KPSS önlisans 2020 sınavında sorulan, ‘Bayrak şiirinin şairi kimdir?’ sorusu, sosyal medyada gündem oldu. Asıl adı Mehmet Arif olan ve Türk tarihinde ve edebiyatında önemli bir yeri bulunan ünlü şairimiz, ‘Bayrak’ şiirini yazmıştır…
Cumhuriyet dönemi Türk şiirinin önemli temsilcilerinden olan Arif Nihat Asya’nın yazdığı ‘Bayrak’ şiiri, Adana’nın kurtuşuyla birlikte yazılmıştır. Bayrak şiirinin yanında Fetih Davulları, Bir Bayrak Rüzgâr Bekliyor, Süleymaniye, Selimler, Kubbeler, en bilinen şiirler arasında yer alır.
BAYRAK ŞİİRİNİN ŞAİRİ KİMDİR?
‘Ey mavi göklerin beyaz ve kızıl süsü’ ile başlayan Bayrak şiirinin şairi Arif Nihat Asya’dır…
ARİF NİHAT ASYA KİMDİR?
1904 yılında İstanbul’un Çatalca ilçesine bağlı İnceğiz köyünde doğan ve asıl ismi Mehmet Arif olan Arif Nihat Asya’nın bilinen en büyük dedesi Kapusuz Hacı Ahmet, Tokat'a bağlı Kapusuz Köyü'nden İstanbul'a göç etti ve orada debbağlıkla uğraşmış olan bir âhî ustasıdır.
Eğitim hayatı Örçünlü Köy mektebinde başlayan Arif Nihat Asya, babaannesinin ölümünün ardından onun bakımını üstlenen halası ile beraber Balkan Savaşı'ndan kısa bir zaman evvel İstanbul'a göç etti; Haseki ve Kocamustafapaşa mahalle mekteplerinde eğitim görmesinin ardından I. Dünya Savaşı dönemlerinde Gülşen-i Maarif Rüştiyesi'ne devam eden Arif Nihat Asya, bu dönemlerde hâkim olan milliyetçi duyguların etkisiyle şiire başladı.
Bazı destancıların Haseki’de okuyarak sattıkları harp destanları Arif Nihat Asya’yı şiire yönelten ilk örneklerdi. Eğitimine Dârü'l-Muallimîn-i Âliye (sonraki ismi Yüksek Muallim Mektebi, bugünkü ismi de İstanbul Üniversitesi Yüksek Öğretmen Okulu) Edebiyat Bölümü'nde devam eden Arif Nihat Asya’nın ilk şiir kitabı olan Heykeltıraş, 1924’te bu okulda öğrenciyken yayımlandı.
Yüksek Muallim Mektebi’nde son sınıfta okurken ilk eşi olan Hatice Semiha Hanım ile evlenen Arif Nihat Asya’nın bu evliliğinden iki çocuğu oldu. 1928 yılında mezun olmasının ardından edebiyat öğretmeni olarak Adana'ya tayini çıkan Arif Nihat Asya, Adana Kız Lisesi ve Erkek Lisesi'nde idarecilik ve öğretmenlik yaptı.
BAYRAK ŞİİRİYLE TANINDI
Adana'da öğretmenlik yaptığı zamanlarda 1933’te Üsküdar Mevlevihanesi'nin son şeyhi Ahmet Remzi Akyürek'le tanışan Arif Nihat Asya, dervişlik çilesini çekerek, Mevlevilikte şeyhlik makamına kadar ulaştı; millî şiirlerin yanında tasavvufi şiirleri de kaleme alan Arif Nihat Asya, 1940’ta Adana'nın düşman işgalinden kurtuluşunun kutlandığı 5 Ocak günü yapılan tören için Bayrak adındaki şiiri ile tanınmayı başardı ve Bayrak Şairi olarak anıldı. Bayrak Şiiri, ilk başta Görüşler dergisinde yayımlandı; ardından da Bir Bayrak Rüzgâr Bekliyor adındaki şiir kitabının 1946 yılında çıkan ilk baskısında paylaşıldı.
1941’de ilk evliliğini bitiren Arif Nihat Asya, kimya öğretmeni Servet Akdoğan ile ikinci kez dünya evine girdi. Arif Nihat Asya’nın bu evliliğinden de bir kız, bir erkek çocuğu oldu.
1950 Türkiye genel seçimlerinde Demokrat Parti'nin listesinden Seyhan (Adana) adayı olan Arif Nihat Asya, Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne girmeyi başardı. Dönemin sonunda aktif politikayı bırakarak öğretmenliğe geri dönen Arif Nihat Asya, kısa bir süre Eskişehir Lisesi'inde öğretmenlik yaptıktan sonra 5. Dönem Eskişehir milletvekili oldu. Bundan dolayı da Bayrak şiirinin Eskişehir'de yazıldığı gibi yanlış bilgiler günümüzde yer alıyor.
1955 itibarıyla Ankara Gazi Lisesi'nde öğretmenlik yapan Arif Nihat Asya, Kıbrıs'ta görevlendirilip iki sene de Lefkoşa Erkek Lisesi'nde görev yapmasının ardından 1962 yılında Ankara'ya döndü ve Gazi Lisesi'nden emekli oldu.
Emekliye ayrılmasının ardından Yeni İstanbul ve Babıali'de Sabah gazetelerinde yazılar yazan Arif Nihat Asya, Aralık 1974 yılının sonlarında hastalanarak hastaneye kaldırıldı; 5 Ocak 1975 yılında da yaşama veda etti. Arif Nihat Asya’nın kabri, Ankara Karşıyaka Mezarlığı’nda yer almaktadır.
BAYRAK ŞİİRİNİN TAMAMI
Ey mavi göklerin beyaz ve kızıl süsü,
Kız kardeşimin gelinliği, şehidimin son örtüsü,
Işık ışık, dalga dalga bayrağım!
Senin destanını okudum, senin destanını yazacağım.
Sana benim gözümle bakmayanın
Mezarını kazacağım.
Seni selâmlamadan uçan kuşun
Yuvasını bozacağım.
Dalgalandığın yerde ne korku, ne keder...
Gölgende bana da, bana da yer ver.
Sabah olmasın, günler doğmasın ne çıkar:
Yurda ay yıldızının ışığı yeter.
Savaş bizi karlı dağlara götürdüğü gün
Kızıllığında ısındık;
Dağlardan çöllere düştüğümüz gün
Gölgene sığındık.
Ey şimdi süzgün, rüzgârlarda dalgalı;
Barışın güvercini, savaşın kartalı
Yüksek yerlerde açan çiçeğim.
Senin altında doğdum.
Senin altında öleceğim.
Tarihim, şerefim, şiirim, her şeyim:
Yer yüzünde yer beğen!
Nereye dikilmek istersen,
Söyle, seni oraya dikeyim!
