Merkez Bankası verilerine göre, Türkiye'deki finansal kesim dışı firmaların döviz dengesinde Ekim ayında toparlanma eğilimi öne çıktı. Varlıkların yükümlülüklerden daha hızlı artması sonucu, reel sektörün toplam net döviz pozisyonu açığı 803 milyon dolar azalarak 182 milyar 799 milyon dolar seviyesine geriledi.
VARLIKLARDA İHRACAT VE YATIRIM İVMESİ
Ekim ayında firmaların döviz varlıkları, bir önceki aya göre 1 milyar 637 milyon dolar artış kaydetti. Bu yükselişin ana itici güçleri şu kalemler oldu:
İhracat Alacakları: 1 milyar 281 milyon dolarlık artışla en güçlü katkıyı sağladı.
Yurt Dışı Yatırımlar: Doğrudan sermaye yatırımları 656 milyon dolar yükseldi.
Mevduat ve Menkul Kıymetler: Yurt içi bankalardaki mevduatlar 81 milyon dolar, menkul kıymetler ise 36 milyon dolar sınırlı bir düşüş yaşadı.
YÜKÜMLÜLÜKLERDE VADE DEĞİŞİMİ
Firmaların toplam döviz yükümlülükleri aynı dönemde 834 milyon dolar arttı. Yükümlülük tarafındaki en dikkat çekici değişim ise borçlanma yapısındaki vade kayması oldu:
Yurt Dışı Krediler: Yurt dışından sağlanan nakdi krediler 1 milyar 697 milyon dolar artarken, bu artışın büyük bölümü (1,5 milyar dolar) uzun vadeli kredilerden kaynaklandı.
İç Piyasa ve İthalat Borçları: İthalat borçları 396 milyon dolar, yurt içinden sağlanan nakdi krediler ise 322 milyon dolar azaldı.
KISA VADELİ POZİSYONDA "GÜVENLİ ALAN" GENİŞLİYOR
Şirketlerin bir yıl içindeki ödeme kapasitesini gösteren kısa vadeli tablo, uzun vadeli açığa oranla daha pozitif bir görünüm sergiliyor.
Kısa vadeli varlıklar 142 milyar dolar seviyesindeyken, kısa vadeli yükümlülükler 131,3 milyar dolar olarak gerçekleşti.
Kısa Vadeli Net Döviz Pozisyonu Fazlası, bir önceki aya göre 1 milyar 813 milyon dolar artarak 10,7 milyar dolara ulaştı.
Toplam borçlar içinde kısa vadeli yükümlülüklerin payı yüzde 37 olarak kaydedildi.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'ndan (TCMB) ekim ayı "Finansal Kesim Dışındaki Firmaların Döviz Varlık ve Yükümlülükleri" verisinin detayları şöyle:
"Ekim 2025 dönemine ait Finansal Kesim Dışındaki Firmaların Döviz Varlık ve Yükümlülükleri Tablosu değerlendirildiğinde; Eylül 2025 verilerine göre varlıklar 1.637 milyon ABD doları, yükümlülükler 834 milyon ABD doları artmıştır. Net Döviz Pozisyonu Açığı ise 182.799 milyon ABD doları olarak gerçekleşmiş ve Eylül 2025 dönemine göre 803 milyon ABD doları azalmıştır.
Ekim 2025 dönemi varlık dağılımı incelendiğinde; bir önceki aya göre ihracat alacakları ve yurt dışına doğrudan sermaye yatırımları sırasıyla 1.281 milyon ABD doları ve 656 milyon ABD doları artarken türev varlıklar, yurt içi bankalardaki mevduat ve menkul kıymetler sırasıyla 183 milyon ABD doları, 81 milyon ABD doları ve 36 milyon ABD doları azalmıştır. Bunlara bağlı olarak varlıklar 1.637 milyon ABD doları artmıştır. Yükümlülük dağılımında ise; bir önceki aya göre yurt dışından sağlanan nakdi krediler 1.697 milyon ABD doları artarken ithalat borçları, yurt içinden sağlanan nakdi krediler ve türev yükümlülükler sırasıyla 396 milyon ABD doları, 322 milyon ABD doları ve 144 milyon ABD doları azalmış ve bunlara bağlı olarak yükümlülükler 834 milyon ABD doları artmıştır.
Yükümlülüklerin vade yapısına bakıldığında; Ekim2025 döneminde yurt içinden sağlanan kısa vadeli krediler Eylül 2025 dönemine göre 355 milyon ABD doları azalırken uzun vadeli krediler 32 milyon ABD doları artmıştır. Yurt dışından sağlanan kredilerde ise kısa vadeli olanlar 197 milyon ABD doları azalırkenuzun vadeli krediler 1.497 milyon ABD doları artmıştır.
Ekim 2025 döneminde kısa vadeli varlıklar 142.063 milyon ABD doları iken, kısa vadeli yükümlülükler 131.328 milyon ABD doları olarak gerçekleşmiştir. Kısa Vadeli Net Döviz Pozisyonu Fazlası ise 10.735 milyon ABD doları olarak gerçekleşerek Eylül 2025 dönemine göre 1.813 milyon ABD doları artmıştır. Kısa vadeli yükümlülüklerin toplam yükümlülükler içindeki payı yüzde 37 düzeyindedir."
