Prof. Dr. Mahfi Eğilmez, son yazısında Avrupa Birliği’nin küresel ekonomik yarışta yaşadığı gerilemeyi kapsamlı şekilde değerlendirdi. Eğilmez’e göre Avrupa, Çin’in hızlı yükselişi karşısında ekonomik üstünlüğünü kaybetmeye başladı. “Çin, epeyce geriden geldi ve Avrupa Birliği’ne yetişti. Önümüzdeki çeyrek yüzyılda Avrupa Birliği’ni geçecek ve ABD’yi yakalamaya gidecek” diyerek dikkat çeken bir uyarıda bulundu.
YÜZYILLIK EGEMENLİK YAVAŞ YAVAŞ ÇÖZÜLÜYOR
Avrupa’nın 15. yüzyıldan 20. yüzyıla kadar dünyaya yön veren bir güç olduğunu hatırlatan Eğilmez, “Coğrafi keşiflerden, ticaretin yaygınlaşmasına, sanayi devrimine kadar bütün önemli adımlar Avrupalılarca atıldı” dedi. Ancak iki dünya savaşının kıtayı yıkıma uğrattığını belirterek, “Özellikle İkinci Dünya Savaşı Avrupa’yı yanmış, yıkılmış bir kıta haline getirmişti” ifadelerini kullandı. Savaş sonrası toparlanmanın ABD’nin Marshall yardımları ve IMF ile Dünya Bankası’nın destekleri sayesinde mümkün olduğunu hatırlattı.
UZAK DOĞU SAHNEYE ÇIKTI, AVRUPA GERİDE KALDI
Avrupa Birliği, 21. yüzyıla girerken ABD’nin ardından dünyanın ikinci büyük ekonomik gücüydü. Ancak Mahfi Eğilmez’e göre bu üstünlük artık sorgulanıyor. “Sahne yavaş yavaş Uzak Doğulularca ele geçirilmeye başlamıştı” diyen Eğilmez, özellikle Çin’in teknoloji ve üretimde Avrupa’yı geçmeye başladığını vurguladı. “Başta Çin ve Kore olmak üzere Uzak Doğu ülkeleri… bu alanda da Avrupa’yı hatta ABD’yi geride bıraktılar” ifadeleriyle teknik eğitim ve inovasyon gücündeki değişimi işaret etti.
ALMANYA UCUZ DOĞAL GAZI KAYBEDİNCE ZORLANDI
Avrupa’nın Çin’le rekabet edebilmek için elinde kalan tek kozun Rusya’dan sağladığı ucuz doğal gaz olduğunu belirten Eğilmez, bu avantajın da Ukrayna Savaşı’yla ortadan kalktığını söyledi. “Bu acımasız rekabette kalabilmek için Avrupa’nın elinde yalnızca ucuz Rus doğal gazı vardı artık. O da Ukrayna’nın NATO’ya üye olma niyetini ortaya koymasıyla elden gitti.” Rusya’nın doğal gazı kesmesiyle özellikle Almanya büyük darbe aldı: “2023 yılında ülkedeki bütün nükleer enerji üretim merkezlerini kapatmış olan Almanya zor durumda kaldı.”
ELEKTRİKLİ OTOMOBİLDE ÇİN, AVRUPA MARKALARINI ZORLUYOR
Eğilmez, Fransa, Almanya ve İtalya’nın geleneksel otomotiv devlerinin Çin’in elektrikli otomobil atağı karşısında tutunmakta zorlandığını ifade etti. “Çin, bu sektöre özellikle elektrikli otomobil üretimine öylesine büyük sayılar, düşük maliyet ve fiyatlar ve yeniliklerle girdi ki bu üç ülkenin otomobil üreticileri ciddi sıkıntılara sürüklendi” değerlendirmesini yaptı.
“AVRUPA EKONOMİLERİNİN BEŞ BÜYÜK SORUNU VAR”
Eğilmez, bugünkü görünümü itibarıyla Avrupa’nın yapısal bir darboğazda olduğunu belirtti ve yaşanan sorunları beş başlıkta topladı. “Büyüme hızları çok düşük, ekonomiler eskisi gibi refahı artıramıyorlar” diyerek başlayan liste, yaşlanan nüfus, artan kamu harcamaları, rekabet gücünün zayıflaması ve ABD’nin gümrük duvarları nedeniyle ihracatın zorlaşmasıyla devam ediyor. “Bu sorunların çözümü hiç de kolay görünmüyor” ifadesiyle, mevcut çıkmazın uzun süreli olacağına dikkat çekti.
YENİLENEBİLİR ENERJİ ÇABASI HENÜZ YETERLİ DEĞİL
Eğilmez’e göre Avrupa’nın yeniden rekabet gücü kazanabilmesi için ucuz enerjiye ulaşması şart. Bu nedenle son dönemde yenilenebilir enerjiye yönelim arttı. Ancak mevcut yatırımlar henüz hedeflenen etkiyi yaratmadı: “Bu kaynaklardan elde edilen enerji miktarında önemli artışlar sağlandı ama bu adımlar henüz Avrupa’ya ucuz enerji sağlamaya yeterli değil.” Eğilmez, önümüzdeki çeyrek yüzyılda başta güneş ve rüzgâr olmak üzere, jeotermal, biyokütle ve dalga enerjisi gibi alanlarda yatırımların hızlanacağını öngörüyor.
“YENİLİKÇİ YAPIYLA BAŞA ÇIKABİLECEK GÜÇLERİ KALMADI”
Eğilmez, Avrupa’nın en büyük sorununun yaşlanan nüfusu ve durağanlaşan ekonomisiyle artık yenilikçi yapılarla baş edememesi olduğunu vurguluyor. “Avrupa ülkelerinin çoğu ve özellikle lokomotif konumundaki Almanya… başa çıkabilecek güce artık sahip değil” diyerek bu durumun stratejik bir kırılma olduğunu ifade ediyor.
