Bilim insanları, doğada bugüne kadar rastlanan en acı bileşiği tanımladı. Kaynağı ise sıradan gibi görünen bir mantar türü. Yapılan araştırmalar, bu bileşiğin insan vücudundaki acı tat reseptörlerini milyarda bir düzeyde bile uyarabildiğini ortaya koydu.
Acı tat genellikle hoş karşılanmasa da, evrimsel süreçte zararlı maddelerden kaçınmamızda hayati bir rol oynamış savunma mekanizmalarından biri olarak kabul ediliyor. Almanya’da yürütülen bu yeni çalışma, acı algımıza dair sınırları yeniden şekillendiriyor.
Araştırmacıların dikkatini çeken mantar türü Amaropostia stiptica, Kuzey Yarımküre’nin ormanlık alanlarında yetişiyor. Görünüşte beyazımsı ve pütürlü bir yapıya sahip olan bu raf mantarı, içerdiği üç yeni kimyasal bileşikle bilim dünyasında heyecan yarattı. Bu bileşikler içinde en çok öne çıkanı ise oligoporin D.
Yapılan testlerde, oligoporin D adlı maddenin, insan vücudundaki 25 farklı acı tat reseptöründen özellikle TAS2R46 reseptörünü son derece düşük miktarlarda bile etkilediği belirlendi.
BİR GRAMLA 100’DEN FAZLA KÜVETİ ACILAŞTIRABİLİYOR
Bu bileşiğin gücü, rakamlarla daha net anlaşılıyor: Sadece 63 mikrogramı (litre başına 0.063 miligram) acılığı fark edilebilir hale getirebiliyor. Daha da etkileyici olanı, bir gram oligoporin D, 106 dolu küvet suya acı tat verecek kadar kuvvetli.
Leibniz Gıda Sistemleri Biyolojisi Enstitüsü’nden biyolog Maik Behrens, bu gibi araştırmaların, acı bileşiklerin insan vücudundaki etkilerini anlamamıza ışık tuttuğunu belirtiyor.
ACI TAT YALNIZCA DİLDE ALGILANMAZ
Araştırmanın ilgi çekici yönlerinden biri de, acı tat reseptörlerinin yalnızca ağız içinde değil; mide, bağırsak, kalp, akciğer ve bazı kan hücrelerinde de bulunduğunun ortaya konması. Bu bulgu, acı tadın sadece bir tat değil, aynı zamanda daha geniş fizyolojik etkiler doğurabileceği fikrini güçlendiriyor.
TADIN ŞİDDETİ ZEHİRLİLİKLE EŞ ANLAMLI DEĞİL
Çoğu zaman acı tat tehlike sinyali olarak yorumlansa da bu, her zaman toksik anlamına gelmiyor. Örneğin ölümcül derecede zehirli Amanita phalloides mantarı neredeyse tatsızken, Amaropostia stiptica’daki aşırı acı bileşiklerin zararsız olabileceği düşünülüyor.
Bu yeni bilgiler, gıda bilimi, tıp ve biyoteknoloji gibi birçok alanda yenilikçi uygulamaların önünü açabilir.
