Türkiye Yayıncılar Birliği’nin Düşünce ve İfade Özgürlüğü 2022 Ödülleri sahiplerini buldu. Yayınevi kategorisinde Günışığı Kitaplığı, yazar kategorisinde PEN Türkiye ve Türkiye Yazarlar Sendikası ödüle değer görülürken Kitabevi Emek Ödülü ise Malatya’daki Fidan Kitabevi’ne verildi. Törende ayrıca 2022 Yayınlama Özgürlüğü Raporu da kamuoyuna sunuldu. Raporda sosyal medyada yürütülen linç kampanyaları ve kitapların ‘suç delili’ sayılması gibi çarpıcı uygulamalara dikkat çekildi.
SALİHA SULTAN
Türkiye Yayıncılar Birliği’nin (TYB) 1995’ten beri her yıl bir yayıncı, bir yazar ve bir kitabevine verdiği ‘Düşünce ve İfade Özgürlüğü Ödülleri’ sahiplerini buldu. Yapı Kredi Kültür Merkezi’nde düzenlenen törende yayınevi kategorisindeki ödül, Günışığı Kitaplığı’na, yazar kategorisindeki ödül PEN Türkiye ve Türkiye Yazarlar Sendikası’na, ‘Kitabevi Emek Ödülü’ ise deprem bölgesi Malatya’da faaliyet gösteren Fidan Kitabevi’ne verildi.
Törende ödüllerin yanı sıra 2022 Yayınlama Özgürlüğü Raporu da kamuoyuna sunuldu. Törende konuşan TYB Başkanı Kenan Kocatürk yayıncılık dünyasının mücadele ettiği temel sorunların başında düşünce ve ifade özgürlüğü önündeki engellerle birlikte yayınlama özgürlüğü önündeki yasaklar, yasal zorluklar ve baskıların geldiğini söyledi. Kocatürk ayrıca sansürün yaşamın her alanına yayılması, derinleşmesinin tehlikesine de dikkat çekti.
‘YERSİZ YURTSUZ OLSAK DA KİTABA SAYGIMIZ DEVAM EDECEK’
Yıllardır mesleğini inatla sürdüren bağımsız bir kitapçıya verilen Kitabevi Emek Ödülü’ne layık görülen Fidan Kitabevi adına ödülü almak için törene katılan, kitabevinin kurucusu Abdullah Polat ise konuşmasında “Malatya’da kitap okurlarının, yazarların buluştuğu bir nokta haline geldik. Ama depremde kitabevimiz yıkıldı. Şu an yersiz ve yurtsuzuz ama biz sonuna kadar kitaba olan saygımızı sunmaya devam edeceğiz” dedi. Polat’a ödülünü TYB Eski İkinci Başkanı Fahri Aral takdim etti. Yayınevi kategorisinde ödüle layık görülen Günışığı Kitaplığı adına ödülü TYB Başkanı Kocatürk, kurumun Genel Yayın Yönetmeni Mine Soysal’a takdim etti.
PEN Türkiye adına ödülü İBB Kültür Dairesi Başkanı Volkan Aslan kurumun başkanı Zeynep Oral’a takdim ederken, Türkiye Yazarlar Sendikası’na ödülü geçen yıl aynı ödüle layık görülen yazar Gülşen İşeri tarafından kurumun başkanı Adnan Özyalçıner’e takdim edildi. Özyalçıner konuşmasında sansür karşısında yürütülen mücadelenin önemine değinerek “Gelecek güzel günler kitabın, düşüncenin, insanın özgürleşip çoğalacağı günler olacaktır” ifadelerini kullandı.
KİTAPLAR ‘SUÇ DELİLİ’ SAYILDI
Yıllık Yayınlama Özgürlüğü Raporu da her sene olduğu gibi tören kapsamında kamuoyuyla paylaşıldı. Raporda, sansürün 2022’de de yayın dünyasının peşini bırakmadığını örneklerle maddelendi. Önceki rapor döneminde yaşanan pek çok gelişmenin bu dönemde de yaşandığı vurgulanan raporda, olumsuz gelişmeler yedi maddede şöyle sıralandı: “Fuarlarda kitaplara saldırı, cezaevlerinde yasaklanan kitaplar, yazarlara sosyal medya paylaşımları nedeniyle verilen cezalar, kitap toplatma kararları, yayınevlerinin otosansür uygulamaları, sosyal medyada kitaplara ve yayınevlerine linç kampanyaları, kitapların ‘suç delili’ sayılması.”
Raporda, Küçükleri Muzır Neşriyattan Koruma Kurulu’nun aldığı karar sonucu 2022’de 7’si tek karar kapsamında olmak üzere toplam 10 kitabın ‘muzır neşriyat’ ilan edildiği belirtildi. Raporda ayrıca, Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’nın ‘çocuk dostu’ kitap listesini güncellemesi ve ‘sansür yasası’ olarak bilinen ‘dezenformasyon’ yasasının kabulünün de 2022’nin en sorunlu çalışmaları olduğu kaydedildi. Raporun tamamına TYB’nin ‘turkyaybir.org.tr’ internet adresinden erişilebiliyor.
