Uzmanlar, insan faaliyetlerinin tetiklediği "sis mevsimi" ve "çöp mevsimi" gibi yeni döngülerin, Dünya'nın yıllık iklim döngüsünün kalıcı bir parçası haline geldiği konusunda uyarıyor. Bu öngörülebilir hale gelen yeni "mevsimler", ekosistemleri alt üst ediyor ve geleneksel takvimi yeniden şekillendiriyor; halk sağlığı, deniz yaşamı ve küresel ekosistemler için ciddi tehditler oluşturuyor.
SİS MEVSİMİ: GÜNEYDOĞU ASYA VE ABD'DE BOĞUCU HAVA
NTV'nin haberine göre, "Sis mevsimi" her yıl özellikle Güneydoğu Asya'nın Endonezya ve Malezya gibi bölgelerinde yaşanıyor. Bu dönemde orman yangınlarından kaynaklanan kalın duman tabakası bölgeyi kaplayarak hava kalitesini tehlikeli seviyelere düşürüyor ve ciddi sağlık sorunlarına yol açıyor. Benzer bir durum ABD'de de gözlemleniyor. Kaliforniya'daki yangın mevsimi, eskiden sadece yılın en sıcak aylarında görülürken, artık ilkbaharda başlayıp Aralık ayına kadar uzayarak kronik bir hal alıyor.
ÇÖP MEVSİMİ: BALİ'DEN FİLİPİNLER'E SAHİLLERDE PLASTİK YIĞINAĞI
Bali'de ise her yıl Aralık'tan Mart'a kadar bambaşka bir durum yaşanıyor: "Çöp mevsimi." Muson rüzgarlarının yön değiştirmesiyle okyanus akıntıları, devasa miktarlarda plastik atığı sahillere taşıyor ve plajlar adeta çöp yığınlarıyla kaplanıyor. Bu durum o kadar öngörülebilir hale geldi ki, yerel halk bu dönemi ayına kadar tahmin edebiliyor. Benzer olaylar Filipinler, Tayland ve hatta yaz aylarında körfez akıntılarıyla birlikte ABD'nin doğu yakasında da gözleniyor.
KAYBOLAN GELENEKSEL MEVSİMLER VE BOZULAN SENKRONİZASYON
Araştırmalar, bu yeni döngülerle birlikte bazı geleneksel mevsimlerin tamamen ortadan kalktığını da gösteriyor. Örneğin, And Dağları ve Rocky Dağları gibi yüksek bölgelerde eskiden güvenilir olan kış sporları mevsimi, kar eksikliği nedeniyle çöküş yaşıyor. İngiltere'nin kuzeydoğusunda ise martı türü deniz kuşları, artık her yıl aynı zamanda yuvalanmak için geri dönmüyor; bu durum, nesillerdir bu döngüye güvenen topluluklar için büyük bir değişime işaret ediyor.
İlkbahar ve yaz gibi bazı mevsimler de senkronizasyonunu kaybetmiş durumda. Artık ilkbaharın çok erken geldiği, yaz mevsiminin ise beklenenden daha uzun sürdüğü gözlemleniyor. Bu değişimler, iklim değişikliğinin gezegenimizdeki yaşam döngüleri üzerindeki derin ve kalıcı etkilerini bir kez daha ortaya koyuyor.
