Tıp ve genetik dünyası, insan ömrünü uzatma ve kanserle mücadele etme yolunda devrim yaratacak bir keşfin eşiğinde olabilir. Araştırmacılar, olağanüstü uzun ömrüyle bilinen Grönland Balinası'nın genetik kodunu mercek altına aldı. Wellcome Sanger Enstitüsü’nden uzmanlar tarafından "uzun ömürlülüğün süperstarı" olarak adlandırılan bu dev deniz canlısının sırrı, hücrelerin hasarlı DNA’yı inanılmaz bir doğrulukla onarmasını sağlayan özel bir proteinde yatıyor.
CIRBP PROTEİNİ DNA'YI HATASIZ ONARIYOR
New York Rochester Üniversitesi’nden bilim insanlarının Nature dergisinde yayımlanan çalışması, Grönland Balinaları'nda CIRBP (Cold-Inducible RNA Binding Protein) adı verilen özel bir protein keşfetti. Bu protein, hücrelerin hasar gören DNA'yı olağanüstü bir doğrulukla onarmasına yardımcı oluyor. Araştırma ekibinden Prof. Vera Gorbunova, bu proteinin kanser gelişimini engellediğini ve hücre yaşlanmasını yavaşlattığını belirterek, "Grönland balinası, DNA’sı hasar gördüğünde bile mutasyonlara karşı son derece dirençli," dedi.
NEDENİ SOĞUK İKLİM ŞARTLARI OLABİLİR
Araştırmacılar, balinanın 250 yıla varan uzun ömründe, yaşadığı çevresel koşulların da büyük bir rol oynadığını düşünüyor. Soğuk Arktik sularında yaşayan balinanın vücudunda, düşük sıcaklıklarda CIRBP protein seviyesinin arttığı gözlemlendi. Bu durum, soğuk iklimin hücresel onarım kapasitesini güçlendirerek, hayvanın uzun ömürlü olmasına katkı sağladığı teorisini destekliyor.
İNSAN HÜCRELERİNDE VE SİNEKLERDE BAŞARI SAĞLANDI
Balinadan elde edilen CIRBP proteininin potansiyeli, gerçekleştirilen çarpıcı deneylerle kanıtlandı. Araştırma ekibi, bu proteini insan hücrelerine aktardığında, DNA onarımının daha doğru bir şekilde gerçekleştiğini gözlemledi. Ayrıca, aynı proteinin meyve sineklerinin yaşam süresini de uzattığı ortaya çıktı. Bu bulgular, gelecekte insan ömrünü uzatacak ve yaşlanma hastalıklarını hedef alacak yeni tedaviler için güçlü bir umut kapısı aralıyor.
SIRADA İNSAN DENEYLERİ VE YENİ TEDAVİLER VAR
Bilim insanları şimdi, bu devrimsel keşfi bir sonraki aşamaya taşımayı hedefliyor. Prof. Gorbunova, "Grönland balinaları bu proteinin seviyelerini olağanüstü düzeyde artıracak şekilde evrimleşmiş. Şimdi asıl soru aynı mekanizmayı insanlarda da güvenli biçimde harekete geçirebilir miyiz?" diyerek çalışmanın geleceğini özetledi. Eğer CIRBP proteini veya onu aktive eden ilaçlar, daha kısa ömürlü memelilerde güvenli bir şekilde DNA onarımını iyileştirirse, yaşlanma ve kanserle mücadelede bir dönüm noktası yaşanabilir.
