Jeopolitik konumu ve komşuları nedeniyle birçok kez başı ağrıyan Türkiye, bu sefer, komşusu Yunanistan ve İran’da yaşanan gelişmelerle, ekonomisinde avantajlı bir döneme giriyor.
[Karar]
Türkiye, Doğu ve Batı arasındaki jeopolitik konumu nedeniyle çoğu kez özenilen bir ülke olmakla birlikte, bu konumun dezavantajlarını da yaşamıyor değil. Avrupa’daki ya da Rusya’daki ekonomik krizden zaman zaman değişik ölçülerde etkilenen Türkiye, Orta Doğu’daki karışıklıktan da hasar görüyor. Kimi zaman da bunların tam tersi oluyor ve büyük fırsatlarla karşılaşıyor.
Son yıllarda Türkiye dört bir tarafı çatışma ve ekonomik krizle sarılmıştı. Küzeyde Ukrayna ve Rusya krizi, güneyde Suriye ve Irak krizi, doğuda İran yaptırımları, batıda Yunanistan krizi yaşanıyordu. Fakat son günlerde iki fırsat gelişme yaşandı.
Dört bir yandaki gerginlik iki taraftan rahatladı
Bir süre öncesine kadar dört bir yanındaki siyasi ve ekonomik gelişmelerle sıkışan hatta zaman zaman bunalan Türkiye, şimdi, doğusundaki ve batısındaki olumlu gelişmelerle nefes almaya hazırlanır gibi gözüküyor. Bir yandan İran’a yönelik ambargoların kaldırılacak olması, diğer yandan da KDV oranı yüzde 23’e çıkan Yunanistan’da halkın alışveriş için yönünü Türkiye’ye çevirmesi ülkeye iki önemli fırsat sunuyor.
Türkiye’nin doğu cephesinde yaşanan gelişmeler şu şekilde: Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin beş daimi üyesi ve Almanya’dan oluşan P5+1 ülkeleri (ABD, Rusya, İngiltere, Fransa ve Çin) ile İran’ın görüşmeleri sonucunda, ülkede nükleer programının kısıtlanmasına karşılık yıllardır uygulanan ekonomik yaptırımların hafifletilmesine yönelik anlaşma kabul edildi. Böylece, geçtiğimiz yıl 13,7 milyar doları bulan Türkiye-İran arasındaki ticaret hacminin 2 yıl içerisinde 30 milyar dolar seviyelerine çıkabilme ihtimali arttı.
Maliye Bakanı çok sevindi
2015 yılının Nisan ayında ticaret, eğitim, sağlık, çevre, aile ve sosyal politikalar konularında Türkiye ile İran arasında 8 tane anlaşma yapılırken, bundan sonra ülkeler arasındaki işbirliğinin ve İran’dan doğalgaz alımının artması beklentiler arasında yer almaya başladı.
Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, İran konusunda yaşanan bu gelişmeye Twitter hesabı üzerinden "İran nükleer anlaşması Türk ekonomisi için çok iyi bir haber, iki ülke arasındaki ticaret ve yatırımları artıracaktır” yorumunu yaparken, Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu da, İran’a yönelik ambargoların kalkmasının bölge ekonomisine katkı sağlayacağı ve Türkiye’yi doğrudan etkileyeceğini kaydetti.
“Bölge ülkelerine kazanç sağlayacak”
İran’a yönelik ambargoların kaldırılacak olması, siyasi çevrelerde yankı bulduğu kadar, hatta belki de daha çok ekonomik çevrelerde yankı buldu ve heyecan yarattı. Yenişafak’ın haberine gör,e Uluslararası Enerji Ekonomisi Birliği Başkanı Prof. Dr. Gürkan Kumbaroğlu, İran konusunda imzalanan anlaşmanın bölge ülkelerine kazanç sağlayacağını, Türkiye’ye yatırım fırsatları doğurduğunu dile getirdi.
“İran, sahip olduğu enerji kaynaklarını dünya pazarlarına satarak gelir elde edecek. Yabancı şirketler de İran'a yatırım yaparak kazançlı çıkacak. Bu durum 'kazan-kazan' olarak yorumlanabilir” diyen Kumbaroğlu, İran'ın batılı bankalarda bloke edilmiş halde bekleyen milyarlarca doları olduğunu anımsattı ve ülkeye girmesi beklenen söz konusu paranın yatırıma dönüşeceğini bölge ülkelerinin de İran'la ticaret hacmini artırarak kazanç sağlayacağını kaydetti.
“En ekonomik güzergah Türkiye”
Pakistan’ın İran’ın doğuya açılan kapısı olarak gördüğünü ifade eden Kumbaroğlu, Türkiye’nin de İran’ın batıya açılan kapı olmaya aday olduğunu belirtti. Ardından Kumbaroğlu, İran gazının Avrupa'ya taşınmasında en ekonomik güzergahın Türkiye olduğunu sözlerine ekledi.
Söz konusu gelişmelerin Türkiye’yi enerji merkezi olma vizyonuna yaklaştırdığını ve Türkiye’nin tarihi bir fırsat yakaladığını belirten Kumbaroğlu, “İran'a olan ambargonun kalkmasının beraberinde getireceği ekonomik avantajlar iki ülke arasında ilişkilerin düzelmesi için fırsat. Türkiye ve İran bu fırsatı görmeli. Enerji, otomotiv, telekomünikasyon, tekstil, gıda, turizm gibi sektörlerde İran'ın ihtiyacı olan yatırıma, kaliteli ürün ve hizmetlere cevap vermeliyiz. Bu durumda ticaret hacmini geliştirebiliriz” diye konuştu.
Türkiye, Yunanistan; Yunanistan, Türkiye için bir fırsat
Doğu cephesindeki fırsatlar bu şekildeyken batıda da Yunanistan, Türkiye; Türkiye de Yunanistan için bir fırsat olacak. Geçtiğimiz günlerde borç ödemelerinde büyük sıkıntılar yaşayan Yunanistan’a her zaman destek olabileceğini belirten Türkiye, Yunanistan’da kabul edilen ağır ekonomik reformlardan biri olan KDV’lerin yüzde 23’e yükseltilmesinde ülke için bir çıkış kapısı oldu.
Hayat pahalılığından sıkılan Yunan vatandaşları temel gıda ve ihtiyaç maddelerini daha ucuza satın alabilmek için rotasını Türkiye’ye çevirdi. Milliyet’in haberine göre, Yunan halkı alışverişleri için karayoluyla Edirne’ye, feribot ve teknelerle de Ayvalık, Bodrum ve Çeşme’ye geçmeyi seçenekleri arasına aldı.
Hem daha düşük KDV’den hem de euro ile TL arasındaki kur farkından olumlu etkilenecek olan Yunan vatandaşları, aynı zamanda Türkiye’nin ekonomisine de katkıda bulunacak. Türkiye’den alışveriş yapmayı tercih eden Yunan halkı, Edirne, Ayvalık, Bodrum ve Çeşme gibi yerlerde ekonomiyi canlandıracak ve Türkiye için önemli bir fırsat olacak.
