Mutasyona uğrayan Kovid-19'un aşılara dirençli olup olmadığı tartışması endişe yarattı. Pfizer/BionTech ve Moderna gibi şirketlerin ürettiği Kovid-19 aşılarında kullanılan teknolojinin mutasyonlara karşı daha hızlı güncelleme imkanı verdiği belirtiliyor.
EDA NARİN | KARAR.COM
2020'yi etkisi altına alan koronavirüsün etkisini azaltması ve aşılama çalışmalarının beraberinde getirdiği umut İngiltere'den gelen haber ile 2021'i de etkileyecek gibi görünüyor. İngiltere koronavirüsün mutasyona uğradığını duyurdu. İngiliz hükümet kanadından gelen açıklamalar sonrası akıllarda birçok soru kaldı. Aşı çalışmalarının başlaması ile ortaya çıkan "Geleneksel aşı mı mRNA aşısı mı?" tartışmaları yeni bir boyut kazanmış oldu.
TÜRKİYE SINOVAC AŞISI KULLANACAK
Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, Türkiye'nin Çin merkezli Sinovac şirketinin geliştirdiği koronavirüs aşısı CoronaVac aşısının kullanacağını açıklamıştı. CoronaVac aşısının ise geleneksel bir aşı olduğu biliniyor. Eski bir yöntem olan inaktif virüs tekniğine göre hazırlanan bu aşıda, enfekte etme özelliğini yitirmiş olan virüs vücuda verilerek, vücudun hastalığa bağışıklık kazanması hedefleniyor. Moderna ve BioNTech aşıları ise yeni bir yöntem olan mRNA tekniğiyle üretiliyor. Bu aşılar kolaylıkla yüksek sayılarda üretilebilirken CoronaVac'ın üretimi için tavuk yumurtası gerekiyor.
Birçok ülke aşılamaya başlamışken Türkiye'de ise aşılamanın ne zaman başlayacağı hala net değil. Bakan Koca, aşının geliş tarihi olarak 11 Aralık'ı işaret etmiş fakat bu tarih ileri bir zamana kalmıştı.
"PFIZER/BIONTECH VE MODERNA MUTASYONLARA DAHA HIZLI GÜNCELLEME İMKANI VERİYOR"
Mutasyona uğramış koronavirüs yeni tartışmalara kapı aralarken, New York Times tarafından yayınlanan bir haber akıllardaki bazı sorulara cevap niteliğinde. Habere göre, Pfizer/BionTech ve Moderna gibi şirketlerin ürettiği Kovid-19 aşılarında kullanılan teknoloji, mutasyonlara karşı hem uzun süre etkili hem de geleneksel aşılara kıyasla, daha hızlı güncelleme imkanı veriyor. Türkiye'de kullanılması planlanan Sinovac aşısının mutasyona uğramış koronavirüs üzerindeki etkisi ise henüz bilinmiyor.
New York Times’ın haberine göre, Pfizer/BionTech ve Moderna gibi şirketlerin ürettiği Kovid-19 aşılarında kullanılan teknoloji, mutasyonlara karşı hem uzun süre etkili hem de geleneksel aşılara kıyasla, daha hızlı güncelleme imkanı veriyor. https://t.co/lDCFqlaeF0 pic.twitter.com/OO3JRFyqP7
— Hasan Kösebalaban (@hkosebalaban1) December 21, 2020
MUTASYONA UĞRAMIŞ KORONAVİRÜS HAKKINDA NE BİLİYORUZ?
Yeni koronavirüsün mutasyona uğraması sonrası yetkilierden açıklamalar gelmeye başladı. Dünya Sağlık Örgütü'nün Kovid-19 Teknik sorumlusu Maria Van Kerkhove ise BBC'ye yaptığı açıklamada, "VUI - 202012/01 olarak adlandırılan yeni varyantı ilk olarak İngiliz sağlık yetkilileri tanımladı" dedi. NBC News'e konuşan
İngiltere'nin Reading Üniversitesi'nde hücresel mikrobiyoloji profesörü olan Simon Clarke, virüslerin mutasyona uğramasının "çok yaygın" olduğunu söyledi.
"AŞILARA DİRENÇLİ OLMASINDAN ENDİŞELENİYORUM"
Cambridge Üniversitesi'nde klinik mikrobiyoloji profesörü olan Ravindra Gupta, mutasyona uğramış virüsün aşılara dirençli hale gelme yolunda olduğundan endişelendiğini ifade ederek, "Aslında dirençli olmasa da, oraya ulaşması için bundan sonra çok fazla değişiklik yapmayabilir" dedi.
"ŞİMDİLİK RASTLANTISAL BİR BAĞ KURAMAYIZ"
The Guardian'ın haberine göre, İngiliz hükümetine bağlı Yeni ve Gelişmekte Olan Solunum Virüsü Tehditleri Danışma Grubu (Nervtag) üyesi Dr. Müge Çevik, Sars-Cov-2 virüsünün şimdiye kadar 4000'den fazla mutasyonunun tespit edildiğini söyledi. Çevik, "yalnızca birkaçının önemli mutasyonlar olduğunu" ifade etti. Çevik, ayrıca bulguların, aktarılan verilerin kalitesi ve miktarına bağlı olduğunu söyleyerek, "Şimdilik rastlantısal bir bağ kuramayız, bu sadece birleşimin etkisi" dedi.
BBC'den Sağlık ve Bilim Muhabiri James Gallagher'ın aktardığına göre ise ilk başta Çin'in Wuhan şehrinde görülen virüsle şimdi dünyanın dört bir yanında görülen virüs aynı değil.
"AŞILARA KARŞI SORUN YARATACAĞINA DAİR HENÜZ VERİ YOK"
Mutasyona uğramış koronavirüs hakkında Twitter hesabından bilgiler paylaşan Virolog Semih Tareen, İngiltere'de görülen yeni virüsün "B.1.1.7" isimli soy kümesinde yer aldığını ve bu mutasyonların önceden de görüldüğünü söyledi. Tareen, şu bilgileri aktardı: "Bu mutasyonlardan bazıları önceden lab deneylerinde hücrelere ve farelere daha kolay bulaşabildiğini gösterdi. Henüz bu mutasyon grubunun doğrudan insanlarda daha bulaşıcı olduğuna dair bir delil yok. Bu mutasyon grubu daha çok bulaşıcı olduğu için değil, ‘Founder effect’ (kurucu etkisi) yüzünden de bu şekilde yayılıyor olabilir. Bu mutasyon grubunun aşılara karşı sorun yaratacağına dair bir veri henüz yok. Mutasyon her zaman her canlıda olur, SARSCOV2’de yüzlerce var."
"Yine de İngiltere’deki bu mutasyon grubunu dikkatli takip etmek gerekiyor" diyen Tareen, mutasyona uğramış koronavirüsün diğer varyantlara göre daha çabuk yayıldığını gösteren bazı delillerin olduğunu bildirdi. Tareen, son olarak şunları kaydetti: "Lab deney sonuçlarını beklemektense önceden tedbirli olmak mantıklı. Zaten sanırım İngiltere dahil bazı hükümetlerin aldığı kararlar bunu simgeliyor."
İngiltere’deki mutasyon haberi nedir? Sansasyon veya manşet ile değil, elimizdeki bilimsel veriler ile açıklıyorum:
— Semih Tareen (@virusfantom) December 20, 2020
Önce 7 madde ile özet:
1️⃣İngiltere’de yayılan bu yeni “B.1.1.7” isimli soy kümesinde (lineage cluster) ilginç mutasyonlar var.
"2021'DE YENİ KÜRESEL DALGALANMAYA NEDEN OLABİLİR"
Bilim Kurulu üyesi Prof. Dr. Tevfik Özlü ise Twitter'dan yaptığı açıklamada, İngiltere'de görülen yeni virüs ile ilgili, "2021'de yeni bir küresel dalgalanmaya neden olabilir" dedi. Özlü, yeni virüste gözlemlenen mutasyonların virüsün daha kolay ve hızlı yayılmasına neden olabileceğini, hastalığı geçirenlerde ve aşılananlarda oluşan bağışıklıktan kurtulmasını sağlayabileceğini öngördüğünü belirterek, şunları söyledi: "Hastalığın kliniğini, risk gruplarını ve şiddetini değiştirip değiştiremeyeceğini ise şimdilik bilemiyoruz. Umarım kötü senaryo gerçekleşmez. Ama, dikkatli olmamız ve tedbirlere uymakta ihmalkarlık yapmamamız gereken günlerdeyiz.
İngiltere’den bildirilen B.1.1.7 virüsü, 2021’de yeni bir küresel dalgalanmaya neden olabilir.1⃣
— Prof. Dr. Tevfik Özlü (@drtevfikozlu) December 20, 2020
NE OLMUŞTU?
Eylül ayında mutasyona uğradığı belirtilen koronavirüs Aralık ayı itibarıyla İngiltere'deki bulaş hızını bir üst seviyeye taşıdı. İngiltere'de vaka sayısının 2 milyonun üzerine çıkması ile İngiltere Başbakanı Boris Johnson koronavirüsün mutasyona uğradığını açıklamıştı. Başbakan Johnson Eylül ayında İngiltere'de yayılma hızı yüzde 28 olan koronavirüsün mutasyona uğraması ile yüzde 60'lara çıktığını belirtmişti.
ART ARDA UÇUŞ İPTALİ KARARI
Johnson'ın açıklamaları sonrası koronavirüs ile mücadelede yeni bir dönem başlamış gibi görünüyor. İngiltere SaplıkBakanı Matt Hancock da mutasyona uğramıi koronavirüs ile ilgili olarak "Kontrolden çıktı" açıklaması yapmıştı. İngiltere başbakanı ve sağlık bakanının açıklamaları sonrası Hollanda mutasyona uğramış koronavirüse ilişkin olarak hızlı bir aksiyon alıp, İngiltere'den gelen uçuşları yasaklamıştı. Hollanda'yı ise ilk olarak Belçika ve İtalya izlemişti. Sonrasında ise aynı karar Fransa, Almanya, Avusturya ve İrlanda'da aynı kararı aldıklarını deklare etmişti.
DSÖ: TEMAS HALİNDEYİZ
Dünya Sağlık Örgütü (WHO), konuya ilişkin yaptığı ilk açıklamada, "İngiltere yetkilileri ile temas halindeyiz" demiş ve devamında şunları kaydetmişti: "İngiltere analizlerinin ve devam eden çalışmalarının bilgilerini ve sonuçlarını paylaşmaya devam edecekler. Bu virüs varyantının özellikleri ve olası etkileri hakkında daha fazla bilgi edindikçe üye devletleri ve kamuoyunu güncelleyeceğiz."
Örgüt ayrıca, Kovid-19'un yayılmasını önlemek için tüm koruyucu önlemleri alma çağrısında bulunmuştu.
We’re in close contact with UK ???????? officials on the new #COVID19 virus variant. They’ll continue to share info & results of their analysis & ongoing studies. We’ll update Member States & public as we learn more about the characteristics of this virus variant & any implications.
— World Health Organization (WHO) (@WHO) December 19, 2020
BAKAN KOCA: UÇUŞLAR İPTAL, YOLDA OLANLARA TEST YAPILACAK
Türkiye'de ise gözler Sağlık Bakanı Fahrettin Koca'dan gelecek açıklamayı bekledi. Koca, beklenen açıklamayı dün akşam saatlerinde yaptı. Koca, Twitter hesabından yaptığı açıklamada şunları söyledi: "Koronavirüsün mutasyonuyla İngiltere'de bulaş hızının arttığı bildirilmiştir. Cumhurbaşkanımızın talimatı, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığımızın koordinasyonu ile tedbiren; İngiltere, Danimarka, Hollanda ve Güney Afrika'dan ülkemize olan uçuşlarda geçici durdurma kararı alınmıştır. İngiltere kaynaklı mutasyon riski üzerine alınan tedbirler kapsamında halen yolda olan uçuşlar için tüm yolculara test yapılacak ve karantina kuralları uygulanacaktır. Tedbirler tam koordinasyonla yürütülmektedir."
Koronavirüsün mutasyonuyla İngiltere'de bulaş hızının arttığı bildirilmiştir. Cumhurbaşkanımızın talimatı, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığımızın koordinasyonu ile tedbiren; İngiltere, Danimarka, Hollanda ve Güney Afrika'dan ülkemize olan uçuşlarda geçici durdurma kararı alınmıştır.
— Dr. Fahrettin Koca (@drfahrettinkoca) December 20, 2020
"MEVCUT AŞIYI ETKİLEYECEĞİNE DAİR HENÜZ BULGU YOK"
Mutasyona uğrayan koronavirüs hakkında yazılı açıklama yapan İngiltere hükümetinin Sağlık Baş Danışmanı Prof. Dr. Chris Whitty, yeni türün daha hızlı yayılabildiğini belirterek, şu ifadeleri kullandı: "Dünya Sağlık Örgütü'ne bildirimde bulunduk ve durumu daha iyi anlamamıza yardımcı olacak olan mevcut verileri incelemeye devam ediyoruz. Şu anda bu yeni türün daha ölümcül olduğuna ya da mevcut aşı ve tedavileri etkileyebileceğine dair henüz bir bulgu yok. Ancak bu görüşün net bir şekilde teyit edilmesi için konuyla ilgili acil çalışmalar yürütülmesi gerekiyor."
