Son dakika haberine göre, Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) yasasını kaçıranlar için emeklilik hayatında yeni bir adım atılıyor. Sosyal Güvenlik Kurumu'na (SGK) bağlı olarak çalışan kadınlar 3600 prim günü tamamlandığında 50 yaşında, erkekler ise 55 yaşında emekli olabilecek. Ayrıca, yeni düzenleme ile kısmi emeklilik formülü ile emekli olanlar en düşük maaş olan 7.500 TL'yi alabilecekler. İşte EYT sonrası 3600 prim günü ile kısmi emeklilik şartları ve son dakika haberinin detayları...
Son dakika habere göre, Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) yasasından primi yeterli olmayanlar için yeni seçenekler sunuluyor. Kadınlar için çocuk sayısına göre emeklilik yaşı esnetilecek ve esnafın emeklilik için gerekli prim gün sayısı düşürülecek. Ayrıca, İş Kanunu ve Sosyal Sigortalar Kanunu'na göre EYT kapsamında olan ancak primi yetmeyenler, kısmi emeklilik hakkından yararlanarak daha az çalışarak emekli olabilecek. Kısmi emeklilikte 15 yıl ve 3600 günü dolduranlar emekli olabilecekler.
KISMİ EMEKLİLİK ŞARTLARI NELERDİR?
Kısmi emeklilik, primlerini tamamlamada zorluk yaşayan sigortalılara belirli bir yaşa geldiklerinde emeklilik hakkı tanıyan bir sistemdir. Emeklilik yaşı, sigortalının işe başlama tarihine ve çalıştığı statüye bağlı olarak değişmektedir. 8 Eylül 1999 tarihinden önce sigortalı olanlar, 15 yıl sigortalılık süresi ve 3600 gün primi tamamladığında 50-60 yaş aralığında emekli olabilirler. Ancak, bu tarihten sonra çalışmaya başlayanlar için 4500 gün prim tamamlama şartı getirilmiştir.
Eğer sigortalı ilk kez çalışmaya Eylül 1999-30 Nisan 2008 arasında başlamışsa, kadınlar 58 yaşında, erkekler ise 60 yaşında emekli aylığına hak kazanabilmek için 25 yıl sigortalılık süresini ve 4500 prim gününü tamamlamaları gerekmektedir. Mayıs 2008 tarihinden sonra sigortalı olanlar ise, 1 Ocak 2036'ya kadar 5400 güne kadar prim tamamlaması koşuluyla 63 yaşında emekli aylığı almaya hak kazanabilirler.
KADINLAR İÇİN KISMİ EMEKLİLİK HAKKI
Sigorta primlerini tamamlamada zorluk yaşayan kadın sigortalılar, 9 Eylül 1999 tarihinden önce işe başlamış olsalar da, 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 prim günü ve 50 yaşını tamamlama şartını yerine getirmeleri halinde emekli olabilirler. Ancak, 3600 gün prim ödeme şartını 24 Mayıs 2008-23 Mayıs 2011 tarihleri arasında tamamladıkları için, kısmi emeklilik hakkı 58 yaşında geçerli olur.
Sigortalıların kısmi yaşlılık aylığına hak kazanacağı kademeli yaş haddi, (kadınlarda 50, erkeklerde 55 yaş, 15 yıl çalışma süresi, 3600 prim gün sayısı) en son hangi şartın sağlandığına göre emeklilik hesabı yapılır. Eğer bu şartlar, 25 Mayıs 2021 tarihinden sonra sağlandıysa, kadın sigortalılar için kısmi emeklilik hakkı 58 yaşında geçerli olacaktır.
HANGİ DURUMDA KİMLER 3600 PRİM GÜNÜ İLE EMEKLİ OLABİLECEK?
İşsizlik Sigortası Kanunu'na göre, 8 Eylül 1981 tarihinden önce işe başlamış olan kadınlar ve 8 Eylül 1976 tarihinden önce işe başlamış olan erkekler, 15 yıllık sigorta süresini tamamlamış ve 3600 gün prim ödemişse emekli olabilirler. Sosyal Sigortalar Kanunu'na göre ise, 23 Mayıs 2002 tarihinde 15 yıllık sigortalılık süresini doldurmuş olan kadınlar 50 yaşını, erkekler ise 55 yaşını doldurmuş ve 3600 gün prim ödemişse istediklerinde emekli olabilirler. Ancak, normal emeklilik şartlarına göre aylıkları yüzde 25-30 daha düşük olacağından, en düşük emekli aylıkları 7500 TL civarında olacaktır. Bu nedenle, emekli aylığı normalden daha düşük olacak, ancak yine de bir gelir elde edilecektir.
HANGİ KOŞULLARDA ERKEN EMEKLİ OLUNABİLİR?
İşsizlik Sigortası Kanunu kapsamında, bazı sigortalılar normal emeklilik şartlarını tamamlamadan önce daha erken yaşta emekli olma fırsatına sahiptir. Bu durumda olan kişiler arasında, engelliliği nedeniyle vergi indiriminden yararlananlar, çalışma gücü kaybı olanlar, maden işyerlerinin yer altı işlerinde çalışanlar, erken yaşlandığı tespit edilenler ve özel olarak korunmakta olanlar yer almaktadır. Bu sigortalılar, normal emeklilik şartlarını tamamlamadan da emekli olabilirler ve emekli aylığı almaya başlayabilirler.
Bu imkandan yararlanabilmek için belirli koşulların sağlanması gerekmektedir. Örneğin, malul olanlar veya engelliliği sebebiyle vergi indiriminden yararlananlar, raporlarının ilgili kurum tarafından onaylanmış olması gerekmektedir. Çalışma gücü kaybı olanlar ise Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından belirlenen oranda kayıp yaşamalıdır. Ayrıca, maden işyerlerinde yer altı işlerinde çalışanlar için belirli bir çalışma süresi şartı bulunmaktadır.
Bu imkanlardan yararlanmak isteyen sigortalıların, ilgili kurumlara başvuru yapmaları gerekmektedir. Başvuru sürecinde gerekli belgelerin tam ve doğru bir şekilde sunulması önemlidir. Bu sayede, belirli koşulları sağlayan sigortalılar, normal emeklilik şartlarını tamamlamadan daha erken bir yaşta emekli olabilirler ve hayatlarını daha rahat bir şekilde sürdürebilirler.
İŞTEN AYRILDIKTAN SONRA TEKRAR EMEKLİ MAAŞI NASIL ALINIR?
Emekli olan sigortalılar, emeklilik sonrasında kısmi süreli çalışmaya başladıklarında emekli aylıklarına ek olarak kısmi aylık da alabilirler. Yeni aylık tutarı, eski aylığın kesildiği tarihten itibaren hesaplanır ve emeklilik sonrası çalışmaya ait kısmi aylık ve aylıklara yapılacak artışlar dikkate alınır. Bu sayede, emekli olduktan sonra çalışmaya devam eden sigortalıların aylıkları güncellenir ve yeni aylık tutarı belirlenir.
Emekli aylıkları zaman zaman güncellenir ve artışlar uygulanır. Bu artışlar genellikle enflasyon oranları, ekonomik koşullar ve Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından belirlenen diğer faktörlere bağlı olarak gerçekleştirilir. Güncelleme işlemleri, belirli dönemlerde yapılır ve emeklilerin aylıkları yeniden hesaplanmaktadır.
