Kadın kıyafetlerindeki cep eşitsizliği, yüzyıllardır süregelen bir sorun olarak moda dünyasının gündeminden düşmüyor ve son dönemde sosyal medyada #WeWantPockets etiketiyle yeniden alevlendi.
Akıllı telefonların büyümesiyle kadın ceplerinin yetersizliği daha da belirginleşirken, kadınlar fonksiyonellik yerine estetiği önceleyen bu yaklaşıma tepki gösteriyor.
CEP EŞİTSİZLİĞİ NEDİR VE NASIL ORTAYA ÇIKTI?
Cep eşitsizliği, kadın kıyafetlerinde erkek giysilerine kıyasla daha az, daha küçük veya sahte cep bulunması sorununu ifade eder.
Bu durum, yalnızca bir tasarım tercihi değil, yüzyıllardır süregelen bir cinsiyet farkı ve toplumsal önyargının sembolü olarak görülüyor.
Orta Çağ Avrupası'nda hem kadınlar hem de erkekler, eşyalarını taşımak için bellerine kese benzeri bağlama cepler takıyorlardı.
Ancak 17. yüzyılda erkek pantolonlarına cepler dikilmeye başlarken, kadınlar eteklerinin altından ulaşılabilen bu harici cepleri kullanmaya devam etti.
Cepler, Prada'nın 2025-26 sonbahar/kış kadın giyim koleksiyonunda önemli bir yer tutuyor
KADIN KIYAFETLERİNDE NEDEN CEP YOK?
BBC Türkçe'de yer alan habere göre, kadın giyiminde ceplerin yok oluşunun temelinde, moda ve estetik faktörler yatıyor.
18. yüzyılın sonları ve 19. yüzyılın başlarında popüler olan, özellikle Regency tarzı gibi, vücuda oturan ince siluetler, ceplerin kıyafetin hatlarını bozduğu gerekçesiyle tasarım dışı kalmasına neden oldu.
Londra Sanat Üniversitesi'nden Caroline Stevenson, bu durumun kadınların paralarını, anahtarlarını ve diğer değerli eşyalarını yanlarında taşıyamamasına, dolayısıyla özerklik duygusunun kaybolmasına yol açtığını belirtiyor.
Değerli eşyalarını taşımak için bir erkeğe veya hizmetçiye bağımlı hale gelmeleri, ceplerin mülkiyet ve mahremiyet gibi erkeklerle ilişkilendirilen konuları simgelemesiyle de örtüşüyordu.
CEBİN SİYASİ ANLAMI NEDİR?
Cep eksikliği kadınlar için uzun süre can sıkıcı bir durum olsa da, 20. yüzyılın başlarında siyasi bir mücadele haline geldi.
Süfrajetler (kadınların siyasal haklarını elde etmeye odaklanan eylemlilik sürecindeki aktivistler) sadece oy hakkı değil, aynı zamanda fonksiyonel cepler de talep ediyorlardı.
O dönemki hiciv karikatürlerinde, süfrajetlerin ellerini erkekler gibi büyük ceplere sokmuş halde resmedilmesi, cebin bir güç ve eşitlik ifadesi olarak algılandığını gösteriyordu.
Cep, kadın özgürlüğünün önemli bir simgesi olarak öne çıktı.
Simone Rocha (solda) ve Prada (sağda) için düzenlenen son defilelerde modeller ellerini ceplerine sokarak yürüdüler
GÖRSEL BİR GÜÇ İFADESİ OLARAK CEP
ABD'li moda tasarımcısı Claire McCardell, cepleri kadın özgürlüğünün simgesi haline getirmeye kararlıydı.
Yazar Elizabeth Evitts Dickinson'ın biyografisine göre Claire McCardell, kıyafetlerin sadece güzel değil, aynı zamanda pratik ve rahat olması gerektiğine inanıyordu.
Claire McCardell, "Bir elinizi cebinize koyup geriye yaslandığınızda kontrolü elinde tutan, doğal bir havanız olur. Cep, görsel bir güç ifadesidir" sözleriyle, cebin sadece depolama değil, aynı zamanda psikolojik bir etkiye sahip olduğunu da vurguluyordu.
Claire McCardell, 'silueti bozar' gibi eleştirileri dikkate almayarak cepleri kıyafetin doğallığını bozmayacak şekilde yerleştiren, yüksek tasarımı seri üretimle buluşturan öncü bir isimdi.
MODA ENDÜSTRİSİNİN ÇANTA TERCİHİ
Moda endüstrisinin cep yerine çanta kullanımını teşvik etmesinde ekonomik faktörlerin büyük rolü olduğu düşünülüyor.
Çantalar, sektör için önemli bir gelir kaynağı olduğu için, tasarımcıların kadınların çanta taşıyacağını varsayması veya fonksiyonel kıyafetler yerine ince siluetleri önceliklendirmesi geleneksel bir anlayış haline geldi.
Ünlü tasarımcı Christian Dior'un 1954'te, "Erkeklerin cepleri içine şeyler koymak içindir, kadınların cepleri ise süs içindir" sözü, sektördeki zihniyeti özetliyordu.
16. ve 17. yüzyıllarda kadınlar, eteklerinin altına, bele bağlanan bağcıklı cepler giyiyordu
CEP İSYANI SOSYAL MEDYADA NASIL GÜNDEM OLDU?
Son yıllarda artan cep yetersizliği sorunu, özellikle akıllı telefonların büyümesiyle daha da belirginleşti ve sosyal medyada büyük bir tepkiye dönüştü.
#WeWantPockets (#Cepİstiyoruz) etiketi hızla yayılarak kadınların derin ve gerçek cep talebini küresel bir mesele haline getirdi.
Tiktok'taki 'pençe tutuşu' videoları da bu sorunu mizahi bir dille gündeme taşıdı.
İngiltere'de 2020'de yapılan bir ankete göre, her 10 kadından 4'ü cep olmadığını fark edince bir giysiyi satın almaktan vazgeçtiğini belirtti.
Ayrıca, küçük bir kız çocuğunun okul pantolonlarında sahte cep bulunmasına isyan etmesi de konunun önemini gözler önüne serdi.
PODYUMLARDAKİ CEPLER: DEĞİŞİM BAŞLIYOR MU?
Kadınların cep isyanı, moda haftalarında bile karşılık buldu.
2025-26 sonbahar/kış defilelerinde, Simone Rocha, Prada ve Louis Vuitton gibi büyük markaların koleksiyonlarında derin cepli kıyafetlerin öne çıktığı görüldü.
Podyumda elleri ceplerinde yürüyen modeller, özgüvenli ve hakim bir duruş sergiledi.
Ancak bu durumun kalıcı bir değişime mi, yoksa geçici bir moda döngüsüne mi işaret ettiği, özellikle büyük modaevlerinin başında hala çoğunlukla erkek tasarımcıların olması nedeniyle belirsizliğini koruyor.
Kadın tasarımcıların (örneğin Dior'un ilk kadın kreatif direktörü Maria Grazia Chiuri) kadınların ihtiyaçlarına daha fazla odaklandığı, ancak yerlerini erkek tasarımcılara bırakmalarıyla kadın bakış açısının geri çekilmesi endişesi de devam ediyor.
Claire McCardle, geniş bir kadın müşteri kitlesine cepli hazır giyim kadın giyim tasarımları sunan ilk tasarımcıydı
KADIN GİRİŞİMCİLERİN CEP DEVRİMİ
Moda sektöründe yeterli değişimi göremeyen bazı kadınlar ise inisiyatif alarak kendi markalarını kurdu.
Julie Sygiel, 2021'de The Pockets Project adlı markasını kurarak kadınların istediği, fonksiyonel ve büyük cepli kıyafetler üretmeye başladı.
Julie Sygiel, çantayla odaya giren bir kadının misafir gibi görünmesine karşın, eşyalarını ceplerine koyan bir erkeğin daha hakim bir duruş sergilemesini örnek göstererek, ceplerin günlük yaşamdaki güç algısını nasıl etkilediğini açıklıyor.
ABD'li tasarımcı McCardle, kadınların vücutlarına ve yaşamlarına uygun modern Amerikan tarzının öncüsü oldu
Coco Chanel, cep özelliğini birçok tasarımında kullandı. Ancak bu tasarımlar sadece çok zengin kesime hitap ediyordu
Cepteki eşitlik mücadelesi henüz yolun başında olsa da, son yıllarda bazı ilerlemeler kaydedildi
