Nipah virüsü (NiV) hayvanlar ve insanlar arasında yayılabiliyor. 'Uçan tilki' olarak da adlandırılan 'meyve yarasaları', doğada NiV için hayvan rezervuarıdır. Nipah virüsünün domuzlarda ve insanlarda hastalığa neden olduğu biliniyor. NiV salgını, Bangladeş ve Hindistan olmak üzere Asya'nın bazı bölgelerinde neredeyse her yıl meydana geliyor. İşte, Nipah virüsü belirtileri...
Nipah virüsü enfeksiyonu, virüsün bulunduğu bölgelerde hasta domuzlara ve yarasalara maruz kalmaktan kaçınarak ve enfekte bir yarasa tarafından kirletilebilecek çiğ hurma ağacı özünü içmeyerek önlenebilir. Bir salgın sırasında, standart enfeksiyon kontrol uygulamaları, hastane ortamlarında kişiden kişiye yayılmayı önlemeye yardımcı olabilir.
NİPAH VİRÜSÜ NEDİR?
Nipah virüsü (NiV) ilk olarak 1999 yılında Malezya ve Singapur'daki domuzlarda ve insanlarda görülen bir salgının ardından keşfedildi. Bu salgın, yaklaşık 300 insan vakası ve 100'den fazla ölümle sonuçlandı ve salgının kontrolüne yardımcı olmak için 1 milyondan fazla domuz öldürüldüğü için önemli ekonomik etkilere neden oldu.
1999'dan beri Malezya ve Singapur'da bilinen başka NiV salgını olmamasına rağmen, o zamandan bu yana Asya'nın bazı bölgelerinde (özellikle Bangladeş ve Hindistan'da) salgınlar neredeyse her yıl kaydedildi. Virüsün bu salgınlarda kişiden kişiye yayıldığı ve NiV'nin küresel bir pandemiye neden olma potansiyeli hakkında endişeleri artırdığı gösterildi.
NiV ailesinin bir üyesi olan Paramyxovırıdae , cins Henipavirus . Zoonotik bir virüstür, yani başlangıçta hayvanlar ve insanlar arasında yayılır. NiV için hayvan konukçu rezervuarı , uçan tilki olarak da bilinen meyve yarasasıdır (cins Pteropus ). NiV'nin genetik olarak yarasalar tarafından taşıdığı bilinen başka bir henipavirüs olan Hendra virüsü ile ilişkili olduğu göz önüne alındığında , yarasa türleri hızlı bir şekilde araştırma için seçildi ve daha sonra uçan tilkiler rezervuar olarak belirlendi.
Enfekte olmuş meyve yarasaları, hastalığı insanlara veya domuzlar gibi diğer hayvanlara yayabilir. İnsanlar, enfekte bir hayvanla veya onun vücut sıvılarıyla (tükürük veya idrar gibi) yakın temasta bulunurlarsa enfekte olabilirler. Bir hayvandan insana ilk bulaşma, yayılma olayı olarak bilinir. İnsanlara yayıldıktan sonra, kişiden kişiye NiV de yayılabilir.
NiV enfeksiyonunun semptomları hafiften şiddetliye değişir ve ölüm 1998 ile 2018 yılları arasında belgelenmiş salgınlarda enfekte olanların yüzde 40-70'inde meydana gelir.
NİPAH VİRÜSÜ BELİRTİLERİ NELERDİR?
Nipah virüsü (NiV) ile enfeksiyon, beynin şişmesi (ensefalit) ve potansiyel olarak ölüm dahil olmak üzere hafiften şiddetliye kadar hastalıklara neden olabilir.
Belirtiler tipik olarak virüse maruz kaldıktan sonraki 4-14 gün içinde ortaya çıkar. Hastalık başlangıçta 3-14 günlük ateş ve baş ağrısı şeklinde kendini gösterir ve sıklıkla öksürük, boğaz ağrısı ve nefes almada güçlük gibi solunum yolu hastalığı belirtilerini içerir. Semptomların 24-48 saat içinde hızla komaya dönüşebilen uyuşukluk, yönelim bozukluğu ve zihinsel karışıklığı içerebileceği bir beyin şişmesi (ensefalit) aşaması izlenebilir.
Belirtiler başlangıçta aşağıdakilerden birini veya birkaçını içerebilir:
* Ateş
* Baş ağrısı
* Öksürük
* Boğaz ağrısı
* Nefes almada güçlük
* Kusma
Aşağıdakiler gibi ciddi semptomlar ortaya çıkabilir:
* Yönelim bozukluğu, uyuşukluk veya kafa karışıklığı
* Nöbetler
* Koma
* Beyin şişmesi (ensefalit)
Vakaların yüzde 40-75'inde ölüm meydana gelebilir. Nipah virüsü enfeksiyonundan kurtulanlarda kalıcı konvülsiyonlar ve kişilik değişiklikleri de dahil olmak üzere uzun vadeli yan etkiler kaydedildi.
Maruziyetten çok sonra semptomlara ve bazen ölüme yol açan enfeksiyonlar (uykuda veya gizli enfeksiyonlar olarak bilinir), maruziyetten aylar ve hatta yıllar sonra da bildirilmiştir.
NİPAH VİRÜSÜ NASIL TEŞHİS EDİLİR?
Nipah virüsü (NiV) enfeksiyonu hastalık sırasında veya iyileştikten sonra teşhis edilebilir. NiV enfeksiyonunu teşhis etmek için farklı testler mevcuttur. Hastalığın erken aşamalarında, boğaz ve burun sürüntülerinden, beyin omurilik sıvısından, idrardan ve kandan gerçek zamanlı polimeraz zincir reaksiyonu (RT-PCR) kullanılarak laboratuvar testleri yapılabilir. Daha sonra hastalık seyrinde ve iyileşmeden sonra, enzime bağlı immünosorbent analizi (ELISA) kullanılarak antikorlar için test yapılır.
NiV enfeksiyonunun erken teşhisi, hastalığın spesifik olmayan erken semptomları nedeniyle zor olabilir. Bununla birlikte, erken teşhis ve teşhis, enfekte bireyler arasında hayatta kalma şansını artırmak, diğer insanlara bulaşmayı önlemek ve salgın müdahale çabalarını yönetmek için çok önemlidir. NiV, Bangladeş veya Hindistan gibi Nipah'ın daha yaygın olduğu bölgelerde bulunan NiV enfeksiyonu ile uyumlu semptomları olan kişiler için düşünülmelidir - özellikle maruz kaldıkları biliniyorsa.
NİPAH VİRÜSÜ NASIL BULAŞIR?
Nipah virüsü (NiV) aşağıdakilerden insanlara bulaşabilir:
* Yarasalar veya domuzlar gibi enfekte hayvanlarla veya onların vücut sıvılarıyla (kan, idrar veya tükürük gibi) doğrudan temas
* Enfekte hayvanların vücut sıvılarıyla kontamine olmuş gıda ürünlerini tüketmek (enfekte bir yarasa tarafından kontamine olmuş hurma özü veya meyve gibi)
* NiV veya vücut sıvılarıyla enfekte bir kişiyle yakın temas (burun veya solunum damlacıkları, idrar veya kan dahil)
Bilinen ilk NiV salgınında, insanlar muhtemelen enfekte domuzlarla yakın temas yoluyla enfekte olmuştur. Bu salgında tanımlanan NiV suşu, başlangıçta yarasalardan domuzlara, daha sonra domuz popülasyonları içinde yayılmış gibi göründü. Sonra enfekte domuzlarla yakın çalışan insanlar hastalanmaya başladı. Bu salgında kişiden kişiye bulaşma bildirilmedi.
Bununla birlikte, NiV'nin kişiden kişiye yayılması, Bangladeş ve Hindistan'da düzenli olarak rapor edilmektedir. Bu en yaygın olarak NiV ile enfekte hastaların ailelerinde ve bakıcılarında ve sağlık bakımı ortamlarında görülür. Bulaşma, enfekte olmuş yarasaların tükürüğü veya idrarı ile kontamine olmuş ham hurma özü veya meyvesi de dahil olmak üzere enfekte hayvanlar tarafından kontamine olmuş gıda ürünlerine maruz kalmaktan da meydana gelir. Yarasaların sıklıkla tünediği ağaçlara tırmanan insanlar arasında bazı NiV enfeksiyonu vakaları da rapor edilmiştir.
NİPAH VİRÜSÜNÜN TEDAVİSİ VAR MI?
Şu anda Nipah virüsü (NiV) enfeksiyonu için lisanslı tedavi bulunmamaktadır. Tedavi, dinlenme, hidrasyon ve ortaya çıkan semptomların tedavisi dahil olmak üzere destekleyici bakımla sınırlıdır.
Bununla birlikte, şu anda NiV enfeksiyonlarının tedavisi için geliştirilmekte ve değerlendirilmekte olan immünoterapötik tedaviler (monoklonal antikor terapileri) vardır. Böyle bir monoklonal antikor, m102.4, faz 1 klinik deneylerini tamamladı ve şefkatli bir kullanım temelinde kullanıldı. Ek olarak antiviral tedavi remdesivir, maruziyet sonrası profilaksi olarak verildiğinde insan dışı primatlarda etkili olmuştur ve immünoterapötik tedavileri tamamlayıcı olabilir. Ribavirin ilacı, Malezya'daki ilk NiV salgınında az sayıda hastayı tedavi etmek için kullanıldı, ancak insanlardaki etkinliği net değil.
