya da ultraviyole ışıkla ön işleme tabi tutulması yer alıyor.
