Günümüzün yoğun ve stres düzeyi yüksek yaşam koşulları altında, pek çok insan günlük aktiviteler sırasında unutkanlık, konsantrasyon bozukluğu ve zihinsel yorgunluk gibi bilişsel zorluklar yaşayabiliyor.
Odanın ortasında ne için geldiğini anlık olarak unutmak, konuşma esnasında kelimeleri bulmakta zorlanmak veya basit işlere odaklanamamak bu durumun yaygın belirtileri arasında yer alıyor.
BEYİN SİSİ NEDİR?
BBC Türkçe'de yer alan habere göre, tıp dilinde bir hastalık olarak kabul edilmese de, bu zihinsel bulanıklık hali, popüler kültürde ve güncel sağlık tartışmalarında beyin sisi (brain fog) olarak adlandırılmaktadır.
Beyin sisi, bilişsel işlevlerdeki geçici yavaşlamayı ve kişinin net düşünmekte güçlük çekmesini ifade eden semptomlar bütünü.
Bilim insanları buldu: Akıl sağlığı teşhisinde termal kamera dönemi!
BEYİN SİSİ NEDEN ORTAYA ÇIKAR?
Bu zihinsel bulanıklığın nedenleri çeşitlilik gösterebilir.
Özellikle kadınlarda menopoz veya perimenopoz dönemindeki hormonal değişiklikler önemli bir etken olarak karşımıza çıkabilir.
Bununla birlikte, kişinin zihninin aşırı meşgul olması, uzun süreli kronik stres, yetersiz uyku, sağlıksız beslenme alışkanlıkları ve bazı vitamin-mineral eksiklikleri de beyin sisini tetikleyebilir.
Yapılan araştırmalar, modern yaşamın getirdiği sürekli bilgi akışının ve ekran başında geçirilen uzun sürelerin de beyin yorgunluğunu artırdığını ve beyin sisini giderme yollarının araştırılmasını popüler hale getirdiğini gösteriyor.
KENDİNİZE KARŞI NAZİK OLUN VE STRESİ YÖNETİN
Uzmanlar, beyin sisi nasıl geçer sorusuna yanıt arayanlar için pratik öneriler sunuyor.
Birleşik Krallık'ta yayımlanan BBC'nin 'Morning Live' programında Dr. Tharaka'nın vurguladığı üzere, bu durumun bir kişisel başarısızlık değil, beynin yorgunluk, stres veya aşırı gerginlik sinyali olduğunu kabul etmek, atılacak ilk adım olmalı.
Kişiye, bu durumun geçici olduğunu ve ihtiyaç duyulduğunda yavaşlamanın, görevleri başkalarına devretmenin veya profesyonel yardım almanın çekinilecek bir durum olmadığını hatırlatmak, zihinsel baskıyı hafifletir.
Eğer endişe verici düzeyde devam ediyorsa, altta yatan tıbbi bir nedeni dışlamak için bir aile hekimine başvurulması önerilir.
Genetik miras! Dünyanın en nadir hastalıklarından CIPA ile tanışın
GÜNLÜK RİTÜELLER OLUŞTURMAK ZİHNİ RAHATLATIR
Günlük yaşamda belirli rutinler oluşturmak, beynin sürekli karar verme yükünü azaltarak 'karar yorgunluğunu' engellemeye yardımcı olur.
Sabah ve akşam rutinleri oluşturmak, örneğin kıyafetleri veya kahvaltıyı bir gece önceden hazırlamak gibi basit eylemler bile, çalışma belleği üzerindeki baskıyı hafifletebilir.
Günün nasıl ilerleyeceğinin öngörülmesi, beynin sürekli olarak planlama yapma ihtiyacını ortadan kaldırır ve zihinsel akışı destekler.
MOLALARLA ZİHİNSEL TAMPON BÖLGELERİ OLUŞTURUN
Sürekli meşgul olmak ve aktiviteler arasında boşluk bırakmamak, beynin toparlanma süresini kısıtlayarak konsantrasyon güçlüğü riskini artırır.
Dr. Tharaka'nın önerisi, takvimde 'yangın molaları' olarak adlandırılabilecek bilinçli kısa aralar planlamak.
Bu zihinsel tamponlar, sadece 5-10 dakika bile olsa, vücudu esnetmek, bir şeyler içmek, dışarı çıkmak veya sessizce oturmak için kullanılabilir.
Bu küçük molalar, beynin o ana kadar yapılanları işlemesine, stresten uzaklaşmasına ve bir sonraki adıma hazırlanmasına olanak tanır.
Uzmanlar uyarıyor: Aynı içerikleri tekrar izlemek bağımlılık mı?
TEKNOLOJİDEN YARARLANIN: TAKVİMLER VE HATIRLATICILAR
Tüm randevuları, görevleri ve yapılması gerekenleri zihinde tutmaya çalışmak, hızlı bir şekilde zihinsel karmaşaya ve unutkanlığa neden olabilir.
Bu durumu önlemek ve zihinde yer açmak için, teknolojik araçlardan yararlanmak pratik bir çözüm.
Takvim uygulamaları ve hatırlatıcı notlar kullanmak, yinelenen görevleri otomatik olarak planlamak (örneğin günlük öğle yemeği aralığı veya haftalık fatura/ev işi hatırlatıcıları ayarlamak) sürekli, "Sırada ne var?" diye düşünme zorunluluğunu ortadan kaldırır.
BEYİN SAĞLIĞINI DESTEKLEYEN KRİTİK YAŞAM FAKTÖRLERİ
Pratik günlük stratejilerin yanı sıra, beyin sağlığını desteklemek ve odaklanmayı artırmak için temel yaşam tarzı faktörleri de hayati öneme sahip:
Uyku: Beyin için dinlenme ve anı pekiştirme zamanı olan uyku, vazgeçilmez. Her gece 7 ila 9 saat uyumayı hedeflemek, zihinsel berraklık için önemli.
Hidrasyon (Su Tüketimi): Vücudun büyük bir kısmı sudan oluşur ve hafif susuz kalma bile odaklanma yeteneğini olumsuz etkileyebilir. Bu nedenle düzenli su yudumlamak kritik bir önlem.
Fiziksel Aktivite: Vücudu hareket ettirmek, beyne giden kan akışını ve oksijen miktarını artırır, bu da daha net düşünmeye yardımcı olur. Kısa yürüyüşler, hafif koşular veya düzenli esneme hareketleri faydalı.
Beslenme: Beyni işlenmiş gıdalar yerine tam tahıllı gıdalarla beslemek gerekir. Kolin (yumurta, balık, fındık gibi gıdalarda bulunur) gibi beyin sağlığı için önemli besin maddeleri tüketmek, konsantrasyonu ve odaklanmayı destekler.
Stres Yönetimi: Kronik stres, düşünceleri bulanıklaştırabilen ve vücudun stres tepkisini düzenleyen kortizol hormonunun seviyesini artırır. Nefes egzersizleri, meditasyon ve ilgi alanlarına yönelmek gibi yöntemlerle stres seviyesi düşürülebilir.
Milyonlarca aileyi ilgilendiren aşı-otizm gerçeği! Prof. Dr. Yankı Yazgan açıkladı
