Türkiye'de son dönemde şeker (diyabet) hastalığı hızla yayılıyor. Genelde tip 2 diyabet, hızla artışa geçmiş halde. Bunların nedeni merak konusu olurken Doç. Dr. Muhammed Keskin'den korkutan uyarı geldi. Şeker hastalığının nedenini bugüne kadar yanlış biliyormuşuz! Asıl nedenlerini duyunca bir daha bunları yapmayacaksınız. İşte şeker hastalığının asıl nedenleri...
Değişen toplum koşulları ile birlikte birçok hastalık hızla yayılışa geçti. Ülkemizde hızla artan şeker (diyabet) hastalığı, önemli bir halk sağlığı sorunu haline gelmiş durumda. Peki şeker hastalığı neden hızla yayılıyor? Şeker hastalığının belirtileri neler? Doç. Dr. Muhammed Keskin korkutan uyarıda bulundu. Şeker hastalığının nedenini bugüne kadar yanlış biliyormuşuz. Sakın bu hataları yapmayın. Bu 7 hata hayatınızı mahfedebilir.
DÜNYADA EN BÜYÜK PANDEMİ HALİNE GELDİ
Diyabet hastalığı dünyada en büyük pandemi haline geldi. Şuanda dünya genelinde yaklaşık 530 milyon diyabet hastası var. Bu sayı 2045 yılında muhtemelen 850 milyon olması bekleniyor. Diyabet hastalığı vücudun kan şekeri (glukoz) düzeyini düzenleyemediği bir durumdur. Diyabetin temel nedeni, pankreasın yeterli miktarda insülin üretememesi veya üretilen insülinin etkili bir şekilde kullanılamamasıdır. 2 tip diyabet vardır, bunlar ise şu şekilde;
Tip 1 Diyabet:
Tip 1 diyabetin nedeni genellikle bağışıklık sisteminin vücudun pankreasındaki beta hücrelerine saldırmasıdır. Bu saldırı, pankreastaki beta hücrelerinin insülin üretme yeteneğini yok eder. Tip 1 diyabet genellikle çocukluk veya genç erişkinlik döneminde başlar.
Tip 2 Diyabet:
Tip 2 diyabet, genellikle insülin direnci zemininde gerçekleşir, obezite ve yaşam tarzı faktörleri gibi etkenlerin bir kombinasyonu olarak ortaya çıkar. Pankreas hala insülin üretir, ancak vücut üretilen insülini etkili bir şekilde kullanamaz. Tip 2 diyabet genellikle yetişkinlerde ortaya çıkar, ancak çocukluk çağında da görülebilir.
Doç. Dr. Muhammed Keskin'den tip 2 diyabetine (şeker hastalığının) karşı önemli bir uyarı geldi. Tip 2 diyabetinin 7 nedenini açıklayan Keskin, şu maddeleri sıraladı:
1- HAREKETSİZLİK
Düzenli egzersiz yapmamak, vücudun glikozu kullanma ve insülin hassasiyetini artırma yeteneğini azaltabilir. Artık günümüzde metropol yaşamının artması ve home-officeçalışmaya geçişle beraber hareketliliğimiz azaldı ve sedanter bir toplum haline gelmiş durumdayız. Hareketin azalmasıyla beraber insülin direnci, karaciğer yağlanması, obezite ve sonunda diyabet hastalığı oluşmaya başlıyor. Diyabetle savaştaki en önemli etken olan hareketsizliği yenmek için uzun yürüyüşler ve düzenli egzersiz planı önerilmektedir.
2- KARBONHİDRAT TÜKETİMİ
Dünya Sağlık Örgütü’ne göre günlük alınan kalorinin %45’i karbonhidratlardan gelmektedir. Buradaki en önemli handikap bu karbonhidratların kaynağını doğru belirlemektir. Eğer seçilen karbonhidratlar ekmekten, tatlılardan ve basit şekerler olursa diyabet oluşumu kaçınılmazdır. Sağlıklı beslenme düzeninde seçilen karbonhidratlar kompleks karbonhidratlar, sebzeler ve meyveler olmalıdır. Kompleks karbonhidratlar kan şekerini dengelemeye yardımcı olurken basit karbonhidratlar kan şekerinde ani dalgalanmalara neden olmakta ve insülin direncini artırarak diyabet hastalığına zemin hazırlamaktadır. Eğer diyabet hastalığını yenmek istiyorsanız basit karbonhidratları hayatınızdan çıkarmalı ve düşük karbonhidratlı Akdeniz diyetini yaşam tarzı haline getirmelisiniz.
3- STRES YÖNETİMİ
Uzun süreli stres, vücudun insülin üretimini etkileyebilir ve insülin direncini artırabilir. Günümüzde çok fazla hareketsizliğe ve uyaranlara maruz kalıyoruz. Stresle baş etmekte yaşanılan sorunlar panik atak olarak kendini gösteriyor. Sürekli yüksek kortizole maruz kalmak pankreas harabiyeti ile kan şekerinin sürekli yükselmesine neden olur ve bunun sonucunda insülin direnci gerçekleşir. Eğer stres faktörü yüksek ve buna bağlı kan şekeriniz yüksek seyrediyorsa profesyonel destek alınması önerilmektedir.
4- UYKUSUZLUK PROBLEMİ
Günde 7 saatten az uyuyan bireylerin gün içerisindeki duygusal yeme atakları, 7 saat uyuyan bireylere oranla çok daha yüksektir. Kan şekeri dalgalanmaları uyku problemleri yaşayan kişilerde daha sık yaşanır. Ayrıca bazal metabolizma hızı uykusuzluk yaşayan bireylerde yavaşlamaya başlar. Uykusuzluk tek başına kortizolün yüksek olmasının en büyük nedendir. Uyku, kan şekerinin dengelenmesi ve kilo vermek için önemli bir etkendir. Günde 7 saatin altında uyumak fizyolojik ve sağlıklı bir eylem değildir.
5- TOKSİK YAĞLAR
Toksik yağlar, rafine edilmiş ayçiçek, kanola, mısır özü gibi yağlardır. Zeytinyağı haricindeki bitkisel sıvı yağlar omega-6 içeriğinden zengindir. Rafine yağlardan zengin beslenme vücudun omega-6 / omega-3 dengesini bozmaktadır. Bu oran 10’un üzerine çıktığında vücut inflamasyona yatkın hale gelmektedir. Enflamasyon ne kadar yüksekse şeker hastası olma riskiniz o kadar yüksektir. Eğer kan şekeri yüksekliğinizin nedenini bir türlü bulamıyorsanız mutfağınızdaki yağları kontrol etmelisiniz.
6- GENETİK FAKTÖRLER
Tip-2 diyabet nedeni %90 oranında yaşam tarzı olsa da genetik de diyabette önemli bir role sahiptir. Aile geçmişinde Tip 2 diyabet öyküsü olan bireylerde bu hastalığa yakalanma riski daha yüksektir. Belirli genetik faktörlerin, vücudun insülini etkili bir şekilde kullanma yeteneğini etkilediği düşünülmektedir. Eğer ailenizde şeker hastalığı görülme oranı yüksekse beslenmenize ve yaşam tarzınıza dikkat etmek önem arz etmektedir. Unutulmamalıdır ki yaşam tarzı genetikten daha önemlidir. Biz Kalp 360 Sağlık Merkezimizde yaşam tarzı değişikliği ile genetik zemindeki diyabet hastalığının önüne geçiyoruz ve yaşam tarzı değişiklikleri ile şeker ilaçlarını ciddi oranda azaltıyor hatta ilaçlarını kesiyoruz.
7 İLAÇ KULLANIMI
Bazı ilaçlar kan şekerimizi yükseltebilmektedir. Diüretik etkili ilaçlar, tiazid grubu idrar söktürücüler, bazı kalp ilaçları, beta blokörler, bazı astım ilaçları ve kortizon ilaçları kan şekerini yükseltebilmektedir. Ayrıca statin grubunda yer alan kolesterol düşürücü ilaçlar da kan şekeri dalgalanmalarını, kan şekeri yüksekliklerine neden olmaktadır. Bu ilaçlar kullanılırken mutlaka şeker takibi yapılmalı ve gerekli yaşam tarzı değişiklikleri planlanmalıdır.
