İstanbul Fatih'te aynı aileden dört kişinin hayatını kaybetmesine yol açtığı düşünülen alüminyum fosfit (AlP) zehirlenmesi, Türkiye’de uzun süredir devam eden ciddi bir halk sağlığı sorununu yeniden gündeme taşıdı. Türk Toraks Derneği, bu kimyasalın su veya nemle temas ettiğinde hızla ölümcül fosfin gazına (PH₃) dönüştüğüne dikkat çekerek, ulusal ölçekte denetim ve eğitim seferberliği başlatılması çağrısında bulundu.
Cumhuriyet'in haberine göre, Dernek Merkez Yönetim Kurulu Başkanı Prof. Dr. Çağlar Çuhadaroğlu, alüminyum fosfitin tarımsal fumigant (haşere ilacı) olarak kullanılması gerektiğini, ancak evlerde ve yetkisiz ortamlarda kullanılmasının hayati tehlike yarattığını vurguladı.
Prof. Dr. Çuhadaroğlu: “Fosfin zehirlenmesinin bilinen bir antidotu yoktur. Tedavi tamamen erken müdahale ve yoğun bakım desteğine dayanır. Dakikalar içinde ölümcül etkiler ortaya çıkabilir. Fosfin solunması akut akciğer ödemi ve ölümcül kalp ritim bozukluklarına neden olabilir.”
SİSTEMSEL PROBLEM: SON YILLARIN ZİNCİRLEME VAKALARI
Prof. Dr. Çuhadaroğlu, Fatih'teki olayın münferit bir trajedi olmadığını, son yıllarda Kocaeli'de tutuşma ve patlama, Ankara'da ise kaçak kullanım sonucu ölümler gibi zincirleme vakaların yaşandığını hatırlattı. Bu durumun, kimyasalın kontrolsüz ve yasa dışı kullanımının sistemsel bir sorun haline geldiğini gösterdiğini belirtti.
SAĞLIK ÇALIŞANLARI DA RİSK ALTINDA
Dernek, zehirlenme vakalarının sadece mağdurlar için değil, ilk müdahale ekipleri için de büyük risk taşıdığına dikkat çekti. Zehirlenen kişilerin kıyafetleri ve nefesinden bile fosfin gazı çıkabileceği uyarısını yapan Çuhadaroğlu, acil servis ve temizlik personelinin uygun koruyucu ekipman kullanması ve hastane alanlarının hızlıca dekontamine edilmesinin hayati önem taşıdığını vurguladı.
DERNEKTEN ACİL EYLEM PLANI ÇAĞRISI
Türk Toraks Derneği Çevre Sorunları ve Akciğer Sağlığı Çalışma Grubu üyesi Doç. Dr. Haluk Çalışır, alüminyum fosfitin ev ve bina içinde kullanımının kesinlikle yasaklanması gerektiğini belirterek, yetkililere acil önlemler çağrısında bulundu:
Alüminyum fosfit ve fosfin gazı, yüksek riskli kimyasallar olarak kabul edilmeli ve evlerde kesinlikle kullanılmamalıdır.
Ruhsatsız ürün satışı ve kaçak uygulamalar için denetimler ivedilikle artırılmalıdır.
Halk, bu kimyasalın yanlış kullanımının ölümcül sonuçları hakkında detaylıca bilgilendirilmelidir.
Doç. Dr. Çalışır, son kayıpların bireysel değil, acilen çözülmesi gereken sistemsel bir halk sağlığı sorununa işaret ettiğini sözlerine ekledi.
