SALİHA SULTAN
Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığının (TÜYEK) 5 Eylül 2025’te resmi gazete yayımladığı ve kitabiyat dünyasından büyük tepki gören ‘Yazma ve Nadir Basma Eserlerin Tespit ve Tescili Hakkında Yönetmelik’ yürürlükten kaldırıldı. KARAR’ın 8 Eylül’de ‘Kitaplığınız başınıza dert olabilir’ başlığıyla gündeme taşıdığı yönetmelik sahaflar ve koleksiyonerleri ayağa kaldırmıştı. Emin Nedret İşli’den Haluk Oral’a gazetemize görüş veren birçok uzman isim kitaplıklarda bulunan el yazması veya basım tarihi 1 Kasım 1928 öncesi olan matbu Osmanlı Türkçesi eserlere tescil zorunluluğu getiren yönetmeliğin sahaflık ve koleksiyonerliği bitireceği görüşlerini beyan etmişti. Tepkilerin ardından yönetmeliğin tashih edileceğini açıklayan TÜYEK, yaklaşık bir buçuk ayın ardından 18 Ekim’de Resmi Gazete’de yeni bir yönetmelik yayımladı.
Evdeki kitaba el uzatan kanuna tepkiler sürüyor: Bu yönetmelik iptal edilsin
Yeni yönetmelikte gerçek ve tüzel kişilerin kapsamdan çıkarıldığı görülürken, sadece kamu kurum ve kuruluşlarında bulunan yazma ve nadir basma eserlere tespit ve tescil zorunluluğu getirildi. Yönetmeliğin ‘Çeşitli ve Son Hükümler’ başlıklı dördüncü ve son bölümünde ise ‘Yürürlükten kaldırılan yönetmelik’ başlığı altındaki 13. maddede önceki yönetmeliğin artık geçersiz hale geldiği şu ifadelerle vurgulandı: “5/9/2025 tarihli ve 33008 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Yazma ve Nadir Basma Eserlerin Tespit ve Tescili Hakkında Yönetmelik yürürlükten kaldırılmıştır.”
SAHAFLAR VE KOLEKSİYONERLER İSYAN ETMİŞTİ
KARAR, skandal yönetmeliği 8, 11 ve 15 Eylül’deki haberleri ile gündeme taşıdı. Turan Türkmenoğlu, Yahya Erdem, Haluk Oral, Emin Nedret İşli, Güler Doğan Avarbek, Şaban Özdemir, Metin Celal, Haluk Oral, Mehmet Ruyan Soydan, Mehmet Aslan gibi sahaf ve koleksiyoner dünyasından birçok uzman gazetemize verdiği görüşlerde TÜYEK’in yönetmeliği kitabiyat dünyasından uzmanlarla istişare etmeden hazırlamasından duyduğu rahatsızlığı dile getirdi. Uzmanlar yönetmenliğin, özellikle sahaflık mesleğini bitireceği ve Osmanlı Türkçesi eserlerin yurt dışına çıkarılmasını teşvik edeceği gibi çeşitli risklerine dikkat çekerek, iptal edilmesi çağrısında bulundu. Skandal yönetmeliğin yarattığı tartışmaların ardından sahaf birlikleri de tarihlerinde ilk kez bir araya gelerek, tek bir birlik çatısı altında toplanma kararı aldı.
