Dijital çağın en kritik araçlarından biri olan elektronik imza (e-imza), artık ıslak imza ile aynı yasal geçerliliğe sahip.
Hukuki açıdan bakıldığında, 5070 Sayılı Elektronik İmza Kanunu'na göre güvenli elektronik imza, el ile atılan imzanın tüm hukuki sonuçlarını doğurur.
Bu nedenle, ıslak imza atma yetkisine sahip her birey, elektronik imza kullanma hakkına da sahip.
Firmalar adına kullanılacak e-imzalarda ise yetkili kişi, firma tarafından belirlenir ve kurum, bu imzanın kullanımından tamamen sorumlu.
e-İmza, sadece fiziki ortamdan elektronik ortama taşınmış bir imza formu olmakla kalmaz, aynı zamanda imza sahibinin kimliğini ve belge bütünlüğünü garanti eden özel bir veri.
E-İMZA NEDİR? E-İMZA ÖZELLİKLERİ NELER?
e-İmza, 'elektronik imza' veya 'sayısal imza' olarak da adlandırılır ve bir elektronik veriye eklenen veya onunla mantıksal olarak ilişkilendirilen bir kimlik doğrulama aracı.
Basit bir isimden, kriptografik olarak korunan dijital imzaya kadar farklı şekillerde kullanılabilir.
Özellikle e-ticaret ve güvenli belge alışverişi gibi alanlarda önemi her geçen gün artmaktadır.
e-İmzanın en önemli özellikleri arasında kimlik doğrulama, veri bütünlüğü ve inkar edememe yer alır.
Kimlik doğrulama, işlemin taraflarının kimliğini kesin olarak teyit ederken, veri bütünlüğü, belgenin imzalandıktan sonra değiştirilmediğini ispatlar.
İnkar edememe özelliği ise, imza sahibinin daha sonra bu işlemi kendisinin yapmadığını iddia edememesini sağlar.
E-İMZA NASIL ALINIR?
Elektronik imza sahibi olmak isteyenler, Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu'nun (BTK) onayladığı Elektronik Sertifika Hizmet Sağlayıcıları (ESHS) aracılığıyla başvuruda bulunabilir.
Başvurular, bireysel ve kurumsal olmak üzere iki farklı kategoride yapılıyor.
E-imza veren firmaların güncel listesine BTK'nın resmi web sitesinden ulaşılabilir.
Bununla birlikte, e-imza başvurusu için PTT şubeleri de yetkilendirilmiş kurumlardan biri.
Hangi PTT şubesinin e-imza yetkisi olduğunu öğrenmek için PTT'nin başvuru merkezleri sayfasını kontrol etmek faydalı olur.
Özel firmalar da bu hizmeti sunmaktadır ve örneğin e-İmzaTR gibi şirketler üzerinden başvuru yapılabilir.
E-İMZA BAŞVURUSU NASIL YAPILIR?
e-İmza veren firmaların listesine www.btk.gov.tr/elektronik-sertifika-hizmet-saglayicilari adresinden ulaşabilirsiniz.
e-İmza başvurusu yapılan özel ve devlet kurumları bulunuyor. PTT şubelerinden e-İmza başvurusu yapabilirsiniz. Fakat hangi PTT şubesinin e-İmza verme yetkisi olduğunu öğrenmek için pttkep.gov.tr/basvuru-merkezleri-2 sayfasından başvuru merkezlerini kontrol etmekte fayda var.
e-İmza başvurusu yapılan özel kurumlara örnek olarak e-İmzaTR gösterilebilir. e-İmza başvurusu alınan merkezleri öğrenmek için www.e-imzatr.com.tr/elektronik-imza-basvuru-merkezleri adresini kontrol edebilirsiniz.
E-DEVLET ÜZERİNDEN BAŞVURU KOLAYLIĞI
21 Aralık 2021 tarihinden itibaren e-imza başvuruları, e-Devlet'in giris.turkiye.gov.tr/Giris/Elektronik-Imza internet sayfasından da yapılabilir.
Bu yenilikle birlikte, yüz yüze kimlik doğrulama zorunluluğu ortadan kalkmış, vatandaşlar uzaktan kimlik doğrulama işlemlerini tamamlayabilir.
e-İmzaTR Yönetim Kurulu Başkanı Orhan Kılıç'ın belirttiği üzere, bu değişiklik zaman kaybını büyük ölçüde önledi.
Başvuru tamamlandıktan sonra, e-imza içeren USB token veya akıllı kart özel bir kurye ile bir iki gün içinde belirtilen adrese teslim edilir.
YENİ NESİL KİMLİK KARTLARI VE E-İMZA
Türkiye Cumhuriyeti'nin yeni nesil çipli kimlik kartları, e-imza atabilmek için de kullanılabiliyor.
Kimlik Erişim Cihazları (KEK) vasıtasıyla, çipli kimlik kartlarına e-imza yükletmek mümkün hale geldi.
Bu hizmet, belirli illerdeki Nüfus Müdürlükleri, Tapu Müdürlükleri ve bankalar aracılığıyla kısa sürede yaygınlaşır.
Bu uygulama sayesinde vatandaşlar, kimlik kartlarını sürücü belgesi olarak kullanmanın yanı sıra, elektronik imza atma aracı olarak da kullanabilecek ve dijitalleşmenin sağladığı tüm kolaylıklardan faydalanabilir.
E-İMZA BAŞVURUSU İÇİN GEREKLİ BELGELER NELER?
e-İmza başvurusu için gerekli belgeler şunlar:
* Nüfus cüzdanı, pasaport veya sürücü belgesi gibi üzerinde TC kimlik numarası bulunan, fotoğraflı ve geçerli bir resmi kimlik belgesi
* PTT şubelerinden temin edilebilen e-İmza Başvuru Formu
* Yalnızca kurumsal başvurular için gerekli olan ve aslı görüldükten sonra iade edilen imza sirküleri
Bu belgelerle birlikte, şahsen yetkili başvuru merkezlerine veya PTT şubelerine müracaat edilmesi gerekiyor
E-İMZANIN AKTİVASYONU VE KULLANIM ALANLARI
Elektronik imzanın kullanılabilmesi için öncelikle kart sürücü yazılımının bilgisayara kurulması gerekir.
Bu yazılım, e-imza ile birlikte gelen CD veya e-imza sağlayıcısının web sitesinden temin edilebilir.
Yazılımın kurulumu sonrasında, elektronik sertifikanıza giriş yaparak e-imzanızı aktif hale getirebilirsiniz. e-İmza'nın kullanım alanları oldukça geniştir ve şunları içerir:
* e-Fatura ve e-Arşiv gibi elektronik belge uygulamaları
* e-Devlet, UYAP ve EKAP gibi kamu projeleri
* Kayıtlı Elektronik Posta (KEP) sistemi
* Kurum içi veya kurumlar arası onay süreçleri ve sözleşmeler
* Bankacılık, dış ticaret ve gümrük işlemleri
* MERSİS ve diğer ticari sicil işlemleri
e-İmza, bu geniş kullanım alanları sayesinde hem bireylerin hem de kurumların iş süreçlerini hızlandırarak zaman ve maliyet tasarrufu sağlamaktadır.
Islak imzaya göre daha güvenli ve pratik bir alternatif sunan e-imza, dijital dönüşümün en güçlü araçlarından biri olmaya devam ediyor.
