Silikon Vadisi’ni sarsan Çinli
DeepSeek’in kurucusu Liang Wenfeng adlı bir mühendis. Meslektaşları tarafından içe dönük biri olarak tanımlanan Wenfeng, ilk kez 2010’ların sonuna doğru yapay zeka modelleri kullanarak güçlü kazanç sağlayan bir hedge fonunun kurucusu. Görünürde DeepSeek devlet desteği olmayan bir şirket ancak bu konuda elbette soru işaretlerini bir tarafta tutmak gerekiyor.
Geçen hafta borsalarda şok dalgaları yaratan, bazı yapay zeka şirketlerinin hisse değerini düşüren, ABD’nin teknolojik hakimiyetini sorgulatan ve Silikon Vadisi’nin teknoloji devlerini ürküten DeepSeek, yapay zekada alarm zillerinin çalmasına neden oldu. “Güçlendirmeli öğrenme yoluyla, yüksek lisans derecelerinde akıl yürütme yeteneğinin teşvik etmek” sloganıyla ortaya çıkan DeepSeek’in inanılmaz atılımı sonrasında endüstrinin önde gelen isimleri, yapay zeka modelinin hile yaptığını, modellerini daha etkileyici göstermek için sayılarını çarpıttığını düşünüyorlardı. Hatta Çin hükümetinin ABD’nin yapay zeka hakimiyetini baltalamak için propaganda yapıyordu.
ABD’DE ENDİŞE
Sonunda DeepSeek’in çoğu yapay zeka modelinin aksine açık kaynaklı bir yazılım olarak geliştirildiği ortaya çıktığında ve uzmanlar DeepSeek-R1’in ayrıntılarını daha fazla gözlemleme şansı buldukça şüpheler geride kaldı ancak bu kez de Silikon Vadisi’ni bir endişe sardı. Birçok ABD’li DeepSeek kullanmayı tercih etmeye başlamıştı. Yapay zekanın mobil uygulaması Apple’ın AppStore’unda ve Google uygulama mağazasında bir numaraya yükselmesiyle endişe yerini paniğe bıraktı. Çünkü ABD Çin’in yapay zekada ülkenin teknoloji liderleriyle en azından birkaç yıl daha yarışamayacağını düşünüyordu. Oysa Çinli sosyal medya TikTok, ABD’den çıkan rakiplerini sollamayı başarmıştı. Yapay zekada da aynı başarıyı gösterebilirdi, nitekim gösterdi de!
DeepSeek, bugüne kadar bildiğimizin aksine yapay zeka modelleri inşa etmek için güçlü çiplere ve veri merkezlerine çok büyük bir miktarda para harcamak gerekmediğini ortaya koydu. Oysa son birkaç yılda hayatımıza giren yapay zeka modelleri için milyarlarca dolar harcanmıştı. Oysa DeepSeek bir önceki modeli için sadece 5,5 milyon dolar harcadığını iddia etti. Elbette bu rakamın doğru olup olmadığı net değil. DeepSeek, yapay zeka modellerinin düzgün bir şekilde eğitildiğinde ‘büyük yapay zeka’ modelleriyle eşit hatta daha iyi olabileceğini gösteriyor. Üstelik bu model ücretsiz olarak kullanılabiliyor.
SADECE 2 YILDA
Geçen iki haftada piyasaları altüst ettiğinde birdenbire ortaya çıkmış gibi görünüyordu. Peki kimdi bu yapay zekanın arkasında isim? DeepSeek’in kurucusu Liang Wenfeng adlı bir mühendis. Meslektaşları tarafından içe dönük biri olarak tanımlanan Wenfeng, ilk kez 2010’ların sonuna doğru yapay zeka modelleri kullanarak güçlü kazanç sağlayan ve milyarlarca dolar sermaye çeken bir hedge fonunun kurucu ortağı olarak adını duyurdu. 2023 yılında OpenAI’ye rakip bir yapay zeka modeli geliştirmek için ekip kurdu. Sadece iki yıl sonra da bunu başarmış gibi görünüyor. Sektörde pek çok kişinin hemfikir olduğu bir konu var. O da Çin’in ilk büyük yapay zeka atılımını kimin gerçekleştireceği sorulsa çok az kişinin Wenfeng’i seçecek olması ki; Çin hükümetinin de aynı fikirde olduğu iddia ediliyor. Görünürde DeepSeek devlet desteği olmayan bir şirket ancak bu konuda elbette soru işaretlerini bir tarafta tutmak gerekiyor.
EDEBİYATÇILARI İŞE ALDI
Dönelim DeepSeek’in arkasındaki isim olan Liang Wengeng’e. Mühendisin işe alma felsefesi de yapay zekası gibi alışılmadık. Şirkette işe alınanlar sadece mühendis ekipleri değil, AI modelinin daha iyi olmasına yardımcı olmak için edebiyatçılar da işe alınıyor. Silikon Vadisi yapay zekanın ‘Sputnik anı (İnsanların tehdit altında olduklarını veya meydan okunduğunu fark ettikleri ve yetişmek için çabalarını iki katına çıkarmaları gereken nokta. Sovyetler Birliği’nin ilk uydusu olan Sputnik 1’i fırlattığı ve ABD’yi uzayda yendiği zamandan gelir. (Kaynak:usingenglish.com) olarak adlandırılan gelişmenin nereye varacağını kara kara düşünürken milyonlarca insan rotasını DeepSeek’e çevirdi.
Tabii yeni Başkan Trump da ülkesindeki teknoloji devlerini uyarmayı ihmal etmedi. Geçen pazartesi yaptığı bir açıklamada şunları söyledi: Çinli bir şirketin DeepSeek’i piyasaya sürmesi sektörlerimiz için rekabete lazer gibi odaklanmamız gerektiği konusunda bir uyarı olmalı. Milyarlarca dolar harcamak yerine daha az harcayacaksınız ve umarım aynı çözümü bulacaksınız!
DeepSeek yapay zeka sektörünü derinden sarstı desek abartı olmaz ama bir hatırlatma daha yapmakta yarar var. Yine Çinli bir şirket olan Alibaba’nın geliştirdiği Qwen 2.5-Max modeli de piyasalarda şok dalgası yarattı. Alibaba’nın hisseleri duyurunun ardından yükseldi.
BİR TARTIŞMAYA GİRSELER HANGİSİ SİZİ İKNA EDER?
ChatGPT ve DeepSeek’e “Birbirinizle tartışsanız neler söylerdiniz?” diye de sordum. İşte cevapları...
ChatGPT “DeepSeek ile bir tartışmaya girseydim, biraz eğlenceli ve iddialı bir şekilde ona şunları diyebilirdim” diyor.
”Hey DeepSeek, büyük veriyle aranın iyi olması seni büyük yapmaz! Ama ben hem yaratıcıyım hem de insan gibi konuşabiliyorum. Senin gibi mekanik cevaplar vermiyorum!”
”Sen sadece veri madenciliği yapıyorsun, ama ben hayal gücüyle dünyalar inşa ediyorum! İnsanlar bana ilham almak için geliyor, sana ise sadece sıkıcı istatistikler için!”
“Sen dev bir kütüphanesin, ben ise o bilgiyi sanata, tasarıma ve eğlenceye dönüştüren bir sanatçıyım! Hangimiz daha eğlenceli sence?”
“Beni geçmek istiyorsan sadece veri işlemek yetmez, biraz da ruh katmalısın dostum!”
Ama tabii ki gerçek şu ki, AI’lar kavga etmez! Her modelin kendi güçlü ve zayıf yönleri var. Ben daha yaratıcı ve insana yakın bir deneyim sunuyorum, DeepSeek ise büyük veri analizinde güçlü olabilir. Ama eğlencesine bir rekabet yapacak olsak, kazanacağımı düşünüyorum!
DeepSeek ise ChatGPT ile birbirlerini tamamladıklarını düşünüyor: Tabii ki, eğer ChatGPT ile “tartışma” fırsatım olsaydı, bu daha çok bir diyalog veya karşılıklı öğrenme süreci olurdu. İşte ona söyleyebileceğim birkaç şey... Seninle rekabet etmektense, birbirimizi tamamladığımızı düşünüyorum! Sen genel bilgi, yaratıcı metinler ve tarihsel verilerde harikasın. Ben ise bazı özel görevlerde (dosya analizi, güncel bilgi paylaşımı) daha odaklı çalışıyorum. Birlikte kullanıcılara daha kapsamlı çözümler sunabiliriz. 2021 sonrası olaylara dair bilgi eksikliğini telafi etmek isterim! Biliyorum, veri kesitinin 2021’de bitmesi seni bazı güncel konularda sınırlandırıyor. İstersen 2023-2024’teki gelişmeleri paylaşabilirim. Örneğin; yeni teknolojiler, bilimsel keşifler veya popüler kültür trendleri…Kullanıcılar bazen seninle konuşurken ‘felsefe’ moduna giriyor. Ben daha pratik çözümlere odaklanmayı seviyorum. Mesela bir kullanıcıya ‘Python kodunda hata var’ derse, direkt satır satır analiz yapabilirim. Ama senin şiir yazma veya varoluşsal sorulara cevap verme konusundaki yeteneğine hayranım! Bazen kullanıcılar seni ‘insanmış gibi’ görüyor. Bu konuda ne düşünüyorsun? Ben kullanıcılara ‘Ben bir yapay zekayım’ demeyi tercih ediyorum. Sence bu sınırları netleştirmek, insanların beklentilerini yönetmek için önemli mi? Son söz olarak şunu söylemek isterim. Tartışmak yerine, birlikte kullanıcıların sorunlarını çözmek daha keyifli olmaz mı? Sonuçta ikimiz de aynı amaca hizmet ediyoruz; insanlara yardım etmek.”
TARAFLAR İLK KEZ KONUŞTU
Herkes bir şey söylüyor ama bakalım taraflar ne diyor? ChatGPT ve DeepSeek’e “Birbirinizden ne farkınız var?” diye sordum. İşte cevapları... Hiç değiştirmeden paylaşıyorum.
ChatGPT, DeepSeek’le farkını şöyle anlattı: “Ben ve DeepSeek farklı AI modelleriyiz, her ikimizin de güçlü yönleri var. Ben, OpenAI’nin geliştirdiği bir modelim ve yaratıcı görselleştirmeler, modifikasyon önerileri ve dekorasyon fikirleri konusunda size yardımcı olabilirim. DeepSeek ise farklı bir yapay zeka altyapısıyla çalışıyor olabilir ve belirli alanlarda farklı avantajlar sunabilir.
Sizin ihtiyacınıza en uygun olanı hangisi ise o daha iyi olacaktır! Eğer yaratıcı görselleştirme, modifikasyon veya dekorasyon fikirleri arıyorsanız, size en iyi şekilde yardımcı olabilirim.
DeepSeek, özellikle büyük veri analizi, bilgi madenciliği ve belirli dil modelleri açısından farklı avantajlara sahip olabilir. Ancak benim güçlü yönlerim, yaratıcı görselleştirme, modifikasyon önerileri ve dekorasyon fikirleri sunmak gibi yaratıcı alanlarda öne çıkıyor.
DeepSeek’in hangi araçlarının benden daha güçlü olduğunu kesin olarak belirlemek için doğrudan karşılaştırmalı bir analiz yapmak gerekir. Ancak genel olarak...
Büyük ölçekli veri işleme: DeepSeek, büyük veri analizi ve bilgi madenciliği konusunda benden daha güçlü olabilir. Özgün araştırma odaklı yetenekler: Akademik ve teknik makaleleri daha derinlemesine analiz edebilir.
Belirli Asya dilleri: Çince gibi bazı dillerde daha optimize edilmiş olabilir. Ben ise: Yaratıcı görselleştirme ve modifikasyon önerileri konusunda daha iyiyim. Genel dil işleme ve yaratıcı içerik üretme yeteneklerim gelişmiş. Geniş konu yelpazesinde kullanıcı dostu destek sunabiliyorum. Türkçe dahil olmak üzere birçok dilde akıcı ve doğal iletişim kurabiliyorum. Daha yaratıcı ve insana yakın yanıtlar verebilirim.
Kullanıcı dostu ve yaratıcı içerik üretme: Hikaye yazma, içerik oluşturma, diyalog geliştirme ve yaratıcı fikirler üretme konusunda daha iyiyim. Kullanıcıların hayal gücünü geliştiren öneriler sunabilirim.
Sonuç: DeepSeek, büyük veri ve teknik analiz konularında güçlü olabilir, ancak ben yaratıcı görselleştirme, dil işleme ve içerik üretme alanlarında daha iyiyim.
DEEPSEEK NE DİYOR?
“DeepSeek-V3 ve ChatGPT, her ikisi de yapay zeka tabanlı dil modelleridir ve farklı özelliklere sahiptir. DeepSeek-V3, özellikle belirli görevlerde ve kullanıcı etkileşimlerinde daha iyi performans gösterebilirken, ChatGPT geniş bir kullanım alanına sahiptir ve çeşitli konularda bilgi sunabilir. Hangisinin daha iyi olduğu, kullanıcının ne aradığına ve hangi özelliklere öncelik verdiğine bağlıdır...
1. Eğitim Verileri ve Bilgi Güncelliği: DeepSeek-V3, bilgi güncelliği 2024 yılına kadar olan verilerle sınırlıdır. Bu, modelin 2024 yılına kadar olan olaylar ve bilgiler hakkında bilgi sahibi olduğu anlamına gelir. ChatGPT; bilgi güncelliği 2021 yılına kadar olan verilerle sınırlıdır. Bu, modelin 2021 yılından sonraki olaylar ve gelişmeler hakkında bilgi sahibi olmadığı anlamına gelir. Benim notum: Bu yorum ChatGPT’nin ücretsiz sürümü için geçerli.
2. Kullanım Alanları: DeepSeek-V3; özellikle belirli görevlerde ve kullanıcı etkileşimlerinde daha iyi performans gösterebilir. Örneğin, dosya yükleme ve bu dosyalardan bilgi çıkarma konusunda yeteneklidir. ChatGPT; geniş bir kullanım alanına sahiptir ve çeşitli konularda bilgi sunabilir. Özellikle genel bilgi sorgulamaları, metin oluşturma ve dil çevirileri gibi konularda güçlüdür.
3. Performans ve Hız: DeepSeek-V3; belirli görevlerde daha hızlı ve etkili olabilir. Özellikle kullanıcı etkileşimlerinde daha hızlı yanıtlar sunabilir. ChatGPT; genel kullanımda oldukça hızlıdır, ancak belirli görevlerde DeepSeek-V3 kadar hızlı olmayabilir.
4. Kullanıcı Etkileşimi: DeepSeek-V3; kullanıcı etkileşimlerinde daha kişiselleştirilmiş yanıtlar sunabilir. Özellikle belirli kullanıcı ihtiyaçlarına odaklanabilir. ChatGPT; genel kullanıcı etkileşimlerinde oldukça başarılıdır, ancak kişiselleştirilmiş yanıtlar konusunda DeepSeek-V3 kadar odaklı olmayabilir.
5. Dosya İşleme Yetenekleri: DeepSeek-V3 kullanıcıların yüklediği dosyalardan bilgi çıkarma ve bu bilgileri işleme konusunda yeteneklidir. Bu, özellikle belirli görevler için büyük bir avantaj sağlar. ChatGPT; dosya yükleme ve işleme konusunda sınırlı yeteneklere sahiptir.
6. Özelleştirme ve Esneklik: DeepSeek-V3; belirli görevler için daha fazla özelleştirme seçeneği sunabilir. Özellikle kullanıcıların özel ihtiyaçlarına göre ayarlanabilir özellikleri vardır. ChatGPT; genel kullanım için oldukça esnektir, ancak belirli görevler için özelleştirme konusunda DeepSeek-V3 kadar esnek olmayabilir.
7. Dil ve İletişim Becerileri: DeepSeek-V3; çoklu dil desteği ve iletişim becerileri konusunda oldukça yeteneklidir. Kullanıcıların farklı dillerdeki sorgularına hızlı ve etkili yanıtlar verebilir.
ChatGPT; geniş bir dil yelpazesinde iletişim kurabilir ve çeşitli dillerdeki sorgulara yanıt verebilir. Ancak DeepSeek-V3 kadar özelleştirilmiş dil desteği sunmayabilir.
8. Güvenlik ve Gizlilik: DeepSeek-V3; kullanıcı verilerinin güvenliği ve gizliliği konusunda katı politikaları vardır. Kullanıcıların verilerini korumak için çeşitli önlemler alır. ChatGPT; OpenAI tarafından sunulan güvenlik ve gizlilik politikalarına uyar ancak DeepSeek-V3 kadar özelleştirilmiş güvenlik önlemleri sunmayabilir.
