Maskelerin indiği, yeme içme ve muhabbetin başladığı kapalı alanlar Covid 19’un en kolay yayıldığı mekânlar olduğu için kapanma denince akla, bu mekânların kapatılması geliyor.
Hükümet bu mekân sahiplerini segmente ederek 500, 750 ve 1.000 TL’lik sembolik diyeceğimiz tutarlarla destekliyor.
Neyse ki en son açıklanan destek paketi çoğu işyerlerine 3.000 ve 5.000 TL ödenmesini içeriyor.
Şimdiye kadar biner TL’den iki bin TL yardım alanlar için de, 2,3 milyar TL’lik yeni bir fon ve Sosyal Yardımlaşma ve dayanışma vakfına da 183 milyon TL ilave kaynak tahsis edilmiş.
Hükümetin rica minnet uzatılmasını kabul ettiği kısa çalışma ödeneği ve iş akdini fesih yasağı ve bu çerçevede ödenen 1.420 TL aylık da hiç yoktan iyidir.
Bu uygulamaların tümünün en az üç ay daha sürdürülmesi isabetli olur: Yetmez ama evet, diyoruz.
Fakat yukarıda sayılan zümrelerden daha kötü durumda olan on beş milyona yakın kişi var ve bunlara yardım ulaştırılamayacağı anlaşılıyor.
Bu sahipsizlere bir katkısı dokunmayacağı için biz de, bu destek paketine hem yetmez diyoruz hem de hayır.
Anlaşılmaz bir şekilde hükümet, neredeyse bütün hak sahiplerine, tam zamanında destek olma konusunda isabetsiz davranıyor.
SAHİPSİZLER: KAYITSIZ ÇALIŞANLAR VE ATIL İŞGÜCÜ
TÜİK, Mart ayı itibarıyla Türkiye’de 27.725.00 kişinin çalıştığını tespit etmiş, fakat bu çalışanlar içinde 7.700.000 kişinin hiçbir sosyal güvenlik kurumunda kaydı yok veya silinmiş. Bunların 3.800.000’i tarımda ve 3.900.000’i tarım dışı alanlarda çalışıyormuş.
Mesela tarım dışı kesimde hiçbir SGK’ya tabi olamayan, inanılır gibi değil fakat ya işveren ya da kendi hesabına çalışan 1.500.000 kişi vermiş.
Bilindiği gibi şirket ortakları, gelir vergisi mükellefleri, mükellef olmayıp esnaf odası, ziraat odası veya tarım ilçede kaydı olanlar vs. zorunlu olarak, 4b kapsamında Bağ Kur üyesi olmak zorundadırlar fakat değillermiş.
Şimdiye kadar açıklanan yardım paketlerinin, resmi evrakları eksiksiz ve düzgün olabilecek esnafı hedeflediği kesin; hiçbir SGK kurumunda kaydı bulunmayan bu 7.700.000 kişinin, bu yardımlardan yararlanamayacağı kesin.
Bunlara ilaveten, “atıl işgücü” olarak tanımlanan, potansiyel işgücü ve işsizlerden oluşan bir kitle var: 8.875.000 kişi. Hak ettiği halde, yardımlardan hiç yararlanamayacak gelirsiz veya kayıtsız bu 16.550.00 kişilik kitlenin sesi, galiba seçime kadar çıkmayacak.
Tarıma GSYH’nın %1’i oranında, yani 60 milyar TL, yardım yapılacağına dair kanun olmasına rağmen verilecek tarımsal destekler, bu yıl, bunun yarısına bile ulaşamayacak; ulaşsaydı, tarımsal kesim kendi iç dayanışmasıyla sahipsizlere bir miktar sahip çıkabilirdi.
CEVAPSIZ SORULAR
Kısa çalışma ödeneğini vermemek için hükümet, niçin bin dereden su getirmeye çalışıyor?
Gerçekten mağdur ve muhtaç olmuş kesimlere niçin sadaka düzeyini aşan yardımlar yapılmıyor?
Sosyal yardımlaşma ve dayanışma vakfına niçin yeterli miktarda fon aktarılmıyor?
Niçin hükümetin yardım etme niyeti olmasına rağmen icraatı çok zayıf?
Öyle görünüyor ki, her şey Sayın Cumhurbaşkanından bekleniyor; Sayın Cumhurbaşkanımız düşünecek, analiz edecek, sıraya koyacak ve sonra talimat verecek de yardım kararları çıkacak.
Ya işleri başından aşar da, unutursa... Ya araya daha önemli işleri girerse… İnsanlar aç mı yatsın?
Bilemiyorum.
Üstelik şahsi izlenimime göre ekonominin kötü yönetilmesinden en çok mağdur olan düşük gelirli kesimlerde, Ak Parti’yi destekleme oranı çok yüksek, belki %60, belki de %65.
Ak Parti, kendisini en büyük parti yapan bu yoksul kesimleri niçin ayakta tutmayı başarmaya çalışmıyor, bilemiyorum; yorgunluk, tükenmişlik, tek bir kişinin kararına bağımlılık vs. vs. vs.
Bilemiyorum.
11 Mayıs tarihli “Hükümet ve Ak Parti yoksullara düşman mıdır?” başlıklı yazıda bütçenin ilk üç ayda fazla verdiğini göstermiştim.
Nisan dâhil ilk dört ayda bütçe 5 milyar TL fazla verdi.
Hâlbuki hükümet 2021 bütçesi için %4,3 yani yaklaşık 245 milyar TL açık öngörüyordu.
Ey hükümet, yoksullara ve işi bozulmuşlara yapılacak ilave 50 milyar TL hibe desteği mümkündür ve bu yardım bütçeyi sarsmaz. Korkma!
