Resmi Gazete'de yayımlanan ÖTV matrahı düzenlemesi, vatandaşlarda merak uyandırdı. ÖTV nedir? ÖTV matrahı indirimi düzenlemesi nedir, nasıl hesaplanır? ÖTV hangi ürünlere uygulanır? ÖTV uygulanmayan istisna ürünler hangileri gibi sorular araştırılıyor. İşte, Özel Tüketim Vergisi'ne dair detaylar...
Özel Tüketim Vergisi (ÖTV), 2002 yılında 4760 sayılı kanun ile yürürlüğe giren, belirli mal veya ürünler üzerinden alınan bir harcama vergisidir. Birçok mal ve hizmet üzerinde uygulanan Özel Tüketim Vergisi'nin uygulanmadığı istisnalar da mevcuttur. Avrupa Birliği'nde bu verginin uygulanma amacı, gelir elde etmek değil sosyal fayda sağlamaktır.
ÖTV HANGİ ÜRÜNLERİ KAPSAR?
Özel Tüketim Vergisi, ilk olarak Avrupa Birliği ile uyum çerçevesinde gündeme gelerek, 4760 Sayılı Özel Tüketim Kanunu ile yürürlüğe girmiştir. Hangi ürünlere uygulanacağı da ilgili kanun çerçevesinde belirlenmiştir.
ÖTV Kanununun 4. maddesine ekli bulunan I, II, III ve IV sayılı tarifelere göre belirli mal veya araçlar üzerinde uygulanır.
ÖTV kapsamındaki ürünler şunlardır:
* Çevreye zarar veren akaryakıt ve yağ türevi ürünlerde,
* Lüks taşıtlarda,
* İnsan sağlığına zarar veren tütün ve alkol ürünlerinde,
* Beyaz eşya, kürk gibi lüks tüketim ürünlerinde Özel Tüketim Vergisi uygulanır.
ÖTV UYGULANMAYAN İSTİSNA ÜRÜNLER NELERDİR?
Yapılan kanun değişiklikleriyle gündeme gelmiş olan bu kavram, Özel Tüketim Vergisi alınması gereken bazı ürünlerden ÖTV alınmayacağı durumları belirtir.
2016 yılında Özel Tüketim Vergisi Kanunu’na eklenen geçici 7 numaralı maddeye göre otobüs, taksi, minibüs veya dolmuş ile şehir için yolcu taşımacılığı yapan ya da kamyon ve kamyonet ile ticari yük taşıma hizmeti veren firmalar ÖTV istisnasından faydalanabilir.
ÖTV istisnası olarak değerlendirilenler:
* Diplomatik istisna,
* Petrol arama amacıyla istisna,
* İhracat amacıyla istisna
* Türk Hava Kurumu alımlarında istisna,
* İthalat istisnaları,
* Kamu kurumlarında istisnalar,
* Güvenlik kuruluşlarının silah alımında yapılan istisnalar.
ÖTV MUAFİYETİNDEN KİMLER YARARLANABİLİR?
ÖTV istisnası engelli bireyler için de uygulanmaktadır. Engellilik derecesi yüzde 90 üzerinde olanlar, H sınıfı ehliyet alarak araç kullanabilecek olan engelliler, ÖTV istisnasından yararlanabilmektedir.
Engelli bireylerin bizzat kullanılması şartıyla 5 yılda bir defa olacak şekilde ÖTV’den muaf tutulmaktadır.
Bir araç satın alacak kişi için 5 yılda bir ÖTV’den muaf tutulması mümkündür.
ÖTV MUAFİYETİ ÜST LİMİTİ NE KADAR?
2022 ÖTV muafiyetli araç alımı üst limiti 450 Bin TL olarak belirlendi.
ÖTV kanunu 7. Maddesi şöyle;
"Sakatlık derecesi %90 veya daha fazla olan malul ve engelliler ile bizzat kullanma amacıyla sakatlığına uygun hareket ettirici özel tertibat yaptıran malul ve engelliler tarafından 5 yılda bir defaya mahsus olmak üzere ilk iktisabı ÖTV'den istisna edilmiştir."
ÖTV'DEN MUAF OLAN ARACI KİMLER KULLANABİLİR?
ÖTV muafiyeti olan aracı yüzde 90 engeli olan bireyler araç kullanımına müsaitse kendisi kullanabilir. Fakat durumu müsait olmadığında en fazla ikinci derecedeki yakınları aracı kullanabilmektedir. (Anne, baba, çocuk, kardeş, torun, büyükbaba, büyükanne) Özel şoför de aracı kullanabilmekte.
Engellilik oranı yüzde 90’ın altında olan bireyler alacakları otomobilde engellerine yönelik herhangi bir düzenleme yapmazlarsa ÖTV muafiyetinden yararlanamazlar.
Aynı şekilde, engelli raporu ile satın alınan aracın bir başkası tarafından kullanılması durumunda da ÖTV muafiyeti olmamaktadır.
ÖTV MATRAHI NEDİR?
Bir kazancın vergi miktarını belirlemede temel olarak alınan, kazançtan giderler çıktıktan sonra geri kalan bölüme 'matrah' adı verilir.
Vergi matrahı şu usullere göre belirlenir;
Beyan Usulü: Vergi mükellefinin kendi matrahını beyan etmesidir.
Karine Usulü: Vergi mükellefinin gelir veya servetinin ölçüsü olduğu kabul edilen çeşitli dış göstergelerden yararlanmak suretiyle vergi matrahının hesaplanmasıdır.
Götürü Usul: Vergilendirmeye esas olacak değer veya miktarın tek tek belirlenmesi yerine aynı durumdaki tüm vergi mükellefleri için genel olarak belirlenmesidir.
İdarece Takdir Usulü: Matrahın belirlenmesi konusunda idarenin takdir hakkını kullanmasıdır.
