‘Desteksiz’ karantinaya bir tepki de sahneden geldi. Özel tiyatroların kapanma tehlikesiyle karşı karşıya bulunduğuna dikkat çeken Tiyatro Kooperatifi, Kültür Bakanlığı’nın oluşturduğu fonların yetersiz olduğunu belirtti. “Kira, fatura, vergi yükümlülükleri devam etti” açıklaması yaptı. Tiyatro Yapımcıları Derneği de pandemi süresince tüm tiyatro emekçilerine işsizlik ödeneği tahsis edilmesini istedi.
SALİHA SULTAN | KARAR
Tiyatro Kooperatifi, 17 günlük tam kapanma sürecinde özel tiyatroların adının anılmamasına tepki gösterdi. Salgın sürecinde destek görmeyen sahnelerin kapanma noktasına geldiğini belirten kooperatif “Ekonomik destek sosyal devletin görevlerindendir. Binlerce emekçinin gözetilmesini talep ediyor; kamu kurumlarını gerçekçi çözümler üretmeye davet ediyoruz” dedi.
Nisan ayının ilk günlerinde salgın sürecinde gerekli desteği alamayan özel tiyatroların yarısının kapanma tehlikesiyle karşı karşıya olduğunu açıklayan Tiyatro Kooperatifi, 17 günlük tam kapanma süreci kapsamında özel tiyatrolar ve kültür kurumlarının adının anılmamasına tepki gösterdi.
Yazılı açıklama yapan Tiyatro Kooperatifi, yasak olmadığı halde Kovid kısıtlamaları nedeniyle özel tiyatroların faaliyetlerinin durduğuna dikkati çekerek “Seyircileriyle buluşamayan tiyatroların kira, fatura, personel giderleri ve vergi gibi finansal yükümlülükleri herhangi bir kolaylık sağlanmaksızın devam etti” denildi.
Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın desteklerinin yetersiz olduğu vurgulanan açıklamada “Ekonomik, kültürel ve sosyal kalkınmaya önemli katkılar sunan özel tiyatrolar, 1 yılı aşkın süredir gelir elde edememesine rağmen Ticaret Bakanlığı’nca farklı sektörler için oluşturulan hibe destek paketine de dahil edilmedi” konusuna dikkat çekildi.
Kooperatif, tiyatro sektörünün halk sağlığına yönelik önlemleri desteklediğini vurgulayarak, şu çağrıda bulundu: “Kovid ile mücadele sürecinde ekonomik destek mekanizmalarının işletilmesi, sosyal devletin görevlerinden biridir. Özel tiyatroların ve bu kurumlarda görev alan binlerce emekçinin de bu doğrultuda gözetilmesini talep ediyor; ilgili tüm kamu kurum ve kuruluşlarını sorumlu davranmaya ve gerçekçi çözümler üretmeye davet ediyoruz.”
Öte yandan Tiyatro Üreticileri ve Yapımcıları Derneği (TÜYAD) ‘Tiyatro Emekçilerinin Yaşadığı Hak İhlalleri’ başlıklı bir rapor yayımlandı. Raporda, salgın sürecinde tiyatro emekçileri nezdinde uluslararası sözleşmelerin ve anayasanın devlete vermiş olduğu sorumlulukların yerine getirilmediği ve tiyatro emekçilerinin temel insan haklarının ihlal edildiği ortaya çıktı.
Tiyatro emekçilerinin ve tiyatroların salgın sürecinde daha fazla hak ihlaline uğramaması ve yaşanılan zorlukların ortadan kaldırılması için acil tedbir istenen raporda yer alan taleplerden bazıları şöyle sıralandı: “Devlet tarafından, tiyatro yapımcılarını eşit şekilde kapsayacak destek mekanizmaları oluşturulmalı. Pandemi süresince tüm tiyatro emekçilerine işsizlik ödeneği verilmeli. Bağımsız tiyatro emekçilerinin sosyal güvence hakkı devlet desteği kapsamına alınmalı. Tiyatrolara yönelik destek programlarına başvuruda vergi, SGK prim borcu olmaması şartı kaldırılmalı.”
DESTEK BAŞVURUSU HAZİRANA ÇEKİLDİ
Tiyatro dünyası, bir yılı aşkın bir süredir desteklerin artırılması çağrısında bulunurken, Kültür ve Turizm Bakanlığı, ‘Özel Tiyatroların Projelerine Yapılacak Yardımlara İlişkin Yönetmelik’te değişiklik yaptı. 28 Nisan’da Resmi Gazete’de yayımlanan değişikliğe göre daha önce 1-31 Temmuz tarihleri arasında olan destek başvuruları 15 Haziran-15 Temmuz tarihlerine çekildi.
Ayrıca tiyatro sanat sezonunun artık, her yılın 15 Ağustos günü ile bir sonraki yılın 30 Mayıs günü arasındaki dönemi kapsayacağı belirtildi. Değişiklikte ayrıca desteklere başvuracak profesyonel tiyatrolara başvuru belgeleri arasında bir önceki sanat sezonunda tiyatro eleştirmeni ve dramaturg, dramatik metin yazarı, oyun yazarı, dans sanatçısı/dansçı, koreograf, yapımcı-tiyatro, yönetmen, anlatıcı, tiyatro oyuncusu, pandomim oyuncusu, karagöz sanatçısı, kukla yapımcısı ve oynatıcısı, stand up komedyeni meslek kodlarında en az bir personel çalıştırdığına dair SGK İşe Giriş Bildirgesi sunma şartı getirildi.
