Ankara Üniversitesi’nde geliştirilen yapay zeka destekli yeni uygulama, konuşma sesini analiz ederek akciğer kanserini erken evrede yüksek doğrulukla tespit edebiliyor. Sadece 2 dakikalık ses kaydıyla yapılan analiz, radyasyonsuz ve düşük maliyetli tarama yöntemi olarak dikkat çekiyor.
Ankara Üniversitesindeki (AÜ) bilim insanları, akciğer kanserinin erken evrede tespitine yönelik çığır açacak bir yapay zeka uygulaması geliştirdi. AÜ Kök Hücre Enstitüsü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Haydar Ankışhan liderliğinde, farklı disiplinlerden uzmanların katkısıyla geliştirilen bu yenilikçi uygulama, bireylerin konuşma sesini analiz ederek, özellikle birinci evredeki akciğer kanserini yüksek doğruluk oranıyla teşhis etmeyi hedefliyor.
YÜZDE 90’IN ÜZERİNDE DOĞRULUK ORANI
AÜ Tıp Fakültesi İbni Sina Hastanesi’nde düzenlenen basın toplantısında konuşan Doç. Dr. Ankışhan, akciğer kanserinin genellikle geç evrede fark edildiğine dikkat çekerek, bu projeyle erken teşhis imkânı sağlanmasının amaçlandığını belirtti. Yapılan çalışmalar sonucunda, birinci evredeki akciğer kanserinin yüzde 90’ın üzerinde doğruluk oranıyla tespit edilebildiğini vurgulayan Ankışhan, “Ses yapısı, akciğerin anatomik ve dolaşım sistemiyle doğrudan ilişkili. Bu nedenle ses üzerinden anlamlı veriler elde ettik.” dedi.
DOĞAL KONUŞMA SESİNDEN TEŞHİS
Uygulamanın işleyişine dair bilgi veren Ankışhan, seslerin tamamen doğal ortamda kaydedildiğini ve gelişmiş yapay zeka algoritmalarıyla analiz edildiğini belirtti. "Kendi geliştirdiğimiz sinyal işleme ve yapay zeka yöntemleriyle ses verilerini işleyerek, kanser belirtilerini tespit edebiliyoruz." diye konuştu.
50 KİŞİLİK GRUPLA YÜZDE 92 BAŞARI
Çalışmada görev alan AÜ Tıp Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Bülent Mustafa Yenigün ise, ses analiziyle yapılan erken teşhisin hastalara düşük maliyetli ve zararsız bir yöntem sunduğunu ifade etti. 50 akciğer kanseri hastası ve 50 sağlıklı bireyin yer aldığı çalışmada yüzde 90-92 aralığında başarı elde ettiklerini belirten Yenigün, “Daha büyük veri gruplarıyla doğruluk oranı daha da artabilir.” dedi.
SES FREKANSINDAKİ DEĞİŞİM TEŞHİS İÇİN ANAHTAR
Yenigün, sesin bronşlar ve hava yollarındaki kitleler nedeniyle frekans ve rezonans açısından değiştiğini belirterek, uygulamanın bu değişiklikleri tespit ederek erken evrede alarm verdiğini söyledi. “Bu ses farkı, uygulamanın potansiyel bir kanser belirtisi olduğunu algılamasını sağlıyor.” dedi.
TARAMA PROGRAMINA ENTEGRE EDİLEBİLİR
Uygulamanın yaygın kullanıma geçmesi için daha fazla veri toplanması gerektiğini ifade eden Yenigün, hukuki ve medikal süreçlerin tamamlanmasının ardından 1-2 yıl içinde bir tarama programı olarak hayata geçebileceğini öngördü.
Bu teknoloji sayesinde akciğer kanseri, ilk kez bu kadar erken evrede ve bu kadar kolay bir yöntemle tespit edilebilecek. Uygulama, sağlık teknolojilerinde yeni bir dönemin kapısını aralıyor.
