2022'nin son çeyreğinden 58 ülkeden 14'ünde konut fiyatlarında reel artış yaşanırken zirvede yıllık yüzde 51'lik artışla Türkiye yer aldı. Nominal artışın yüzde 168 olduğu Türkiye'yi ise yıllık reel artışı yüzde 11 olan İsrail izledi. Türkiye'de konut fiyatları eylül 2021'de yeni ekonomi modeline geçmesiyle birlikte tırmanışa geçerken diğer 57 ülke içinde yüzde 25’ten fazla artışın olduğu ülke ise yok.
Yüksek enflasyon konut fiyatlarında fahiş artışı da beraberinde getirdi. Başta büyükşehirler olmak üzere vatandaş, kazancını aşan kira fiyatları ile karşı karşıya kaldı. Ev almanın hayal olduğu mevcut dönemde, kiralama dahi yapamayan vatandaşlar 'barınma krizi' ile mücadele etmeye başladı. 2022 son çeyrek itibariyle 58 ülkeden 14’ünde konut fiyatlarında reel artış yaşanırken ilk sırada Türkiye bulunuyor.
Euronews Türkçe'de yer alan habere göre, Türkiye’de konut fiyatlarında enflasyonun da artmasıyla birlikte son dönemde büyük bir artış yaşanıyor. Mevcut kiracılar hükümetin çıkardığı kanunda öngörülen yıllık yüzde 25 artış oranından yararlanıyor. Yeni ev tutan kiracıların ödeyecekleri miktar ise halen kirada oturanların ödedikleri miktarın 5-6 katına kadar çıkabiliyor.
NOMİNAL ARTIŞ YÜZDE 168
58 ülkeden 14’ünde konut fiyatlarında reel artış yaşanırken zirvede Türkiye bulunuyor. 43 ülkede reel konut fiyatları düşerken Türkiye’deki yıllık yüzde 51’lik artış dikkat çekiyor. İkinci sıradaki İsrail’de yıllık reel artış yüzde 11.
Sadece beş ülkede konut fiyatları reel olarak yüzde 5’ten fazla artmış durumda. Reel (gerçek) artış enflasyondan arındırılmış hali yansıtıyor. Türkiye’deki nominal artış ise yüzde 168.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın da üyeleri arasında bulunduğu Uluslararası Ödemeler Bankası (BIS) 58 ülkede 2021-2022 son çeyrekler arasında konut fiyatlarındaki yıllık artış oranlarını açıkladı. Öncelikle reel artışa bakalım. Çünkü reel artış hesabında enflasyon dikkate alınıyor.
TÜRKİYE'Yİ İZLEYEN DİĞER ÜLKELER
En fazla artış yüzde 51 ile Türkiye’de. İkinci sırada yüzde 11 ile İsrail gelirken ardından İzlanda (yüzde 9,9), Rusya (yüzde 9,7) ve Sırbistan (yüzde 7) geliyor. Başka yüzde 5’i aşan ülke yok.
13. sıradaki Kuzey Makedonya’da konut fiyatlarında yıllık reel artış yüzde 1. ABD’de ise değişim yok. Diğer 43 ülkede ise konut fiyatlarında reel düşüş söz konusu.
Almanya’da konut fiyatları bu dönemde reel olarak yıllık yüzde 12,1 geriledi. Düşüş oranı İtalya’da yüzde 8, Fransa’da yüzde 1,2 ve İngiltere’de yüzde 0,7.
YÜZDE 25'TEN FAZLA ARTIŞIN OLDUĞU ÜLKE YOK
2022 son çeyrek itibariyle konut fiyatları yıllık nominal olarak Türkiye’de yüzde 168 arttı. Diğer 57 ülke içinde yüzde 25’ten fazla artışın olduğu ülke yok.
Rusya ve Sırbistan’da konu fiyatları yüzde 23 arttı. ABD’deki nominal artış yüzde 7 olurken bu oran İngiltere’de yüzde 10 oldu. Almanya’da (yüzde -4) ev fiyatları nominal olarak da düştü.
YENİ EKONOMİ MODELİ FİYATLARI TIRMANDIRDI
TCMB’nin açıkladığı konut fiyat endeksine göre Eylül 2022’de ev fiyatları bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 189,1 yükseldi. Son 10 yıldaki en yüksek oran oldu.
Konut fiyatları Eylül 2021’de yeni ekonomik modele geçilmesiyle birden tırmanışa geçti. Eylül 2011’de yıllık konut fiyat artışı yüzde 36 idi. Enflasyonun düşmeye başlamasıyla Mart 2023’te yıllık artış yüzde 133 oldu.
KİRACILAR VE EV SAHİPLERİ ARASINDA CİNAYETE VARAN TARTIŞMALAR
Öte yandan enflasyon hızla artarken kira fiyatlarını kontrol altında tutmak isteyen iktidar 1 Temmuz 2022’den itibaren bir yol boyunca yıllık kira artış oranının yüzde 25’i geçemeyeceği yönünde kanun çıkardı. Oysa bu dönemde yıllık TÜFE yüzde 85’i aşarak rekor kurdu.
Bu uygulama sonrası kiracılar ile ev sahipleri arasında ciddi tartışmalar yaşanmaya başlarken bazıları cinayetle sonuçlandı. Bir sitede eksi kiracılar 2 bin liranın altında ücret öderken aynı binada yeni kiracılar için bu ücretin 10 bin lirayı aştığı şehirler var.
İktidar kira zam sınırını uzatma sinyalleri verirken ev sahiplerine hapis cezasının geleceği yönünde açıklamalar da var.
