Geçtiğimiz hafta küresel emtia piyasaları, artan jeopolitik riskler, tarife açıklamaları ve makroekonomik verilerin etkisiyle sert dalgalanmalar yaşadı. Altın üç haftanın, gümüş yaklaşık 14 yılın, platin 11 yılın ve paladyum iki yılın en yüksek seviyelerini görürken; bazı tarım ürünlerinde de dikkat çeken fiyat artışları kaydedildi.
ABD'de açıklanan haziran ayı enflasyon verilerine göre Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) aylık yüzde 0,3, yıllık ise yüzde 2,7 oranında artış göstererek beklentileri aştı. Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE) ise aylık değişim göstermedi, yıllık bazda yüzde 2,3 ile beklentilerin gerisinde kaldı. Aynı dönemde perakende satışlarda yüzde 0,6'lık artış kaydedildi.
Eski ABD Başkanı Donald Trump’ın Avrupa Birliği ve Meksika menşeli ithal ürünlere yönelik yüzde 30 gümrük vergisi getireceğini açıklaması ve Rusya'ya uygulanabilecek ek yaptırımlar, yatırımcıların güvenli limanlara yönelmesine neden oldu. Trump’ın Rusya’ya 50 gün süre tanımasının ardından yaptırımların ertelenme olasılığı ise piyasadaki paniği bir miktar yatıştırdı.
ALTIN, GÜMÜŞ, PLATİN VE PALADYUM ZİRVEDE
Altının ons fiyatı üç haftanın en yüksek seviyesine ulaşırken, gümüş 39,13 dolara kadar çıkarak 2011 Eylül’ünden bu yana en yüksek düzeye ulaştı. Ancak gümüş haftayı değer kaybıyla tamamladı. Analistler, güneş enerjisi sektöründen kaynaklanan yüksek talep nedeniyle gümüşün yükseliş potansiyelini koruduğunu vurguladı.
Platin, 1.485 dolar ile 11 yılın zirvesine çıkarken; spekülatif alımlar ve Çin’deki fiziksel talep fiyat hareketliliğini destekledi. Paladyum ise Rusya kaynaklı arz risklerinin etkisiyle Haziran 2023’ten bu yana en yüksek seviyesi olan 1.342 doları gördü. Ancak uzun vadede elektrikli araç üretimi ve geri dönüşüm kaynakları nedeniyle talebin zayıflayabileceği değerlendiriliyor.
Haftalık değişimlere bakıldığında, platinde yüzde 1,6, paladyumda yüzde 2,1 artış gözlenirken; altın yüzde 0,2, gümüş ise yüzde 0,6 oranında değer kaybetti.
BAZ METALLER VE ENERJİ ÜRÜNLERİNDE KARMAŞIK SEYİR
Baz metallerde Çin’in ikinci çeyrekte yüzde 5,2 büyümesi ve ABD'deki olumlu tüketici verileri talep görünümünü destekledi. Ancak Trump’ın ithal bakıra uygulayacağını duyurduğu yüzde 50 gümrük vergisi sonrası yaşanan yön değişiklikleri fiyatları baskıladı. Bakır ve alüminyumda hafif düşüşler görülürken, çinko, kurşun ve nikelde sınırlı artışlar kaydedildi.
Petrol fiyatları ise jeopolitik gelişmelere paralel dalgalı bir seyir izledi. Irak’ın kuzeyinde düzenlenen İHA saldırıları ve İsrail’in Suriye’ye yönelik operasyonları arz endişelerini artırdı. Brent petrol haftayı yüzde 2 düşüşle tamamlarken, sıcak hava nedeniyle doğal gaz tüketiminde artış gözlendi ve ABD doğal gaz fiyatları yüzde 6,8 yükseldi.
TARIM ÜRÜNLERİNDE TARİFE GERGİNLİĞİ VE KURAKLIK ETKİSİ
Tarımsal emtialarda fiyatlar, hem tarife açıklamaları hem de üretim bölgelerindeki iklim koşullarıyla şekillendi. Trump’ın tarım ürünlerine yönelik vergi planları ve Güney Amerika’daki kuraklık etkili oldu. Buğday, mısır ve soya fasulyesi haftayı artışla tamamlarken, pirinçte düşüş görüldü.
Kahve, pamuk ve şeker fiyatları ABD'deki emtia borsalarında yükseldi. Ancak kakao fiyatı, haftalık bazda yüzde 5,8 düşerek geriledi. Bazı ithalatçıların, tarifeler yürürlüğe girmeden önce Brezilya kahvesini ABD limanlarına ulaştırma çabası da piyasada hareketliliğe neden oldu.
