DEVA Partisi İstanbul Milletvekili Evrim Rızvanoğlu, Sinop’un Boyabat ilçesinde planlanan dev bakır madeni projesinin Kızılırmak Havzası, çevre köyler ve tarım alanları üzerinde ciddi ekolojik riskler doğurduğunu belirterek projeyi Meclis gündemine taşıdı.
Sinop’un Boyabat ilçesi sınırlarında yer alan Kovaçayır Köyü civarında başlatılan büyük ölçekli madencilik projesi, Türkiye’nin en önemli iç su kaynaklarından biri olan Kızılırmak Havzası'nı ve çevresindeki yerleşim alanlarını tehdit ediyor. DEVA Partisi İstanbul Milletvekili Evrim Rızvanoğlu, söz konusu projeyle ilgili çevresel ve toplumsal riskleri Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne taşıyarak Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum’un yanıtlaması istemiyle bir soru önergesi sundu.
Rızvanoğlu, yaklaşık 900 hektarlık bir alana kurulması planlanan açık bakır madeni ve buna bağlı tesislerin, orman ve tarım alanlarını kapsadığını, yerleşim yerlerine ise son derece yakın olduğunu ifade etti. Proje kapsamında cevher zenginleştirme, atık depolama, su alma göleti, kırma-eleme ve beton tesisi gibi çeşitli ağır sanayi yapılarının inşa edileceğini hatırlatan Rızvanoğlu, "Bu faaliyetlerin yalnızca lokal düzeyde değil, havza genelinde de geri dönüşü zor çevresel tahribatlara yol açabileceği açıkça görülmektedir" dedi.
“YERLEŞİM YERLERİNE 100 METRE MESAFEDE MADEN SAHASI”
Proje sahasının birçok köye neredeyse sınır komşusu olduğunu vurgulayan Rızvanoğlu, Arıoğlu, Kovaçayır, İmamlı ve Yabanlı köylerinin söz konusu maden faaliyet alanına yalnızca 95 ila 900 metre uzaklıkta olduğunu belirtti. Bu kadar kısa mesafelerde yürütülecek açık ocak madenciliği, patlatmalar, toz ve kimyasal kullanımı gibi faaliyetlerin insan sağlığı, yapı güvenliği ve tarımsal üretim açısından ciddi riskler taşıdığını söyledi.
KIZILIRMAK HAVZASI VE BAFRA OVASI DA TEHLİKEDE
Söz konusu maden sahasının Kızılırmak Havzası içinde yer alması, çevresel kaygıları bölgesel boyuta taşıyor. Rızvanoğlu, “Projede kullanılacak kimyasalların ya da atık suların Kızılırmak Havzası’na karışması halinde yalnızca Boyabat değil, havzanın devamında yer alan Bafra Ovası gibi Türkiye'nin en verimli tarım alanları ve sulama sistemleri de zarar görebilir. Bu, Kızılırmak Deltası gibi uluslararası öneme sahip sulak alanların da bütünlüğünü tehdit eder” uyarısında bulundu.
ANAYASAL SORUMLULUK VE BİLİMSEL ANALİZ ÇAĞRISI
Önergesinde Anayasa’nın 169. maddesini hatırlatan Rızvanoğlu, ormanların korunması ve genişletilmesi devletin açık yükümlülüğü iken, orman vasfı taşıyan bu kadar geniş bir alanın madencilik faaliyetlerine açılmasının yasal çelişki doğuracağını belirtti. Ayrıca projede yer alacak tüm teknik faaliyetlerin — patlatma, kimyasal kullanımı, atık depolama, su rejimi etkileri gibi — ayrı ayrı bilimsel analizlerle değerlendirilip değerlendirilmediğini sordu.
KÜMÜLATİF ETKİ DEĞERLENDİRMESİ YAPILDI MI?
Bölgede yürütülen ya da izin aşamasında olan başka madencilik projeleriyle birlikte bu faaliyetlerin toplam etkisinin dikkate alınıp alınmadığını soran Rızvanoğlu, Bakanlık tarafından herhangi bir kümülatif etki değerlendirmesi yapılıp yapılmadığının da açıklığa kavuşturulmasını talep etti.
Milletvekili Evrim Rızvanoğlu’nun önergesinde, proje kapsamındaki hidrojeolojik etkilerden maden atıklarının sınıfına, su alma göletinin yer altı kaynaklarıyla ilişkisinden patlatma faaliyetlerinin konutlar üzerindeki etkilerine kadar birçok teknik ve bilimsel detayın açıklığa kavuşturulması istendi.
DEVA Partisi, projenin geri dönülemez çevresel tahribatlara neden olmaması için yetkililere şeffaf, bilimsel ve anayasal zeminde hareket etme çağrısı yaptı.
