CHP Şanlıurfa Milletvekili Avukat Mahmut Tanal, Adana Sebze Hali'nde esnafın yaşadığı "rayiç bedel" sorununu yerinde tespit ederek gündeme bomba gibi düşen bir iddiada bulundu. Tanal, devletin belirlediği rayiç bedel dayatması nedeniyle, esnafın 1 TL'ye sattığı karpuz için 3 TL'lik fatura kesmeye zorlandığını belirterek, "Bu, Vergi Usul Kanunu'na aykırı. Devlet, kendi vatandaşını sahtekarlığa itemez!" dedi.
Adana Sebze Hali'nde karpuz satışı yapan esnaf ve üreticilerle görüşen Mahmut Tanal, gıda fiyatlarındaki artışın arkasında yatan ve pek bilinmeyen bir soruna dikkat çekti. Tanal'ın bir esnafla yaptığı diyalog, sistemin nasıl işlediğini gözler önüne serdi.
İŞTE HALDEKİ O DİYALOG: 1 LİRAYA SAT, 3 LİRA FATURA KES!
Yaşanan diyalogda, CHP'li Tanal'ın soruları üzerine esnaf, yaşadığı mağduriyeti şöyle anlattı:
Mahmut Tanal: "Karpuzun kilosu kaç para?"
Esnaf: "Şu an 1 - 1.5 TL'ye satıyoruz."
Mahmut Tanal: "Peki faturaya ne yazıyorsunuz?"
Esnaf: "3 TL yazıyoruz. Maliye 'rayiç bedel bu, bunun altında fatura kesemezsin' diyor."
Yani esnaf, vatandaşa 1.5 TL'ye sattığı karpuzun her bir kilosu için sanki 3 TL'ye satmış gibi fatura düzenlemek ve bu 3 TL üzerinden vergi ödemek zorunda kalıyor.
TANAL'DAN MALİYE BAKANLIĞI'NA ÇAĞRI: "BU SUÇTUR!"
Bu durum karşısında sert tepki gösteren Mahmut Tanal, bunun Vergi Usul Kanunu'na göre "gerçeğe aykırı belge düzenlemek" olduğunu ve bunun suç teşkil ettiğini belirtti. Tanal, Maliye Bakanlığı'na seslenerek şu ifadeleri kullandı:
"Buradan Maliye Bakanlığı'na sesleniyorum. Vatandaşı sahtekarlığa, üçkağıtçılığa zorlamayın! Vergi Usul Kanunu'na göre gerçek malın alışı, satışı neyse o bedelle faturalandırmak zorundasınız. Ankara'da beyler oturacak, 'Adana'da karpuzun fiyatı budur' diyecek... Bu arz talep meselesidir, borsa gibidir! Her gün fiyat iner, çıkar. Bu uygulama doğru değil, bu vatandaşı sahtekarlığa zorlamaktır!"
SORUN NE? "RAYİÇ BEDEL" DAYATMASI NEDİR?
"Rayiç bedel" uygulaması, devletin belirli ürünler için bir taban fiyat belirlemesi anlamına geliyor. Ancak sebze-meyve gibi fiyatları günlük, hatta saatlik olarak arz ve talebe göre değişen ürünlerde bu sistem, gerçek piyasa koşullarıyla örtüşmüyor.
Tarlada ürün bollaştığında fiyatı 1 TL'ye düşen karpuz için bile devletin belirlediği 3 TL'lik rayiç bedel üzerinden fatura kesme zorunluluğu hem satılmayan ürün üzerinden vergi ödeyen esnafı mağdur ediyor hem de bu maliyetler en sonunda tüketiciye yansıyarak fiyatları şişiriyor. Tanal, devletin adil olması ve piyasanın doğal işleyişine müdahale etmemesi gerektiğini vurguladı.
