Türkiye'de, haziran ayında enflasyon yıllık bazda yüzde 17,53 ile son iki yılın zirvesine çıktı. Enflasyonda görülen hızlı artışın sebeplerini yorumlayan ekonomistler 'kritik eşik' uyarısı yaparken, 'Önümüzdeki günlerde yüzde 20 seviyeleri görülebilir, bugünleri arayacağız' diyor.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, haziran ayına ilişkin tüketici ve üretici fiyat endekslerini (TÜFE-ÜFE) açıkladı. Tüketici fiyatları haziran ayında yıllık bazda yüzde 17,53 artarken, üretici fiyatlarında yıllık artış ise yüzde 42,89 oldu. Böylelikle yıllık enflasyon Mayıs 2019'dan bu yana en yüksek seviyeye yükseldi.
Son 12 aylık enflasyon verilerine bakıldığında, Haziran 2020’de yüzde 12,62 olan tüketici enflasyonun 5 puan, üretici enflasyonun ise aynı dönemde yaklaşık 37 puan artması dikkat çekiyor. TÜFE ve ÜFE arasında açılan bu fark, endeks tarihinin en yüksek farkı olarak kayıtlara geçti.
Peki enflasyonda görülen bu hızlı artışın sebebi ne?
'ENFLASYON BUNUN ÜZERİNDE GELSEYDİ DE ŞAŞIRMAZDIK'
Deutsche Welle Türkçe'den Aram Ekin Duran'ın haberine göre; İstanbul Ticaret Üniversitesi’de görevli ve aynı zamanda Karar gazetesi yazarı Doç. Dr. Oğuz Demir’e göre, Türkiye’nin haziran ayında yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınına karşı alınan önlemleri gevşeterek normalleşme sürecine geçmesi, enflasyon artışında etkili oldu.
Sokağa çıkma yasaklarının azalması ve işyerlerinin açılması ile beraber tüketim talebinde bir canlanma olduğunu dile getiren Doç. Dr. Demir, "Bu talep canlılığı ile birlikte haziran ayı üreticilerin, işletmelerin mevcut fiyat kataloglarını güncelledikleri bir ay oldu. Aslında enflasyonun bunun da üzerinde gelmesi çok şaşırtıcı olmayacaktı" diyor.
'YÜZDE 20 SEVİYELERİNİN GÖRÜLMESİ BÜYÜK OLASILIK'
Ekonomistlere göre, önümüzdeki aylarda enflasyonda yüzde 20 seviyelerinin görülmesi artık çok büyük bir olasılık. Bu da başta yoksul kesimler olmak üzere, toplumun alım gücünün daha da azalacağı anlamına geliyor.
Türkiye'nin şu anda yüzde 20’lere doğru giden bir enflasyona sahip olduğuna işaret eden Doç. Dr. Oğuz Demir, "Haziran ayında yüzde 17,5 çıkan enflasyon içerisinde, haziran sonunda yürürlüğe giren doğal gaz ve elektrik zamlarının olmadığını unutmayalım. Bu zamların da yaklaşık 1 puan olarak temmuz enflasyonuna yansıyacağını düşünürseniz, yüzde 20’ye doğru gidiyoruz biz enflasyonda" şeklinde konuşuyor.
'AĞUSTOSTA TEMMUZ AYINI ARIYOR OLACAĞIZ'Bundan sonraki aylarda da enflasyon rakamlarında yükseliş eğilimi görüleceğini kaydeden İstanbul Teknik Üniversitesi’den Prof. Dr. Öner Günçavdı, "Yani Temmuz ayında biz Haziran ayını muhtemelen arar duruma geleceğiz; Ağustos ayında Temmuz ayını arar duruma geleceğiz. Yani ciddi bir enflasyonist süreç içerisinde girmiş durumda" diye konuşuyor.
Uluslararası Para Fonu (IMF) tarafından Nisan 2021’de yayınlanan enflasyon raporuna göre, Türkiye, o dönemde belirlenen yüzde 13.6’lık enflasyon değeri ile dünyada en yüksek enflasyona sahip 14. ülke olmuştu. IMF raporunda, Türkiye’nin Ortadoğu ve Avrupa bölgesinde sadece Libya ve İran'dan daha düşük enflasyona sahip olduğuna dikkat çekilmişti. Avrupa İstatistik Ofisi (Eurostat) verilerine göre ise, Euro Bölgesi yıllık enflasyonu Mayıs ayında yüzde 2 olarak gerçekleşti.
