Altılı masanın üç üyesi, Deva, Gelecek Partisi ve Saadet Partisi seçimlerde nasıl bir performans gösterdiler, tam olarak kestiremiyoruz. Zira meclise CHP listelerinden girdiler. Şu an itibariyle DEVA Partisi’nin 15, Gelecek Partisi’nin 10, Saadet Partisi’nin 9 milletvekili var. Toplam milletvekili sayısının yaklaşık yüzde 6’ısına tekabül ediyor. Ancak seçim sistemi dikkate alınırsa, kendi başlarına barajı geçmesi mümkün olmayan, ayrı listelerle girseler milletvekili çıkarması çok zor görünen bu siyasi partiler için bu milletvekili sayıları muhtemelen temsil düzeyinde hak ettiklerinin üzerinde.
DEVA ve Gelecek Partisi, AK Parti’den kopan isimler tarafından kuruldular. Saadet Partisi ise AK Parti’yi doğuran bir geleneğin temsilcilerinden birisi. Değer sistemleri bakımından esas olarak muhafazakar dünyanın aktörleri olan bu üç siyasi parti, Erdoğan’ın temsil ettiği muhafazakarlıktan farklı, ona itirazla yol alan, ayrışan muhafazakar veya (kimisi) merkez siyaset anlayışına sahip.
Özellikle DEVA ve Gelecek Partisi, Erdoğan’ın son yıllarda izlemeye başladığı aşırı şahsi, keyfi ve otoriter politikalarından rahatsız olan, tersi istikamette bir değişim yaşadıkları düşünülen muhafazakar kitleleri temsil etme, onlara yeni bir kanal açma iddiasıyla yola çıktı. Bu aynı zamanda, söylem ve programlarının da işaret ettiği gibi, muhafazakarlığın yeniden yapılanmasını, evrensel değerler ve temel hak-özgürlüklerle iç içe girmesini hedefleyen akılcı siyaset hattıydı.
Çeşitli nedenlerle (eksik muhafazakar dil, lider rüzgarı yokluğu, siyasi yıpranmışlık, muhafazakar kesimde güce verilen önem, Kürt meselesi-milliyetçilik-özgürlükçülük girdabı gibi) çeşitli nedenlerle beklenen ve umdukları başarıyı yakalayamadılar.
Saadet Partisi ise, saf ve sofu dindar kesimlerin siyasi temsilinde amiral gemisi olma işini, önemli ölçüde Yeniden Refah Partisine bıraktı. Karamollaoğlu’nun yumuşak, toleranslı duruşu ve şahsiliğe karşı tutumunun ötesine geçmeyen bir siyasi görüntü, özgürlükçü tutum ile dindar temsili iç içe geçirmek için çaba göstermeyen, bu uçların itişmesinin olumsuz sonucunu yaşayan bir siyasi parti oldu Saadet Partisi…
Türkiye’nin siyaset kültürü söz konusu siyasi partilerin bu durumu, yaşadıkları başarısızlığı masaya yatırmalarına imkan verir mi veya böyle bir ihtiyaç duyarlar mı bilinmez.
Ne var ki, mecliste temsilcilere sahipler. Bir araya geldikleri takdirde, grup oluşturup kamuoyuna seslerini daha çok duyurabilirler.
Ama hangi siyasetle?
Mecliste üç siyasi eğilim görünüyor.
Bu eğilimler evrensel- geleneksel muhafazakarlığın farklı damarını oluşturan, milliyetçi, dindar ve bireyselci-akılcı damarlar.
Türk geleneğinde siyasi liberal değerleri ifade eden üçüncü ayak son derece zayıftır, sıkça devletçi-devlet merkezli bir bakış ikame edilir. Mecliste bu üçüncü ayağın karşılığını, DEVA ve Gelecek Partisi oluşturuyor.
Kültürel hükümranlığı içeren devlet merkezli milliyetçi damarı, en büyük dalı malum AK Parti ve MHP temsil ediyor. Bu iki parti, dindar damarı, milliyetçiliğin, disiplinli ve gelenekçi toplum düzeninin kurucu ve besleyici unsuru olarak tanımlıyor.
Dindar damar, Saadet Partisi ve Yeniden Refah Partisi’nin ellerinde… Ayrı cephelerde yer almalarına rağmen, mikro siyaset, yani ahlak, beden, kadın, aile, cinsellik gibi konularda bu ikili birbirine çok yakın ve bu anlamda milliyetçi ikiliye de yakınlar. Bununla birlikte Saadet Partisi özgürlükçü bir siyasi düzen arayışı bakımından, liberal kanatla hareket etmeyi sürdürüyor.
İyi Parti de ikiye yırtılıyor. Milliyetçi eğilimleri Cumhur cephesine yakın, otoriter anayasal düzene itiraz bakımından uzak duruyor.
İktidar ve muhalefet ayrımında ayrı cephelere dağılsalar da, CHP ve HDP karşısında muhafazakar temsil ve türlü damarları meclisin hakim unsuru.
Önümüzdeki beş yıl siyasi alanda muhafazakar eğilimlerin nasıl yol alacağı bakımından tayin edici olacaktır.
Milliyetçi-devletçi, mikro siyaset-ahlak, hukuk-özgürlükçü değerler hassasiyetleri arasında nasıl karşılaşmalar yaşanacak, hangisi galebe çalacak?
Bu soru genç kuşaklar ve siyasallaşmaları açısından önemli görünüyor.
