SALİHA SULTAN
Kemal Tahir’in ‘Kurt Kanunu’ romanının günümüze sansürlü şekilde ulaştığını ortaya çıkaran haberimiz ses getirdi. Romanın şimdiki yayıncısı Ketebe Yayınları, eserin 1969’da Bilgi Yayınevi’nden çıkan ilk baskısının hemen her sayfasında yazarın kendi el yazısı ile yaptığı düzeltmeler ve iki sayfa daktilo eklerin yer aldığı orijinal tashih nüshasının peşine düştü. Öğrendiğime göre, Kemal Tahir külliyatı ve edebiyat tarihimiz açısından mühim nüsha, son yirmibeş yıldır imzalı kitaplar toplayan koleksiyoner Okan Tanın’da bulunuyor. Edebiyat çevrelerinde Tanın’ın, Kemal Tahir’in kült romanı ‘Kurt Kanunu’nun üzerinde el yazısı düzeltmelerinin ve iki adet daktilo eklemenin yer aldığı tashih nüshasını, 15 yıl kadar önce Ankara’daki bir sahaftan aldığı konuşuluyor. Haberimizin ardından romanın tahrifli halini basmaya devam ettiği ortaya çıkan Ketebe Yayınları, eseri yeniden basmak için koleksiyoner Tanın ile iletişim kurdu, ancak taraflar yapılan çok sayıda görüşmeye rağmen henüz anlaşamadı.
NELER OLMUŞTU?
Karar’da 1 Mayıs 2025 tarihinde Doç. Dr. Nuri Sağlam’ın iddiaları üzerinden gündeme getirdiğimiz haberde, Kemal Tahir’in ‘Kurt Kanunu’ romanının yazarın sağlığında yapılan son baskısının günümüz okuruna ulaşmadığını ortaya çıkarmıştık. Romanın, 1969 ve 1972’de Bilgi Yayınları’ndan basılan iki nüshasının ardından, 1981’de Tekin Yayınları’nca tahrifli bir şekilde basıldığını, 2005’te de İthaki Yayınları tarafından aynı hatanın sürdürüldüğünü belirtmiştik. Devam haberlerimiz sırasında Naci Berksoy, Metin Celal gibi görüş aldığımız isimler ise yazarın 2022’den beri külliyatını basan Ketebe Yayınları’nın ‘ordu kurduk, sağlığında yapılan bütün baskıları karşılaştırıyoruz’ iddialarını hatırlatarak, ‘Kurt Kanunu’nun tahrifli baskısının hala basılagelmesine tepki göstermişti. Yayınevi o günlerde cevap hakkı taleplerimize geri dönüş yapmamış, okura da her hangi bir açıklama yapma gereği duymamıştı.
SAHAF ARACI KILINDI, KOLEKSİYONER AVUKATINA YÖNLENDİRDİ
Edindiğim bilgilere göre, Ketebe Yayınları her ne kadar kamuoyunu bilgilendirmek için bir açıklama yapmasa da, haberlerimizi dikkate aldı, Ankara’daki sahafı aracı kılarak koleksiyoner Okan Tanın’da bulunan nüshanın peşine düştü. Yayınevininin ricasını kırmayan Tanın, Ketebe Yayınları’nı temsilen kendisine ulaşan Ketebe Genel Yayın Yönetmeni Furkan Çalışkan’ı kendi avukatına yönlendirdi. Konuşulan diğer bir bilgi de, Tanın’ın haberlerimizin ardından piyasadaki eski baskıları tükenen romanın üzerinde Kemal Tahir’in kendi el yazısı düzeltmelerin bulunması nedeniyle kazandığı değeri fark ettiği ve incelenmesi için zaten hızla avukatına ilettiği.
İLK TEKLİF: BİLABEDEL VERİN, TIPKIBASIM YAPALIM, PRESTİJİNİZ OLSUN
Ketebe Yayınları ve koleksiyoner Tanın arasında kurulan iletişimin ardından avukat üzerinden ilerleyen süreçte konuşulanlar ise ilginç. Edebiyat çevrelerinde ağızdan ağıza dolaşan bilgilere göre, Ketebe Yayınları Genel Yayın Yönetmeni Çalışkan, avukattan ilk olarak kitabı tıpkıbasımını yapmak üzere bilabedel kendilerine vermelerini istedi, böylece koleksiyonunun değerinin artacağını da söyledi. Avukat, Çalışkan’ın ‘kitabı basalım size geri gönderelim’ teklifine, ‘müvekkilimin prestije ihtiyacı yok’ cevabını verdi.
İKİNCİ TEKLİF: KİRALAYALIM
Bunun üzerine Ketebe’den ‘o zaman kiralayalım’ teklifi geldi. Avukat bu kez de ‘kiralamaya açık değiliz, böyle bir durum koleksiyonun değerini düşürür’ diyerek, satış dışında bir teklifle ilgilenmediklerini net olarak vurguladı.
ÜÇÜNCÜ TEKLİF: BİZ KÜÇÜK BİR YAYINCIYIZ, KÜLTÜR HİZMETİ YAPIYORUZ, 40 BİNE ALALIM
Ketebe temsilcisi, tekrar avukatla iletişim kurdu, 40 bin liraya kitabı satın almayı teklif etti. Bu teklif karşısında Ketebe temsilcisinin koleksiyon işlerinden pek anlamadığını düşünen avukat, eserin açık artırmada daha yüksek bir bedele satılacağını hatırlattı. Temsilci, bu kez avukatı ikna etmek için ‘biz küçük bir yayıncıyız, ticaret yapmıyoruz’ ifadeleri ile koleksiyonerin aklından geçen rakamı sordu. Avukat ise ‘biz de ticaret yapmıyoruz ama koleksiyonerimi korumak zorundayım, dediğiniz şartlarda tıpkıbasım yapıldığında eserin değeri kaybolur, yedi rakamlı bir sayıdan aşağı bir satış düşünmüyoruz’ yanıtını verdi.
‘BU İŞİN ARDINDA KARANLIK GÜÇLER VAR’ DEDİLER
Duyumlarıma göre, bu görüşmeden sonra avukatı ikna edemeyeceğini anlayan Ketebe Yayınları, bu kez koleksiyoner ile direkt görüşme talep etti. Avukat, Ketebe temsilcisi ve Tanın’ın yer aldığı bir toplantı ayarladı. Bu toplantıda da koleksiyoneri ‘biz küçük bir yayıneviyiz, bütçemiz yok, kültür hizmeti veriyoruz’ diyerek ikna etmeye çalışan Ketebe temsilcisi, ‘Kurt Kanunu’ romanındaki tahrifatın ortaya çıkmasını ise ‘bu işin arkasında karanlık güçler var, derdimiz bu eseri basarak durumu netleştirmek’ ifadeleriyle değerlendirdi. Koleksiyoner ise geri adım atmadı, kendisinin eseri sahaftan değeri ölçüsünde satın aldığını vurgulayarak, yayınevinin de buna göre bir rakam vermesi gerektiğini ifade etti ve son noktayı koydu.
‘KÜLTÜR HİZMETİ YAPIYORLARSA SATIN ALIP BASARLAR, BİR LİRAYA SATARLAR’
Koleksiyonerin yakın çevresinden edindiğim bilgilere göre ise, koleksiyoner Tanın, Ketebe gibi iddialı bir yayınevinden gelen ‘bu tuhaf teklifler’ karşısında şaşkın. Tanın’ın etrafındakilere ‘Ben hayır işi yapmıyorum, profesyonel bir koleksiyoncuyum. Bu kitabı almak isteyen değerinde satın alacak. Kültür hizmeti yapıyorlarsa bu onların meselesi. Öyle ise bedelinde satın alırlar, koleksiyonumdan olduğunu belirterek prestij baskısını yaparlar, bir liraya satışa sunarlar’ dediği ifade ediliyor. Tanın’ın düşündüğü yedi sayılı rakamdan aşağı inmeyeceği aksi takdirde kitabı piyasaya çıkarmamakta kararlı olduğu konuşuluyor. Edebiyat çevrelerinde dolaşan bu bilgilerin ardından konuya ilişkin görüş almak üzere koleksiyoner Tanın ve avukatıyla iletişim kurmak istedim ancak ne yazık ki kendilerine ulaşamadım.
1969 TARİHLİ NÜSHA HABERİMİZDEKİ İDDİALARI DOĞRULUYOR
Kemal Tahir’in üzerinde tashihler ve eklemeler yaptığı nüshanın koleksiyoner tarafından yakın çevresiyle paylaşılan fotoğraflarına da ulaştım. 1969 baskısı kitabın iç kapağında, kırmızı tükenmez kalem ile ‘İş No: 619’ yazıyor, alt kısımda da ‘Tashih: 16-2-1971’ tarihi not düşülüyor. Düşülen bu tarih Kemal Tahir’in tashih çalışmasını ve bazı değişiklikleri yayınevinden çıkan 1972 tarihli ikinci baskının bir yıl öncesinde yaptığını gösteriyor. Öğrendiğime göre kitabın hemen her sayfasında Kemal Tahir’in kendi el yazısı ile yaptığı önemli tashihler var. Örneğin, yazar ilk baskıda yer alan ‘Osmanlı İmparatorluğu yıkılmış, 2 milyon kilometrekare’ şeklindeki cümlede ‘2 milyon kilometrekare’ kelimelerini karalayarak, ‘1908’e kadar 4,5 milyon’ düzeltmesini yapmış. Yazar romandaki iki bölüme de daktiloda yazdığı iki ayrı metin ile ekleme yapmış. Bunlardan biri ilk baskıda geçen ‘Emin Bey elinde olmadan sordu’ diye başlayan, Doç. Dr. Nuri Sağlam’ın da haberimizde yer verdiğimiz iddialarını doğrulayan Kara Kemal bölümü. Kemal Tahir’in, ilk baskıdaki bu bölümü tamamen değiştirdiği koleksiyoner Tanın’da bulan tashih nüshası ile ispatlanıyor.
