Dünyada şimdiye kadar en ileri çapraz karaciğer nakli Malatya İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi'nde yapıldı. Dünyanın en ileri organ nakli Türk doktorların eliyle tarihe geçti. KARAR'a konuşan Genel Cerrahi Profesörü Sami Akbulut, Türk kamuoyuna yaptığı duyuruda 'bir ilki başardık' mesajını verdi.
MERVE ŞİŞMAN I KARAR
Bu ameliyatlar dünyada en fazla canlı vericili karaciğer nakli yapılan merkezlerden biri olan ve yılda 250'den fazla karaciğer naklinin yapıldığı Karaciğer Nakli Enstitüsü'nün Müdürü Prof. Dr. Sezai Yılmaz başkanlığında gerçekletirildi. ilk önce birer çift çapraz karaciğer nakli yapıldı. Ardından aynı günde ve eş zamanlı olarak dört çift çapraz karaciğer nakli işlemi yapıldı. Dünyada bugüne kadar yapılan en büyük çapraz karaciğer nakli olan prosedür Tıp literatürüne geçti ve dünyanın en saygın organ nakli dergisi olan ''American Journal of Transplantation'' dergisinde on sayfalık makale olarak yayımlandı. Ayrıca bu makale metni dünyanın en saygın kuruluşlarından biri olan ''American Society of Transplantation'' derneğinin ana sayfasında da yerini buldu.
DÜNYA TIP TARİHİNE GEÇTİ
Türkiye'de organ bağışı batılı ülkelerden çok düşük olduğu için karaciğer hastalarının tek umudu yakınlarından alınacak organların kendilerine takıldığı canlı vericili karaciğer naklidir. Ancak Malatya İnönü Üniversitesi'nde yapılan nakil dünya tıp tarihine geçti. Karaciğer Nakli Enstitüsü'nde şimdiye kadarki en ileri çapraz karaciğer nakli yapıldı.
Dünyadaki en ileri çapraz karaciğer nakli modelini İnönü üniversitesinde Sezai hocanın önderliğinde biz yaptık. Makalesi saygın bir amerikan dergisinde yayınlandı. Ülkemize hayırlı olsun. Allah utandırmasın @drfahrettinkoca @ProfDrAKizilay @RTErdogan @MetinerBasin @_cevdetyilmaz pic.twitter.com/NMWYGlNvlm
— Sami Akbulut (@akbulutsami) July 22, 2023
Genel Cerrahi Profesörü Sami Akbulut tarafından Türk kamuoyuna duyurulan işlem dünyanın en iyi tıp dergilerinde de yayımlandı. Akbulut'un çalışmayı duyurduğu metinde söz konusu çarpraz nakil işlemi ile ilgili detaylar şöyle anlatıldı:
“Bilindiği gibi Türkiye'de organ bağışı batılı ülkelerden çok düşük olduğu için karaciğer hastalarının tek umudu yakınlarından alınacak organların kendilerine takıldığı canlı vericili karaciğer naklidir. Canlı vericili nakillerde alıcı ile verici arasında kan grubu, karaciğer boyutu, karaciğer doku kalitesi, çocuklarda büyük karaciğer parçasının takılmasındaki zorluklar ve karaciğerin damarsal yapılarında görülen anatomik değişimler gibi bir çok faktörün uyumlu olması gerekir.
'İŞLEM İLK OLARAK BİR ÇİFT ÇARPAZ NAKİLLE BAŞLADI'
Bu sebeple ülkemizde bir çok karaciğer hastası nakil olma şansını bulamamaktadır. Bu durumun sebebi ya bir canlı verici adayının olmaması veya buldukları verici adayının yukarıda bahsettiğimiz sebeplerden dolayı uygun olmamasıdır. Bu hastalara yardımcı olmak için daha önce bir kaç ülkede sınırlı sayıda yapılan çapraz karaciğer nakli konusu bizim de ilgimizi çekti.
Bu yöntem tamamen mevzuata uygun ve etik kurallar çerçevesinde yapılmaktadır. En basit ifade ile çapraz karaciğer naklini bazı hastaların vericileri olmasına rağmen yukarıda bahsettiğimiz sebeplerden dolayı kendi vericilerinden karaciğer alamamaktadırlar. Dolayısıyla benzer durumdaki iki çift arasında birinin vericisinden diğerinin alıcısına karaciğerinin bir parçasını takılması şeklinde tanımlayabiliriz. Bizim merkezimizde ilk önce birer çift çapraz karaciğer nakli yapıldı.
'İKİNCİ AŞAMADA DÖRT ÇİFT ÇAPRAZ NAKİL YAPILDI'
Ardından aynı günde ve eş zamanlı olarak dört çift çapraz karaciğer nakli işlemi gerçekleştirildi. Bu, dünyada bugüne kadar yapılan en büyük çapraz karaciğer nakli prosedürü olarak kayıtlara geçti. Ayrıca bu prosedür dünyanın en saygın organ nakli dergisi olan American Journal of Transplantation dergisinde on sayfadan oluşan bir makale şeklinde yayımlandı. Ayrcıca bu makale metni dünyanın en saygın kuruluşlarından biri olan American Society of Transplantation derneğinnin ana sayfasında yerini buldu.
'NAKİL BEKLEYEN YÜZLERCE HASTAYA UMUT OLACAK'
Birden fazla eşleştirmeyi doğru bir şekilde yapmak ancak belirli bir yazılım algortiması ile yapılabilmektedir. Bu çapraz karaciğer nakli modeli; eşleştirme algoritması, grafik teorisi, optimizasyon ve ekonomik tasarım tekniklerinin kombinasyonundan oluşmaktadır. Bu eşleştirme modeli daha önceden Amerika'da böbrek nakli hastaları üzerinde uygulayan dünyaca ünlü Boston Koleji Ekonometri bölümünde akademisyen olarak görev yapan Prof. Dr. Tayfun Sönmez ve Prof. Dr. Utku Ünver tarafından hazırlandı. Türkiyede karaciğer nakli olmayı bekleyen yüzlerce hastanın bu model sayesinde karaciğer nakli olma şansı elde etmesi bizi çok heyecanlandırdı. Çünkü böbrek hastalarının aksine karaciğer hastalarında nakil listesine giren hastaların uzun süre yaşama şansları yoktur ve biz bu hastaaların umudu olmaktan son derece mutluyuz.”
'SEZAİ YILMAZ TARAFINDAN KURULDU'
Ameliyatlar Malatya İnönü Üniversitesi Karaciğer Nakli Enstitüsü'nde yapıldı. Bu merkezde yılda 250'den fazla karaciğer nakli yapılıyor ve sıralama değişmekle beraber bu merkez dünyada en çok karaciğer nakli yapılan ilk beş merkezden biri konumunda. Karaciğer Nakli Enstitüsü'nün kurulmasında ve gelişmesinde o dönemin Kalkınma Bakanı olan ve Cumhurbaşkanı yardımcısı Cevdet Yılmaz'ın büyük emeği olduğu belirtildi. Naklin yapıldığı merkez ise şu anda Enstitü'de müdür olarak görev yapan Prof. Dr. Sezai Yılmaz tarafından kuruldu. Merkezin bünyesinde karaciğer nakli konusunda deneyimli 20'den fazla akademisyen (nakil cerrahı, anestezi uzmanı, girişimsel radyoloji uzmanı ve hepatoloji uzmanı) aktif olarak görev yapıyor.
Dünyanın en başarılı akademisyenleri arasında yer alan bir cerrah, halk sağlıkçı ve biyoistatistikçi olarak bu merkezde çalışıyorum. Karaciğer Naklini Malatya'ya getiren, geliştiren ve dünyaca ünlü bir Enstitünün inşasına ön ayak olan enstitü müdürümüz Prof. Dr. Sezai Yılmaz'ın emekleri büyük. Çünkü karaciğer nakli ve özellikle çapraz karaciğer nakli tam bir ekip işi. Bu ekibin bir parçası olarak enstitü müdürümüzden sadece karaciğer naklinin inceliklerini öğrenmedim. Aynı zamanda bana sundukları imkanlar sayesinde son bir kaç yıldır Elsevier ve Stanford Üniversitesi’nin hazırladığı dünyanın en etkili bilim adamları listesine girmeyi başardım.Bu başarı rahmetli anne-babama, Karaciğer Nakli Enstitüsü’ne, İnönü Üniversitesi’ne ve sevgili ülkeme ait."
