Türkiye’nin dış politikasında yeni bir aşamanın sinyalleri olan kritik mesajlar... Biden sonrası Erdoğan’ın Batı’ya yönelik ‘pozitif gündem’ çıkışlarını Ankara kapsamını genişleterek sürdürüyor. Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü Kalın, üç merkeze ‘yeni sayfa’ çağrısı yaptı: ABD’yle sorunları yapıcı diyalogla aşarız. AB’yle ilişkilerin ilerlemesini istiyoruz. Mısır’la işbirliğine açığız. Körfez ülkeleriyle de çözülemeyecek sorunumuz yok.
ABD’deki Biden yönetimiyle birlikte başkentler pozisyonlarını yeni küresel dengeye göre güncelleme yoluna girdi. Türkiye’den de ‘müttefik’ vurgulu mesajlar öne çıktı. İlk açıklamayı yapan Cumhurbaşkanı Erdoğan “Kendimizi başka yerde değil Avrupa’da görüyoruz” dedi.
Geçen hafta da Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu, ikili ilişkilerde en sert sürecin yaşandığı Mısır’la deniz yetki alanlarına ilişkin anlaşma yapılabileceğini söyledi.
‘BIDEN’LA İYİ BAŞLANGIÇ YAPTIK, BAŞKANLAR GÖRÜŞECEKTİR’
Kritik hamlelerin ardından son dikkat çeken ifadeler Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü’nden geldi. Ankara-Washington hattındaki sorunların yapıcı diyalogla çözülebileceğini vurgulayan İbrahim Kalın “Biden dönemiyle iyi bir başlangıç yaptık. İki başkan muhakkak görüşecek” dedi.
“Mısır hâlâ Arap dünyasının beyni, kalbi. Kahire ve Körfez ülkeleriyle yeni sayfa açılabilir” mesajı veren Kalın, AB’yle ilişkilerin de ilerlemesini istediklerini belirtti.
DÜNYAYA ZEYTİN DALI
Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü Kalın; Avrupa Birliği, ABD ve son dönemde normalleşme sinyallerinin verildiği Mısır’la ilişkiler hakkında dikkat çeken açıklamalarda bulundu:
WASHINGTON’A: Dört temel anlaşmazlık konumuz var. Rusya ile de her konuda anlaşamıyoruz ama ilişkilerimizi yönetebiliyoruz. ABD ile neden yapmayalım?
BRÜKSEL’E: AB ile çok yapıcı ivme yakaladık, ilişkilerin daha da ilerlemesini istiyoruz. Bütün alanlarda ilerleme kaydedebileceğimizi düşünüyoruz.
KAHİRE’YE: Doğu Akdeniz, Libya ve Filistin’de iş birliği yapmak istiyoruz. Hiçbir Arap ülkesiyle aşılamayacak sorunumuz yok. Mısır ve Körfez ülkeleriyle yeni sayfa açılabilir.
Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın, Ankara’nın uzun süredir sorun yaşadığı Washington, Brüksel ve Kahire’ye yönelik sıcak mesajlar verdi. ABD’nin terör örgütü PYD/YPG’ye verdiği desteğin yanlış bir politika olduğunu düşündüklerini belirten Kalın, bunun ABD yönetimiyle önemli bir anlaşmazlık konusu olduğuna dikkati çekerek, ABD’nin YPG’ye destek politikasını devam ettirecek gibi göründüğünü dile getirdi.
“Biz de PYD/YPG’ye verilen desteğin durdurulması gerektiğini çünkü bunun ikili ilişkilerimizi bozduğunu söylemeye devam edeceğiz” diyen Kalın, Türkiye ile ABD arasındaki üç temel anlaşmazlık konusunu “PYD/YPG’ye verdiği destek, S-400’ler ve CAATSA yaptırımları” olarak sıraladı.
FETÖ elebaşının ABD’de kalmasına izin verilmesinin de temel sorunlar arasında yer aldığına işaret eden Kalın, Bloomberg’e verdiği röportajda “Ne yazık ki şu ana kadar bu konularda herhangi bir ilerleme olduğunu ve adım atıldığını görmedik. Bu sorunlar, bizim milli güvenlik endişelerimizin kalbini oluşturuyor.
Başka alanlarda, Libya’da, Irak’ta terörizme karşı bir noktaya kadar beraber çalışabiliyoruz ‘Çok karamsar bir resim var’ diyemeyiz fakat bu konuları yapıcı bir diyalog yoluyla çok şeffaf ve samimi olarak konuşarak çözebileceğimize inanıyoruz” ifadelerini kullandı.
S-400 satın alma kararının bir gecede alınmadığına dikkati çeken Kalın, bunun uzun bir sürecin sonucu olduğunu, Suriye savaşının ortasında ABD’nin birden Patriot bataryalarını çekmesinin Türkiye için çok büyük sürpriz olduğunu kaydetti.
Türkiye’deki S-400’lerin NATO savunma sistemine entegre edilmeyeceğinin ve NATO savunma sistemine bir tehdit oluşturacak pozisyonda olmayacaklarını belirten Kalın “Patriotların yanı sıra Fransız-İtalyan ortaklığı ile üretilen SAMP/T füzelerini de almak istiyoruz. Ancak Fransa, Suriye’yi bahane ederek bu süreci engelleme kararı aldı. Fransa ile bu süreci hızlandırabilmek için görüşmelere devam ediyoruz. Seçeneklere kapıları kapatmıyoruz” ifadelerini kullandı.
HELİKOPTER SATIŞINI ABD ENGELLEDİ
Kalın, ABD Başkanı Joe Biden’ın halihazırda birçok iç politika konusuyla meşgul olduğunu belirterek “Biz meslektaşlarımızla temaslarımızı kurduk ve iyi bir başlangıç yaptık, muhakkak iki başkan da görüşeceklerdir” değerlendirmesinde bulundu. Kalın, Türkiye-Rusya ilişkilerine dair de iki ülkenin her konuda anlaşmadığına işaret ederek “Suriye ve Esad’ın geleceği, Hafter, Kırım gibi konularda anlaşamıyoruz. Bunlara rağmen ilişkilerimizi yapıcı bir diyalogla yönetebiliyoruz. Neden aynısını ABD ile de yapmayalım?” sorusunu yöneltti.
Bir ülkenin maksimalist bir pozisyonla isteklerini “ya benim dediğim şekilde yaparsınız, ya da kendi yolunuza gidersiniz” tavrıyla dayatması halinde bunun Türkiye’yi başka bir yöne iteceğine işaret eden Kalın “ABD ile ilişkimiz, birbirimizi karşılıklı olarak güçlendirebileceğimiz ve ortak sorunları veya endişeleri birlikte ele alabileceğimiz çok yapıcı bir şekilde işleyebilir” dedi.
Kalın, ABD’nin, Türkiye’nin Pakistan’a yapmayı planladığı savaş helikopteri satışını engellediğini, böylelikle ihalenin Çin’e gitmesine yol açacağını ve burada kaybedenin ABD olacağını kaydetti.
Kalın “Mısır’la Doğu Akdeniz, Libya ve dünyanın unutmuş gibi göründüğü Filistin meselesinde iş birliği yapmak istiyor ve ikili ilişkilerimizi görüşmek istiyoruz” mesajını verdi. İki ülkenin karşılıklı olarak yapıcı adımlar atabilmesi halinde bu tür bir ortaklığın bölgedeki tansiyonu düşürmeye ve Kuzey Afrika’dan Doğu Akdeniz’e kadar bölgenin istikrara kavuşmasına yardımcı olabileceğine işaret eden Kalın, şunları dile getirdi:
“Mısır, halen Arap dünyasının beyni ve kalbi. Bazı ekonomik ve güvenlik sorunları var, biz bunu gayet iyi anlıyoruz. İki ülkenin birbirleriyle konuşması, ikili ve bölgesel ilişkilerimizi geliştirebilir. Bu, aynı şekilde diğer dört Körfez ülkesi için de geçerli. Bizim hiçbir Arap ülkesiyle aşılamayacak sorunumuz yok. Mısır ve diğer Körfez ülkeleriyle bölgesel barış ve istikrar için yeni bir sayfa açılabilir.”
Kalın, AB ile çok yapıcı bir ivme yakalandığını ve ilişkilerin daha da ilerlemesini istediklerini belirtti. Türkiye’nin ajandasında Yunanistan’la yürütülen istikşafi görüşmelerden daha büyük konular bulunduğuna dikkati çeken Kalın, bunların arasında 18 Mart’ta beşinci yılını dolduracak olan göç anlaşmasının yenilenmesi, vize serbestisinin sağlanması ve Gümrük Birliği Anlaşması’nın yenilenmesi gibi konuların bulunduğunu söyledi.
Kalın “Bütün bunlar bize önümüze ilişkilerimizi canlandırmak için yeni bir yol haritası sunuyor. Biz bütün bu alanlarda ilerleme kaydedebileceğimizi düşünüyoruz. Bazı üye ülkeler, Türkiye’ye karşı daha sert bir tutum takınılmasını istiyor ancak AB üyeliğini böyle bir amaç için Türkiye’ye karşı kullanmak doğru değil. Aklıselim AB ülkeleri de bunun olmasına izin vermeyeceklerdir” dedi.
KAHİRE’DE 150 DAKİKALIK AKDENİZ ZİRVESİ
Mısır hükümetinin hidrokarbon arama faaliyetlerinde Türkiye’nin kıta sahanlığı sınırlarını kabul etmesi ve boru hattı projesi güzergâhından Rum kesimini çıkarma önerisinin ardından Yunanistan Dışişleri Bakanı Nikos Dendias, soluğu Kahire’de aldı. Dendias, Mısırlı mevkidaşı Samih Sükri ile görüştü.
Yaklaşık iki buçuk saat süren görüşmede Mısır hükümetinin hidrokarbon arama faaliyetlerinde Türkiye’nin kıta sahanlığı sınırlarını kabul etmesi ve boru hattı projesi güzergâhından Rum kesimini çıkarma önerisinin ele alındığı ifade edildi. İkilinin görüşmesinde Çavuşoğlu’nun “Mısır ile anlaşma yapabiliriz” mesajının da ele alındığı belirtildi.
Dendias’ın Kahire dönüşü Kıbrıs Rum Kesimi’nde mevkidaşı Nikos Hristodulidis ile bir araya geleceği öğrenildi. Yunan medyası Kahire’deki görüşmenin ardından “Dendias, Kahire’de iyi niyet jestinde bulunarak, ihale ile ilgili haritayı değiştirmesini isteyecek” diye yazdı.
Mısır, Akdeniz’de 24 parselde hidrokarbon ihalesine çıkmıştı. Bu ihalede, 18 numaralı parselin bulunduğu bölgeyi, Türkiye’nin BM’ye bildirdiği kıta sahanlığı sınırlarını dikkate alarak belirlemişti.
ABD’DEN YUNANİSTAN’A YENİ SİLAH HİBESİ
ABD, Yunanistan’da Türkiye sınırına 20 kilometre mesafedeki Dedeağaç’a yönelik askeri yığınağını artırmaya devam ediyor. Yunan medyası, Washington yönetiminin Yunan ordusunu güçlendirmek amacıyla yeni silah yardımında bulunacağını duyurdu.
ABD’nin Yunanistan’a hibe etmeyi planladığı silahlar arasında “9 adet Apache saldırı helikopteri, 50 adet OH-58D saldırı helikopteri, 350 adet zırhlı personel taşıyıcı, 60 adet paletli roketatar, 120 adet paletli Obüs tipi tank, menzilli top, mühimmat taşıyıcı ve zırhlı personel taşıyıcı araç” bulunuyor.
Washington’ın Yunanistan’a hibe edilmesi planlanan silahların teslimatının Başbakan Miçotakis’in ABD ziyareti sonrası netleşeceği ifade edildi. ABD’nin Atina Büyükelçiliği’nin Savunma İşbirliği Ofisi, Yunanistan Özel Kuvvetleri’ne 9 milyon dolar değerinde askeri yardım yapmıştı.
Öte yandan Yunanistan ve ABD’nin Nisan ayında yaklaşık 1,5 ay sürecek ve binlerce askerin katılacağı Batı Trakya tatbikatı öncesinde Dedeağaç’ta hareketlilik arttı. Daha önce Girit’teki Suda Üssü’nün genişletilmesini, Stefanovicio, Larissa ve Alexandroupoli üslerinin altyapısının ABD’ye sağlanmasını ve Dedeağaç’a bir deniz üssü kurulmasını karara bağlamıştı.
