İstanbul’da kurulan hakiki bir ‘Gönül Köprüsü’

SALİHA SULTAN

Teknolojik aletlerin özellikle Kovid sürecinde bütün hayatımızı tam manasıyla esir aldığı son bir yılda, sosyal medyada trend olan paylaşımlardan biri de kitaplar oldu. Binlerce insanın Instagram hesabında kahve fincanları eşliğinde paylaştığı rengarenk kitap kapaklarına beğeni bıraktık. İnternet alışverişlerinde ilk sıralara yerleşen kitap satışı oranlarına sevindik. En çok da, birçok habere ‘teknoloji bağımlısı’ olarak konu olan Z kuşağından gençleri okuma eyleminde görmekten mutlu oluyoruz. Bunca dijital kuşatmanın altında kitap okuyan gençler günümüzde nadirattan sayılıyor.

Öte yandan, okuyanlar, okumayanları bulduğu her fırsatta kıyasıya eleştiriyor. Bugünkü haberimin konusu tam da bu. Okumayan gençleri eleştirmek kolay olan, zor olan gençleri okumaya teşvik edebilecek, sürdürülebilir çalışmaları hayata geçirebilmek. Bu manada, Prof. Dr. Sami Güçlü’nün kurucu başkanı olduğu Anadolu Mektebi son iki yıldır, bugün birçok kurumun, üniversitenin hatta ne yazık ki okullarımızda birçok öğretmenin yapamadığı bir projeye imza atıyor. Varlığını gençlere Mehmet Akif Ersoy’dan Sezai Karakoç’a, Mustafa Kutlu’dan Cengiz Aytmatov’a coğrafyamızın düşünce dünyasına etki eden yazarları gençlere tanıtmaya, okutmaya adayan Anadolu Mektebi, bu çalışmayı üstelik yarına hiçbir şey bırakmayan içi boş birçok etkinliğin günlerce ‘reklam’ edildiği bir dönemde sessiz sedasız yürütüyor.

BU YIL KUTLU VE AYTMATOV OKUTULDU

Bu yıl Türklerin yoğun olarak yaşadığı bölgelerde ana dili Türkçe olan öğrencilere hitap etmek üzere beş ülkede çalışmalar yürütmek için yola çıkan Anadolu Mektebi, son etkinliği ‘Gönül Köprüsü Okuma Programı’nı tamamladı. Kovid nedeniyle çevrimiçi etkinliklerle desteklenen okumalara Almanya, Bulgaristan, Kuzey Makedonya, Yunanistan ve Türkiye’den katılan Z kuşağından gençler Mustafa Kutlu ve Cengiz Aytmatov kitaplarını okudu. Okudukları kitapların ödülü ise, 28 Ağustos-4 Eylül tarihleri arasında Anadolu Mektebi’nin başarılı organizasyonuyla yapılan İstanbul buluşması oldu. Bu buluşmada bir hafta boyunca hem İstanbul’u gezen hem birbirleriyle kaynaşan hem de düzenlenen panellerde okudukları yazarlarla ilgili sunumlar yapan gençler samimi bir ‘gönül köprüsü’nün mimarı oldular. Gençler ayrıca Zeytinburnu’ndan Eyüpsultan’a birçok farklı mekanda gerçekleşen etkinliklerde Fatih Andı, Bayram Bilge Tokel, Ramazan Korkmaz, Mustafa Kutlu, Mustafa İsen, Fahri Tuna gibi birçok yazarla da bir araya gelme şansı buldular.

Anadolu Mektebi Kurucu Başkanı Prof. Dr. Sami Güçlü

Etkinlikler kapsamında 2 Eylül’de Bahariye Mevlevihanesi’nde yer alan İnsan ve Medeniyet Vakfı’nda ise ‘Cengiz Aytmatov Paneli’ düzenlendi. Takip etmekten büyük keyif aldığım panelin açılışında konuşan Anadolu Mektebi Kurucu Başkanı Prof. Dr. Sami Güçlü, Aytmatov’un sadece Kırgızistan’ı değil Anadolu’yu da etkileyen bir yazar olduğunu vurgulayarak “Ben ortaokuldayken Aytmatov’un ‘Kır Zincirlerini Gülsarı’ kitabı çıkmıştı. Sistemin çok sert olduğu, o coğrafyalardaki insanlarımızdan haber alamadığımız bir dönemde zamana çok uygun bir başlıktı” dedi. Yıllar sonra Kazakistan’dan biriyle yaptığı sohbeti aktaran Güçlü, “Meğer onlar da benzer bir sıkıntıyı çekerlermiş orada” diyerek, yazarın eserlerinin iki coğrafya arasında kurduğu bağın öneminin altını bir kez daha çizdi. Güçlü, mimarı olduğu program boyunca gençlerin sunumlarını büyük bir dikkatle dinledi, etkinliğe dinleyici olarak katılan bütün misafirlerle de tek tek ilgilendi.

Özlem Alimovska (Makedonya), Bilal Yarmacı (Bulgaristan), Serra Su Sevim (Türkiye-Düzce), Ferişte Hacı Mehmet İbram (Yunanistan) ve Havva Aldoğan (Almanya).

Z KUŞAĞININ GÖZÜNDEN AYTMATOV

Cengiz Aytmatov Paneli’nde ise yaşları 18-20 aralığında değişen Anadolu Mektebi üyesi gençler konuşmacıydı. Oturum başkanlığını bu yıl Boğaziçi Üniversitesi’ni kazanan ve Düzce’de yaşayan Serra Su Sevim’in büyük bir başarıyla yürüttüğü panelde ilk sunumu Almanya’dan programa katılan Havva Aldoğan yaptı. “Cengiz Aytmatov’un Eserlerinde İnsanın Değeri’ başlıklı bir sunum yapan Aldoğan, yazarın eserlerinde hikayelerin genellikle çocuk perspektifinden anlatıldığını vurgulayarak yaptığı “Çocukların düşünceleri ile dünyaya bakılır. Özellikle kendi çocukluğunda gerçekleşmiş olan bir takım yaşanmışlıklar onu etkilemiş olsa gerek çünkü birçok eserlerinde yazarın kendi hayatından ilham aldığı öne çıkar” tespiti dikkat çekiciydi.

Panelin ikinci konuşmacısı Bulgaristan Kırcaali’den gelen 18 yaşındaki Bilal Yarmacı da ‘Güçlük Çekmeden Güçlü Olunur Mu?’ başlıklı sunumunda, yaptığı okumalardan çıkardığı dersi dinleyicilere şu sözlerle aktardı: “Günümüzde aslında fiziksel güçten ziyade içsel bir güce; ruh, kalp ve aklın gücüne ihtiyacımız var. Zaten asıl güç te budur. Aytmatov’un hikayelerindeki köy halkı o korkunç savaş yıllarındaki acı, özlem, kin, korku ve tüm zorlukları ancak ve ancak inanç ve umutlarını kaybetmeden içsel güçlerini kullanarak atlatabiliyorlar. Şimdilerde ise fiziksel bir savaştan ziyade ruhsal bir savaşın içerisindeyiz...”

Yunanistan Gümilcine’den gelen gastronomi öğrencisi Ferişte Hacı Mehmet İbram da Aytmatov’un eserlerindeki ‘umudun’ izini sürdüğü konuşmasını genç yaşından beklenmeyecek bir nasihat niteliğindeki şu sözlerle tamamladı: “Aytmatov'un eserlerinde her bir karakter umut ve hayal ettiği sonucu yaşayabilmişler midir bilinmez. Orhan amca denize atladı ama deniz kızına kavuştu mu acaba? Κüçük çocuk, bir balık olup gemiye yetişebildi mi? Ya da Tanabay her şeyden çok sevdiği Gülsarı’ya öbür dünyada kavuşabildi mi? Βunları bilemeyiz ancak onlarla ilgili bildiğimiz bir şey var ki, onlar umut etmekten hiçbir zaman vazgeçmediler.”

ÖTEKİLEŞTİRİLMEKTEN DUYULAN SANCININ SESLİ HARFİ: O

Cengiz Aytmatov Paneli’nde son konuşmacısı ise Makedonya’dan gelen Özlem Alimovska’ydı. Aytmatov’un Beyaz Gemi eserindeki sembolleri inceleyen Alimovska, yazarın isimsiz çocuk kahramanın kendisinde uyandırdığı hisleri dinleyicilere şu sözlerle aktardı: “Aytmatov çocuğa bir isim vermez ve ona ‘o’ demekle yetinir, sade ve kısa. ‘O’, insanlığı temsil etmesi için insandan azade bir sesleniş ve geleceği temsil eder. Belki de böyle sesleniyor olması ötekileştirilmekten duyduğu sancının sesli harfidir. Adı yoktur, çocuk, çocuktur ve bu anlamda hepimiz birer büyümeyen çocuk olabiliriz, içimizde yaşattığımız o küçük ama biraz kahraman olan çocuk…”

Hatice Bilen Buğra

‘BU GENÇLER TÜRKİYE’NİN GELECEĞİNİ GÜZEL YERLERE TAŞIYACAK’

Etkinlik sonunda yıl boyu yaptıkları okumaları genç yaşlarına rağmen adeta bir akademisyen seviyesinde dinleyicilerle paylaşan Z kuşağı gençleri, dinleyiciler arasında yer alan Prof. Dr. Ramazan Korkmaz, Tarık Buğra’nın eşi Hatice Bilen Buğra tarafından da büyük takdir gördüler. Programı değerlendiren Hatice Bilen Buğra, Anadolu Mektebi’nin daha önce Tarık Buğra kitaplarını da okuttuğunu hatırlatarak, duygularını şöyle aktardı: “O gençleri de dinlemeye gitmiştim. Tarık Buğra edebiyatla, diğer yazarlarla bir ilişki kurmanızı isteyen, belli bir zeka seviyesi isteyen yazarlardandır. Emek, sabır ister, onu anlayınca sevmek kolaylaşır. Mekteple tanışmam bu şekilde oldu, karşılaştığım öğrencilerin hepsi pırıl pırıl tertemizdi. Heyecanlanıyorum söylerken, insanda geleceğe dair bir umut uyandıran çocuklar… Onları hem dinlemek hem tanımak sonra da sunumlarının farkına ve tadına varmak bende büyük bir umut uyandırıyor. Ne katar kötü günler yaşasak, dehşet içinde kalsak da insan ‘bir damar var’ diyor, kitapla ilişiğini kesmeyen bu gençler Türkiye’nin geleceğini güzel yerlere taşıyacaklar diye düşünüyorum, buna yürekten inanıyorum.”

Prof. Dr. Ramazan Korkmaz

‘ANADOLU MEKTEBİ ÜNİVERSİTEYE DÖNÜŞMÜŞ

’Maltepe Üniversitesi Öğretim Üyesi, edebiyat tarihçisi Prof. Dr. Korkmaz Ramazan Korkmaz da yaptığı değerlendirme konuşmasına merhum Abdurrahim Karakoç’un meşhur ‘Dar Geliyor Kardeşim’ şiirinin ‘Ellerin yurdunda çiçek açarken, bizim ile kar geliyor gardaşım’ dizelerini alıntılayarak başladı. Gençlerin sunumlarını dinlerken hayret içinde kaldığını dile getiren Korkmaz, programa dair düşüncelerini şu sözlerle aktardı: “Bizim siyasi sınırlarımız dışında bir gönül coğrafyamız var, bu bizim siyasi sınırlarımızın on katı. Bu yüzden genç arkadaşlarımızı dinlerken çok heyecanlandım, mutlu oldum, umudum arttı. Bu tür platformlar insanlara kendini savunmayı, anlatmayı öğretir. Burada da belli ki böyle olmuş, bu yaşta çok güzel performanslara imza attılar bu gençler. Hepsini tebrik ediyorum. Anadolu mektebi bir üniversiteye dönüşmüş, bu çocuklara bu yaşlarda bunları söyletiyor olmak resmi olarak devletin okullarında yapılabilecek şeyler değil, Sami Güçlü’ye bu yüzden çok teşekkür ediyorum.”

Gönül ve emek verildiğinde gençlerdeki cevherin nasıl parladığına çok iyi bir örnek teşkil eden panel, sunum yapan gençlerin Anadolu Mektebi Kurucu Başkanı Prof. Dr. Sami Güçlü, Hatice Bilen Buğra, Ramazan Korkmaz gibi isimler tarafından verilen takdir belgelerini alması ile sona erdi. Etkinlik sonunda, gönül coğrafyalarından gelip İstanbul’da buluşan bütün katılımcıların birlikte poz verdiği hatıra fotoğrafı sırasındaki yüzlerinde beliren dostluk, samimiyet ve bir arada olmanın sevinci ise görülmeye değerdi…

ANADOLUMEKTEBİ.ORG’DEN TAKİP EDİN

Çalışmaları Milli Eğitim Bakanlığı’nın yanı sıra, Kültür ve Turizm ile Gençlik ve Spor bakanlıkları tarafından da desteklenen, Anadolu’dan yola çıkıp Türk coğrafyalarını dolaşarak edebiyat ve düşünce dünyamızı bereketlendiren muazzam bir projeyi sessiz sedasız yürüten Anadolu Mektebi’nin çalışmalarını ‘anadolumektebi.org’ internet sitesinden dileyen herkes takip edebilir.