Merkez Bankası, TÜİK'in açıkladığı yıllık enflasyondaki yükselişin ana belirleyicisinin temel mallar olduğuna dikkat çekti.
Merkez Bankası TÜİK'in açıkladığı enflasyon verilerini değerlendirdi. Açıklamada enflasyonun ana belirleyicisinin temel mallar olduğu belirtildi.
Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) Pazartesi günü açıkladığı verilerine göre, Türkiye'de yıllık enflasyon, 2019 yılındaki yüzde 11.84'ten, 2020 yılında yüzde 14.60 düzeyine yükseldi. Aralık ayında endekste kapsanan 418 maddeden, 98 maddenin ortalama fiyatı düşerken, 36 maddenin ortalama fiyatı değişmedi, 284 maddenin ortalama fiyatı yükseldi.
BEYAZ EŞYA, OTOMOBİL VE MOBİLYADA ARTIŞ
TCMB'nin "Aralık Ayı Fiyat Gelişmeleri" raporunda, dayanıklı tüketim malları grubunda fiyat artışlarının "alt kalemler geneline yayıldığına ve beyaz eşya, otomobil ve mobilyada sırasıyla aylık yüzde 5.97, 3.95 ve 3.29 artışlar olduğuna işaret edildi ve eklendi:
"Türk lirasındaki değer kaybının gecikmeli yansımaları, hızlı kredi genişlemesine bağlı talep yönlü unsurlar ve uluslararası metal fiyatlarındaki artışlar bu görünümde belirleyici oldu. Böylelikle dayanıklı mal yıllık enflasyonu yüzde 30.40’a ulaştı.
Bu dönemde, diğer temel mal enflasyonunda döviz kurunun gecikmeli etkilerine bağlı kademeli yükseliş devam etti.
Diğer taraftan, giyim ve ayakkabı grubunda zayıf seyreden sektörel talep koşullarının etkisiyle fiyatlar bir önceki yıl seviyesinin altına (yıllık enflasyon yüzde -0.57) geriledi.
TEMEL MAL ENFLASYONU YÜKSELDİ
Temel mal enflasyonu Aralık ayında 1.92 puan artışla yüzde 17.24 oldu. Bu dönemde yıllık enflasyon dayanıklı mal ve diğer temel mallarda yükselirken, giyim ve ayakkabı grubunda geriledi."
Gıda ve alkolsüz içecekler grubunda Aralık ayında yüzde 2.53 artış gözlenmesine karşın grup yıllık enflasyonunun baz etkisi kaynaklı olarak 0.47 puan azalarak yüzde 20.61 olduğu da belirtilen TCMB raporunda, "Bu dönemde yıllık enflasyon işlenmemiş gıda grubunda 0.68 puan azalışla yüzde 26.34’e, işlenmiş gıda grubunda ise 0.40 puan azalışla yüzde 15.52’ye geriledi" denildi ve şöyle devam edildi:
İşlenmemiş gıda grubunda mevsimsellikten arındırılmış veriler, taze meyvede daha belirgin olmak üzere taze meyve sebze fiyatlarında artışa işaret etti.
İŞLENMEMİŞ GIDADA HIZLI FİYAT ARTIŞI SÜRDÜ
Diğer işlenmemiş gıdada, yumurta (yüzde 12.86), pirinç (yüzde 5.75), tavuk eti (yüzde 5.49) ve bakliyat (yüzde 2.62) kalemlerindeki hızlı fiyat artışlarının Aralık ayında da devam ettiği ve yıllık enflasyonun oldukça yüksek düzeylerde seyrettiği gözlendi.
Bu dönemde genele yayılan fiyat artışlarının gözlendiği işlenmiş gıdada aylık fiyat artışı yüzde 1.70 oldu.
Uluslararası buğday fiyatlarının da yansımasıyla ekmek ve tahıllar grubu yüzde 1.61 artarken, gerek döviz kurunun gecikmeli etkileri gerekse uluslararası fiyatlara bağlı olarak katı ve sıvı yağ fiyatları yüzde 5.09 yükseldi.
Bu gelişmelerle, taze meyve-sebze dışı gıda grubu yıllık enflasyonu sınırlı bir düşüşle yüzde 18.06 oldu.
Özetle, gıda yıllık enflasyonunda baz etkisi kaynaklı düşüşe karşın döviz kurunun gecikmeli etkileri ile uluslararası tarımsal emtia fiyatlarının seyri etkili olmaya devam etti."
HİZMET FİYATLARI DA ARTTI
Hizmet fiyatlarının da Aralık ayında yüzde 0.59 arttığına ve grup yıllık enflasyonunun 0.24 puan artarak yüzde 11.66'ya çıktığına işaret edilen TCMB raporunda şöyle denildi:
"Yıllık enflasyon lokanta-otel ve ulaştırma hizmetlerinde yataya yakın seyrederken, diğer alt gruplarda yükseldi.
Mevsimsellikten arındırılmış veriler, konaklama grubunda daha belirgin olmak üzere lokanta-otel grubu aylık artışında bir miktar yavaşlamaya işaret etti.
Haberleşme hizmetleri fiyatlarında ise internet ücreti kaynaklı artış kaydedildi. Diğer hizmetler grubunda sağlık hizmetleri, sigorta ve avukatlık ücretlerindeki artışlar öne çıktı."
Enerji fiyatlarının da Aralık ayında yüzde 1.47 arttığına işaret edilen TCMB raporunda, bu dönemde akaryakıt fiyatlarının uluslararası petrol fiyatlarını takiben yüzde 3.50 yükseldiği, katı yakıtlar ve doğalgaz fiyatlarının da sırasıyla yüzde 0.75 ve 0.68 arttığı belirtildi ve bu gelişmelerle, enerjide yıllık enflasyonun yüzde 5.64 olarak gerçekleştiği belirtildi.
