Dünya virüs salgınına karşı en etkili silahı kullanmaya başlarken, Türkiye’ye gelişi iki kez ertelenen Çin aşılarının ilk partisi bugün Ankara’da olacak. Ancak uzmanlar “Herkes yaptırmalı” uyarısında bulunsa da tedarik problemi hâlâ çözüm bekliyor. Bağışıklık eşiği olan ‘toplumun yüzde 70’ine uygulama’ için 120 milyon doz gerekiyor. Türkiye’nin alabileceği miktar ise 55 milyonu geçmiyor.
Türkiye’ye önce 11 Aralık’ta sonra 28 Aralık’ta geleceği duyurulan Çin aşıları için son açıklama THY’den geldi. 3 milyon dozun bugün İstanbul’da olacağı oradan da Ankara’ya gönderileceği belirtildi.
CoronaVac’ın deneme sonuçlarına ilişkin tartışmalar sürerken en belirgin sorun olarak toplam aşı miktarının tedariğindeki yetersizlik öne çıkıyor.
Bilim insanları salgının bitirilebilmesi için herkese aşı yapılması gerektiğini hatırlatıyor. Ancak duyurulan tedarik miktarları bunun sağlanmasını olanaksız kılıyor.
İHTİYAÇ 120 MİLYON, ANLAŞMA 55 MİLYON DOZ
Hacettepe Üniversitesi’nden Prof. Dr. Murat Akova “Toplumun yüzde 70’i aşılanırsa pandeminin seyri değişir. Yüzde 90’a ulaştığınızda hastalık kalmaz” dedi.
Uzmanlar, nüfusun bir kısmına yönelik kademeli uygulamanın da salgın zincirini kırmada yetersiz kalacağını belirtti. Buna karşın Sağlık Bakanlığı Çin’le 50 milyon, Pfizer/BionTech’le 5 milyon dozluk anlaşma yapıldığını kaydetti.
Bu rakamların üstü için ‘temenni’ ifadeleri dile getirildi. Miktarın yetersizliği karşısında yeni bağlantılar kurulması gerektiği belirtildi.
İLK PARTİDE 3 MİLYON DOZ
Çin’den sipariş edilen aşılar dün akşam 19.50’de Pekin’den yola çıktı. Türk Hava Yolları’na ait uçakla getirilen 3 milyon dozluk ilk partinin THY’ye ait başka bir seferle Ankara’ya gönderilmesinin planlandığı kaydedildi.
BİR MİLLET AŞI BEKLİYOR
Koronaya karşı tek umut olan aşılarda dünya kitlesel uygulamaya hızla başlarken gelişi iki kez ertelenen Çin dozlarının ilk partisi bugün İstanbul’da olacak. Uzmanların “Herkes yaptırmalı” uyarısına rağmen tedarik konusundaki sorunlar hâlâ çözülmüş görünmüyor.
Bağışıklık eşiği olan ‘toplumun yüzde 70’ine uygulama’ için 140 milyon doz gerekiyor. Ancak anlaşmalar kısa vade için 55 milyonu geçmiyor. Sıkıntılı tablo, daha fazla temin için diğer şirketlerle bağlantı kurulmasının gerekli olduğunu gösteriyor.
Dünyada korona salgınına karşı umut olan ve Almanya, ABD, Çin, Rusya ve İngiltere tarafından üretilen aşılar 35 ten fazla ülkede yapılmaya başlandı. Ağırlıklı olarak Alman, ABD ve İngiliz aşılarından oluşan dozları erken siparişle temin eden ülkeler çalışmalarını sürdürürken 11 Aralıkta gelmesi gereken tek alternatif olarak Çinli SinoVac şirketi tarafından üretilen CoronaVac aşısını alan Türkiye ilk dozlara bugün ulaşacak.
THY, Çin’den sipariş edilen Kovid-19 aşısının 3 milyon dozluk ilk partisinin yarın (bugün) sabah icra edilmesi planlanan Pekin-İstanbul seferiyle İstanbul Havalimanı’na getirileceğini bildirdi. İlk partideki 3 milyon doz ardından Ankara’ya götürülecek. Şubat ayına kadar 50 milyon doz gelecek.
Sağlık Bakanı Fahrettin Koca da aşının yola çıktığını duyurarak “İnaktif aşılarımızın ilk bölümünü getiren uçak Türkiye saati ile 19.50’de Pekin havalimanından havalandı. Yarın (bugün) sabah burada olmasını bekliyoruz” ifadelerini kullandı.
SİPARİŞ EDİLEN DOZLAR YETERSİZ
Aşı ile ilgili açıklamalarda bulunan bazı bilim kurulu üyeleri bir kaç ay içinde 60-65 milyon kişinin aşılanacağını ifade ediyor.
Konu ile ilgili 15 Aralık’ta açıklama yapan Toplum Bilimleri Kurulu Üyesi Prof. Dr. Mustafa Necmi İlhan, Türkiye’de günde aşağı yukarı 1.5 milyon kişiye aşı yapılmasının planlandığını söyledi.
İlhan ayrıca “60-65 milyon civarı vatandaşımızın haziran ayı sonuna kadar aşılanmasını planladığımız düşünülebilir. Aşılama Türkiye’de her yerde aynı anda başlayacak” ifadelerini kullandı. İlhan’ın açıkladığı rakamlara göre Çin aşısıyla Türkiye’nin elinde 130 milyon doz aşının olması gerekiyor. Ancak halihazırda sadece 50 milyon dozluk aşı siparişi mevcut.
Alman BionTech ile ABD’li Pfizer’in aşısından ise Türkiye kısa vadade 5 milyon uzun vadede ise 30 milyonluk doz anlaşması yapmış durumda. Bu aşıyla da 15 milyon kişi aşılanabiliyor. Böylece toplam aşılanabilecek kişi sayısı mevcut siparişlerle ancak 40 milyon kişi, yani toplumun yüzde 50’sinden az bir bölümü aşılanabiliyor.
Öte yandan sipariş edilen dozların tam olarak ne zaman geleceği ve yapımının da ne zaman olacağı belirsiz. Buna göre Türkiye’deki aşı tablosu sürü bağışıklığı için gereken yüzde 90 civarındaki aşılamanın şimdilik mümkün olmadığını gösteriyor.
ARACI FİRMA TARTIŞMASI
CHP’li Ankara Milletvekili Murat Emir, ‘Çin aşısının temininde aracı firma kullanıldığını ve aşıyı Keymen adlı ilaç firmasının getirdiğini öne sürmüştü.
Bakan Koca ise “DMO doğrudan alacak, aracı yok” dedi. Ancak Çin’de Türkiye’ye gönderilmek üzere havalimanına nakledilen ilk parti aşı ile ilgili TRT Çin muhabirinin paylaştığı fotoğraflarda paketlerinin üzerindeki ‘Keymen ilaç’ ibareleri dikkat çekti.
Kargonun üzerinde ‘Keymen ilaç’ yazının görülmesi sonrası tepki gösteren Emir “Sağlık Bakanı’na aylardır “Çin aşısında aracı firma olacak mı?” diye soruyoruz.
Keymen İlac’ın aşıyı getirdiğini söylediğimizde de Bakan, ‘Aracı yok’ demişti. Oysa bugün gelen fotoğrafta kolilerin üzerinde Keymen yazdığını görüyoruz. Bir kere de söylediğiniz doğru çıksın” dedi. Emir, Keymen İlaç’ın AKP’ye yakın bir firma olduğunu iddia etti.
ÇİN DOZLARI İÇİN VERİLER YETERSİZ
Türkiye’ye gelişi beklenen Çin aşısıyla ilgili ortaya çıkan iddialar kafaları karıştırdı. Uzmanlar, aşının denemelerinden elde edilen verilerin parça parça açıklanmasının güveni zedeleyebileceği konusunda uyarıda bulundu.
Reuters’in haberine göre Güney Kore merkezli aşı araştırma kurumu Uluslararası Aşı Enstitüsü’nin Başkanı Jerome Kim, Türkiye’de geçtiğimiz perşembe günü açıklanan yüzde 91.25 koruma oranının, bin 322 gönüllünün katıldığı denemelerde 29 kişi Kovid-19’a yakalandıktan sonra elde edilen sonuçlara dayandığını belirtti.
Queensland Üniversitesi’nde profesör olan Paul Griffin ise Türkiye’de sadece bin 322 deneğe dayanan etkililik verilerinin daha büyük katılımcı sayısına ihtiyaç duyulması gerektiğini dile getirdi. Prof. Griffin, “Sinovac aşısının ne kadar iyi olduğunu belirlemek zor. Yalnızca 29 kişiye dayanan sonuç bu, daha fazla gönüllüye sahip olmak iyi olur” dedi.
