Çevre Bakanı‘nın İzmir’de depremden zarar gören binaların yıkımının başladığını açıklaması ‘Niye facia beklenmeden bu yapılmadı?’ sorusuna yol açtı.
İzmir felaketi fay kuşağındaki Türkiye’nin depreme ne kadar hazırlıksız olduğunu bir kez daha gözler önüne serdi. 15 saniyede yıkılan binalara yıllar önce çürük raporu verilmesi ise ayakta zor duran yapıların neden şimdiye kadar yıkılmadığını gündeme taşıdı. Çevre Bakanı Kurum ağır hasarlı ve yıkık bina sayısının 58 olduğunu duyurdu. “İki binada yıkım çalışması başladı” dedi. Acı tablo, 20 yıldır gerekli adımların yeteri kadar atılmadığını ortaya koydu.
FAY YASASI ÇIKARILMALI, RİSK ANALİZİ YAPILMALI
Bakanlık, belediye başta olmak üzere depreme karşı kurumlar arasındaki koordinasyonsuzluk öne çıktı. İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer “Yıkım yetkimiz yok inceleme yetkimiz var” dedi. Afet bölgesinde incelemelerde bulunan CHP heyeti ise ‘Fay Yasası’nın’ bir an önce gündeme gelmesi gerektiğini belirtti. CHP Genel Başkan Yardımcısı Ali Öztunç “Başta İstanbul olmak üzere fay hattı üzerindeki tüm şehirlerde risk analizi yapılmalı” dedi.
65'İNCİ SAATTE ELİF MUCİZESİ
Deprem felaketinde güzel haberler teselli oluyor. 14 yaşındaki İdil’in yaralı kurtarılmasının ardından 3 yaşındaki Elif Perinçek Doğanlar Apartmanı’nın enkazından 65 saat sonra çıkarıldı. Küçük kızın, desteğe giden İBB İtfaiyesinden bir görevlinin parmağını sıktığı ana ait fotoğraf ise hafızalara kazındı.
DEPREMDEN ÖNCE NİYE YIKMADINIZ
MUCİZE VE UMUDUN ADI ELİF
Kurtarma ekiplerinin zamana karşı yarıştığı İzmir’de iki mucize kurtuluş yaşandı. 58 saat sonra Emrah Apartmanı enkazından çıkarılan İdil Şirin ekiplere yeni canların kurtarılması için umut verdi. Çabaları sonuç veren ekipler 65 saat sonra 3 yaşındaki Elif Perinçek’e ulaştı. Mucizenin adı olan minik kızın kendini kurtaran itfaiyecinin elini bir an olsun bırakmaması ise 83 milyonu duygulandırdı.
İzmir’de Doğanlar Apartmanı enkazından 65 saat sona kurtarılan 3 yaşındaki Elif Perinçek yakınlarından güzel haberler bekleyenler için mucize ve umut oldu. Elif’i hayata bağlanmak için elini tuttuğu ve hiç bırakmadığı itfaiyeci Muammer Çelik, “Elif bir mucize yaşamayı sonuna kadar hak ediyor” dedi.
İzmir’de Doğanlar Apartmanı enkazından 65 saat sona kurtarılan 3 yaşındaki Elif Perinçek yakınlarından güzel haberler bekleyenler için mucize ve umut oldu. Elif hayata bağlanmak kendini kurtaran itfaiyecinin elini bırakmadı.
İstanbul Büyükşehir Belediyesi İtfaiye Daire Başkanlığı’nda görevli itfaiyeci Onbaşı Muammer Çelik, Elif’in kurtarılış öyküsünü şöyle anlattı: “Elif için de hiç ümidimizi kaybetmedik. Babası bana dedi ki, ‘Ben her şeye razıyım, her şeye de hazırlıklıyım.’ Ben de, ‘Allah’ın mucizesi vardır. Belki de burada o mucizeyi görürüz, sen teslim falan olma.’ dedim.
Deprem öncesini anlatırken yönlendirmesi farklıydı fakat ben kendi tecrübemi, bilgilerimi kullandım ve depremin oluş şekline göre hareket ettim. Ters yöne gittim, baza ve gardrobun arasında olabileceğini düşündüm. Oraya gittim. Orada da Elif’i sırt üstü yatar şekilde buldum ve kucakladım. Yüzünü temizledim, tozunu aldım. Bir arkadaşımla beraber aldık, parmağımı tuttu, hiç bırakmadı sağlık kabinine gidene kadar. O çocuk yaşamayı sonuna kadar hak ediyor.”
Doğanlar Apartmanı enkazında kalan anne Seher Dereli Perinçek ile üç çocuğu depremden bir gün sonra enkazdan çıkarılmış, oğlu Umut Perinçek hayatını kaybetmişti. Elif’le aynı saatte Rıza Bey Apartmanı enkazından Ares adlı köpek de sağ olarak kurtarıldı.
İTFAİYECİ AMCA KARDEŞİM ÖLDÜ
Öte yandan Bayraklı’da Emrah Apartmanı’nda enkaz altında kalan 14 yaşındaki İdil Şirin de 58 saat sonra yaralı olarak kurtarıldı. Şirin’in kardeşi İpek Şirin ise yaşama veda etti. Enkazdan yaralı çıkarılan İdil Şirin’in ilk olarak “İtfaiyeci amca kardeşim öldü” demesi yürek burktu.
14 SAAT BOYUNCA KAYBETTİĞİ TORUNUNUN ELİNİ BIRAKMAMIŞ
Mersin’den İzmir’e yardım için giden ve depremde yıkılan Barış Sitesi’nin enkazından 14 saat sonra Emine Eren’i (62) sağ kurtaran, eşi Ünal Eren ile torunu Çınar’ın (10) cansız bedenine ulaşan ekipte yer alan Akdeniz Belediyesi zabıta memuru Ercan Temel yaşadıklarını anlattı.
Emine Eren’in enkaz altındaki 14 saat boyunca torunu Çınar’ın elini tuttuğunu belirten Temel “Çınar, 4 yıl önceki bir motosiklet kazasında babasını kaybettikten sonra annesi ile birlikte anneannesi ve dedesinin yanında yaşıyormuş. Küçük Çınar’ı ve dedesini enkazdan hayatlarını kaybetmiş olarak çıkarmak bizleri çok üzdü” dedi.
BARIŞ SİTESİ GÖLCÜK DEPREMİ MAĞDURLARINA TASHİH EDİLMİŞ
İzmir açıklarında meydana gelen 6.6’lık depremden büyük hasar gören ve 4 bloğundan 3’ünün yıkıldığı Barış Sitesi apartmanı sakinleri, yıllar önce evlerini sağlam olduğunu düşündükleri için satın aldıklarını söyledi.
Bina sakinlerden Güler Elçi, “Biz de, o Gölcük depreminden kurtulan bir kişiden almıştık evimizi. ‘Burayı Gölcük depremzedeleri için tahsis ettiler’ diye güvenli bir yer sandık. Çok güzel diye aldık. 20 senedir burada oturuyoruz. Böyle olacağını bilseydik almazdık. Sağlam diye aldık” dedi.
HATALI SİSTEM TABUT BİNALARI YIKAMIYOR
İzmir’de onlarca can alan tabut yapılardan Rıza Bey ve Doğanlar apartmanları için ‘çürük’ kararı olmasına rağmen kazma vurulmaması yaşanan tıkanıklığı yine gündeme taşıdı. Belediye Başkanı Soyer “Biz hasarlı yapıyı yıkamıyoruz” dedi. Çevre Bakanı Kurum da facia sonrası yıkımın başladığını söylemesi, sistem hatasını bir kez daha gösterdi.
İzmir’de yıkıma neden olan 6.6’lık depremin bilançosu her heçen saat ağırlaşıyor. AFAD’ın açıklamasına göre 92 kişi hayatını kaybetti, 994 kişi e yaralandı. Yarlıların 155’inin tedavisi devam ediyor. Türkiye’ye yasa boğan deprem sonrası dikkatleri yeniden dönüşümü gerçekleştirilmesi gereken milyonlarca konuda çevirdi.
Uzmanların tespitine göre İzmir’de aralarında yıkılan Rıza Bey Doğanlar apartmanlarının da olduğu 40 bin binan riskli ve acilen dönüşümden geçmesi gerekiyor. Ancak bir adım atılmayınca ilk faciada çürük yapılar yerle bir oldu. Onlarca cana mezar oldu.
Yaşanan yıkım sonrası açıklama yapan Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum “Bugüne kadar 4 bin 424 binada, 33 bin 434 bağımsız bölümde hasar tespit çalışmalarını yaptık. Acil, ağır hasarlı ve yıkık bina sayımız 58’e ulaştı. Toplam bağımsız bölüm sayımız ise 1572’dir. Az hasarlı 397 bina, orta hasarlı 66 binamız var” dedi. Kurum yıkım için düğmeye basıldığını söyledi. Ancak geç kalınmış karar için “Bugüne kadar neden adım atılmadı” sorusunu da beraberinde getirdi.
DÜKKANLAR İÇİN KOLAN KESİLMİŞ
İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer de denetimsizliğin fotoğrafını çekti: “Yıkılan binaların kolanları market ve spor salonu yapmak için kesilmiş. 99 yılında yapılmış olan ruhsat almış yapılarla ilgili mutlaka yeni bir düzenlemeye ihtiyaç var. Biz ihbar gelmeden 99 yılından önce ruhsat almış yapılarla ilgili yapı deformasyonu olup olmadığına dair bir tespit yapma yetkisine sahip değiliz. Böyle bir yetki yok.
Halbuki bu mutlaka olmak zorunda. O nedenle ilk işimiz şu telaş bittikten sonra 99 yılından önce ruhsat almış bütün yapıların zemin katlarıyla ilgili tespit yaptıracağım. Bu tespitler sonucunda yıkılması gereken, oturulamaz durumda olan ve tehdit arz eden binalarla ilgili de yıkım kararı almak için bir yasal düzenleme yapılması için talepte bulunacağız.”
İMAR AFFI YASAKLANMALI
TMMOB ‘İzmir Depremi İlk Gözlem Raporu’ kamuoyu ile paylaşıldı. Raporda şöyle denildi: “Denetimsiz ve kaçak yapılaşmaya derhal son verilmelidir. İmar afları yasaklanmalıdır. İmar barışı adı altında ruhsatlandırılan tüm ruhsatlar iptal edilmelidir.
Mevcut yapı denetim sistemi, zeminle ilgili mühendislik çalışmalarının arazi denetimlerini kapsamalıdır. 2011 tarihinde Bakanlar Kurulu kararıyla uygulamaya konulan “Ulusal Deprem Stratejisi ve Eylem Planı” geciktirilmeden uygulamaya konulmalıdır.”
EGE’DE İKİ KONUTTAN BİRİ SİGORTASIZ
Doğal Afet Sigortaları Kurumu, Ege Bölgesi’nde zorunlu deprem sigortalı konut oranının yüzde 54 olduğunu, bu konutların 635 bininin İzmir’de bulunduğunu açıkladı. İzmir Barosu Başkanı Özkan Yücel yıkılan binalarla ilgili araştırma başlatacaklarını ve sorumlular hakkında suç duyurusunda bulunacaklarını söyledi.
FAY HATTI GEÇEN KENTLERDE ACİL RİSK ANALİZİ YAPILMALI
Deprem bölgesinde incelemelerde bulunan İzmir’de CHP heyeti Bayraklı’da açıklamalarda bulundu. CHP Genel Başkan Yardımcısı Ahmet Akın, 1999 yılından bu yana 70 milyar 985 milyon TL toplnanan Deprem Vergisi’ni hatırlatarak şunları söyledi: “Bu paralar nerede? Nereye Harcandı? hanı bu paralarla Türkiye’nin deprem güvenliği sağlanacaktı? Dönemin Maliye Bakanı dedi ki: ‘vergiler duble yollar için harcandı. Hemen ardından bir önceki bakan dedi ki: ‘milleti kandırmayın, milleti aldatmayın, bu paralar bütçenin ihtiyacı olduğu için harcandı.”
Türkiye Cumhuriyeti’nde her afet sonrasında bir Fay Yasası çıkmasının mecburiyet olduğu hep vurgulanır. Ağustos ayının başında yine Bakan açıklama yaptı. ‘Biz bununla ilgili bir ekip kurduk. Çalışmalarımızı yapıyoruz ancak meclisin ilk açıldığı günde gelecek’ dedi. İnsanlar canlarını kaybettikten sonra meclise getireceğiniz kanun tasarılarının ne anlamı var?”
CHP Çevre ve Doğa Haklarından Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Ali Öztunç ise “Hükümete düşen bir görev var: Hemen, acilen başta İstanbul olmak üzere fay hattı bulunan bütün şehirlerde risk analizi yapılmalı. Biz de üzerimize düşeni yapacağız. Türkiye’nin bir deprem ülkesi olduğu gerçeğini artık depremlerde hatırlamayalım. Her daim aklımızda olsun. Artık yeter” dedi.
YIKILAN BİNALARIN MÜTEAHHİTLERİNE GÖZALTI
İzmir’deki deprem sonrası yıkılan binaların müteahhitleri ile fenni mesullerinin aralarında bulunduğu 11 kişiden 9’u gözaltına alındı. Yağcıoğlu Apartmanı müteahhidi Ş.A ile fenni mesul O.A, Cumhuriyet Sitesi B ve C bloklarının fenni mesulü E.İ, Yılmaz Erbek Apartmanı’ndaki market sahibi R.Y, market yapı sahibi M.Y. ile Yılmaz Erbek Apartmanı fenni mesulü N.B, Emrah Apartmanı fenni mesulü T.A, Doğanlar Apartmanı müteahhidi Ç.D. ile Rıza Bey Apartmanı müteahhidi H.H.Ö. gözaltına alındı. 2 şüpheli aranıyor.
