Eski Türk tarihinin yetkin isimlerinden Prof. Dr. Ahmet Taşağıl’ın Türk destan ve mitolojilerini anlatan ‘Türk Mitolojisi’ kitabı Kronik Kitap’ın ‘Dakikalar İçinde’ serisinden çıktı. Kitapta Türklerin en bilinen 200 çarpıcı fabl, destan ve efsaneyi biraraya getiren Taşağıl ayrıca Şamanizm’in eski Türk dini olmadığını ileri sürüyor.
MEHMET YILMAZ
Dünyanın en eski milletlerinden birisi olan Türklerin bir başka özelliği ise çok geniş ve çeşitli bir mitoloji ve destan anlatımına sahip olmalarıdır. Bugün halen halk arasında bazı unsurlarının yaşadığını gördüğümüz bu destan ve inanışlar ilgi çekmeye devam ediyor. Kadim Türklerle ilgili çok sayıda çalışması olan ve bu alanda ülkemizin önde gelen birkaç isminden birisi durumundaki Prof. Dr. Ahmet Taşağıl’ın ‘Türk Mitolojisi’ adlı eseri okurla buluştu. Kronik Kitap etiketiyle yayımlanan kitap, aynı yayınevinin hayli beğenilen bir serisi olan ‘Dakikalar İçinde’ serisinin son kitabı oldu. Taşağıl’ın mümkün olan en sade ve bilgilendirici haliyle tarihin derinliklerinden bugüne kadar süzülen Türk mitoloji ve destanlarındaki 200 farklı kişi, olay, figür, kavram ve anlatıyı bu kitapta bir araya getirdiğini görüyoruz.
Görsellerle desteklenen kitap, Kök Tengri inancından Kayra Han’a, Erlik Han’dan Umay Ana’ya, Tamu’dan Uçmag’a, Atalar Kültü’nden Bay Ülgen’e, Kambar Ata’dan Kızagan’a kadar uzanan mitolojik unsurlardan, Türk destan ve mitolojilerindeki ongun hayvanlardan, Manas’a, Oğuz Kağan’dan Bozkurt’a, Ergenekon’dan Dede Korkut’a, günümüzde yaşayan halk inanışlarından İslam’a geçişin öncesi ve sonrasında var olan mitolojik öğelere kapı açarken, Mete’den Bilge Kağan’a, Orhun Yazıtları’ndan Kürşad’a kadar aklınıza gelebilecek pek çok başlığı, Altaylardan Tuna’ya kadar uzanan büyük Türk dünyasındaki Türk mitolojisi ve destanları kapsamında karşımıza çıkarıyor. Hatta Türk mitoloji ve destanlarının aslında ne kadar geniş bir külliyata sahip olduğunu da fark ediyoruz. Öyle ki, günümüzde halen halk arasında yaşayan ya da biz Türklerin İslam’ı yorumlamamızda kullandığımız pek çok varlığı da burada görebiliyoruz. Bu arada Taşağıl, Türklerin ilk dininin Gök Tengri inancı olduğunu, Şamanizm’in yakın sayılabilecek dönemlerde, özellikle Sibirya bölgesi Türkleri arasında yayıldığını ve kesinlikle eski Türk dini olmadığını ifade ediyor. Ayrıca ünlü Kırgız yazar Cengiz Aytmatov’un eserlerinde geçen çok sayıda mitolojik ve destansı ifade için arada kullanılanların dışında ayrıca bir madde yazılması hayli güzeldi. Kitabı, kadim Türklere ve onların inanç ve mitolojilerine ilgi duyan herkese tavsiye ederim.
