Tüm gebeliklerin yaklaşık yüzde 10'unda tespit edilen gebelik şekeri (gestasyonel diyabet), hamilelik süresince ortaya çıkan kan şekeri yüksekliği olarak tanımlanıyor.
Endokrinoloji ve metabolizma hastalıkları uzmanı Dr. Esra Tutal, bu sağlık sorununun anne ve bebek sağlığı üzerindeki potansiyel olumsuz etkilerine dikkat çekti.
Gebelik şekeri, annede yüksek tansiyon ve gebelik zehirlenmesi olarak da bilinen preeklampsi gelişme olasılığını artırırken, bebekte yenidoğan döneminde şeker düşüklüğü (hipoglisemi) ve yenidoğan sarılığı gibi riskleri tetikleyebilir.
GEBELİK ŞEKERİ NASIL OLUŞUR, RİSK FAKTÖRLERİ NELERDİR?
Gebelik şekeri, vücudun gebelik sırasında artan insülin ihtiyacını karşılayamaması sonucu gelişir.
Bu durumun ortaya çıkma ihtimalini yükselten bazı faktörler bulunmaktadır.
Dr. Esra Tutal, bu risk unsurlarını şöyle sıraladı:
* Ailede diyabet öyküsünün bulunması
* Gebelikten önce fazla kilolu olmak (obezite)
* Önceki doğumlarda 4.5 kilogramdan daha ağır bebek dünyaya getirmiş olmak
* Daha önce erken doğum yapmış olmak
* Gebelik öncesinde gizli şeker hastalığına sahip olmak
* 25 yaşın üzerinde gebe kalmak
* Polikistik over sendromu (PCOS)
Dr. Esra Tutal, herhangi bir risk faktörü olmasa bile gestasyonel diyabet gelişebileceğinin altını çizdi.
Dr. Esra Tutal
GEBELİK ŞEKERİ TANISI NE ZAMAN VE NASIL KONULUR?
Gebelik şekeri teşhisinin konma süreci, genellikle gebeliğin 24. ve 28. haftaları arasına denk gelir.
Ancak daha önce gebelik şekeri geçiren veya doktoru tarafından yüksek riskli olduğu düşünülen anne adayları için tarama testleri 13. haftadan önce de başlatılabilir.
Gebelik şekeri taraması, halk arasında şeker yükleme testi olarak bilinen Oral Glukoz Tolerans Testi (OGTT) ile gerçekleştirilir.
İlk aşamada 50 gram glukoz içeren bir içecek içilir ve 30 dakika sonra alınan kan örneğindeki şeker düzeyi incelenir.
Bu testin sonucu anormal çıkarsa, tanı koymak amacıyla 100 gram glukoz ile daha kapsamlı bir test tekrarlanır.
ŞEKER YÜKLEME TESTİ ZARARLI MI? UZMAN GÖRÜŞÜ NE DİYOR?
Şeker yükleme testi hakkındaki tereddütlere de değinen Dr. Esra Tutal, test sırasında alınan glukoz miktarının, günlük yaşamda tüketilen bir bardak şekerli içecek, birkaç dilim tatlı veya bir tabak pirinç pilavındaki şeker miktarına eşit olduğunu belirterek testin zararlı olmadığını ifade etti.
Dr. Esra Tutal, "Asıl riskli durum, annede gebelik şekeri bulunması ve bu durumun farkında olunmamasıdır" dedi.
Anne kanındaki yüksek şeker, plasenta aracılığıyla bebeğe geçerek, bebekte aşırı miktarda insülin üretilmesine ve buna bağlı olarak bebeğin aşırı büyümesine (makrozomi) yol açar.
Aşırı büyük bebeklerin ise doğum travmalarına maruz kalma ihtimali yükselir.
Annenin yüksek kan şekeri aynı zamanda erken doğumu tetikleyebilir.
Bebek çok büyük olmasa bile, gebelik şekeri olan annelerin bebeklerinde akciğer gelişimi yetersiz kalabilir ve bebek doğum sonrasında nefes almakta güçlük çekebilir.
Kan şekeri kontrolsüz olan annelerden doğan bebeklerde doğum sonrası kan şekeri düşüklüğü (hipoglisemi) görülebilir ve bu ciddi düşüşler bebeğin havale geçirmesine bile neden olabilir.
Ayrıca, gebelik şekeri olan annelerin bebekleri, ilerleyen yaşamlarında obezite ve Tip 2 diyabet hastalığı geliştirme açısından yüksek risk altında.
Genç kadınların gizli düşmanı! Sabahları uyanmak işkenceye dönüştüyse...
GEBELİK ŞEKERİNİN ANNEYE VE BEBEĞE YANSIYAN OLUMSUZ ETKİLERİ
Dr. Esra Tutal, gebelik şekerinin hem anne hem de bebek üzerindeki olumsuz etkilerini detaylandırdı.
Annede yüksek tansiyon ve preeklampsi riskini artırmanın yanı sıra, gebelik şekeri geçiren kadınların bir sonraki gebeliklerinde de bu durumu yaşama olasılıkları oldukça yüksek.
Daha da önemlisi, bu kadınların ilerleyen yaşlarda kalıcı olarak Tip 2 diyabet hastası olma ihtimali artar.
Gebelik şekeri geçirmiş kadınların bu riski azaltması mümkün.
Sağlıklı beslenme ve düzenli egzersiz gibi yaşam tarzı değişiklikleri, gelecekte diyabet gelişme olasılığını önemli ölçüde düşürüyor.
Diyet ve egzersiz ile kan şekeri kontrol altına alınamayan hastalar için ise insülin tedavisi başlatılması gerekiyor.
DOĞUM SONRASI DİYABET RİSKİ NEDİR?
Doğumdan sonra annenin kan şekeri ölçümüne bir süre daha devam edilmesi önemli.
Yaklaşık iki ay sonra, şekerin tamamen normale döndüğünden emin olmak için yeniden şeker yüklemesi yapılmalı.
Uzmanlar, gebelik şekeri öyküsü olan kadınların, ilerleyen dönemlerde diyabet riskini değerlendirmek üzere her 2-3 yılda bir kontrol yaptırmalarını öneriyor.
Bu hastalığın teşhis ve tedavisi, endokrinoloji ve metabolizma hastalıkları uzmanları ile kadın hastalıkları ve doğum uzmanı hekimleri işbirliğiyle yürütülüyor.
Doç. Dr. Muhammed Keskin açıkladı: Kalp doktoru olduktan sonra evime sokmadığım 10 gıda ürünü!
