Yüksek Mahkeme, Karayolları Trafik Kanunu’nda yer alan; plaka, ışık, renk, sembol, şekil ve yazı gibi zorunlu işaretler ile yetkisiz ışıklı ve sesli uyarı cihazlarının kullanımına ilişkin hükümleri mercek altına aldı. İnceleme, Tokat 2’nci Sulh Ceza Hakimliği’nin itirazı üzerine yapıldı.
ARAÇ SAHİBİ–SÜRÜCÜ AYRIMI NETLEŞTİ
Kararda, kural ihlalini bizzat yapan kişi ile yalnızca araç sahibi olan kişinin aynı şekilde sorumlu tutulamayacağı vurgulandı. Buna göre, aracı kullanan sürücü ihlali gerçekleştirmişse cezaya muhatap olacak; ihlalden bilgisi olmadığı tespit edilen araç sahibine ise ceza uygulanmayacak.
“ÇAKAR” CEZALARINDA YENİ DÖNEM
Resmi Gazete’de yayımlanan karar, kamuoyunda “çakar” olarak bilinen yetkisiz ışıklı ve sesli uyarı cihazlarına ilişkin idari para cezalarında değişiklik yolunu açtı. Düzenleme, özellikle cezanın kime uygulanacağı konusunda önemli bir ayrım getirmesiyle dikkat çekti.
SUÇUN ŞAHSİLİĞİ İLKESİ ÖNE ÇIKTI
Başvuruda, suçun şahsiliği ilkesine aykırılık iddiası öne sürüldü. Araç sahibinin, işlemediği bir fiil nedeniyle cezalandırılamayacağı ve sorumluluğun suçu işleyen kişiyle sınırlı olması gerektiği savunuldu.
ANAYASA’YA AYKIRILIK GEREKÇESİ
Anayasa Mahkemesi, ceza verilebilmesi için hukuka aykırı eylemin kanunda açıkça tanımlanması ve ilgili kişi tarafından işlendiğinin kanıtlanması gerektiğini belirtti. Araç sahibi olmak ile ihlal arasında doğrudan bir bağ kurulamadığına dikkat çekilerek, kuralın Anayasa’nın 2’nci ve 38’inci maddelerine aykırı olduğu sonucuna varıldı.
İPTAL KARARI RESMİ GAZETE’DE
Bu gerekçelerle söz konusu düzenleme iptal edildi ve karar Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Karar, trafik cezalarında sorumluluğun sınırlarının yeniden çizilmesi açısından emsal niteliği taşıyor.
