Bilim insanları, günlük hayatın vazgeçilmez bir parçası olan bulaşık makinelerinde plastik kapların yıkanmasının insan sağlığı üzerinde ciddi tehditler oluşturduğunu ortaya koydu. Özellikle demans, kanser ve kalp hastalıklarıyla ilişkilendirilen mikroplastik salınımı, bu sıradan alışkanlığı beklenmedik bir risk faktörüne dönüştürüyor.
MİKROPLASTİKLER BULAŞIK MAKİNESİNDEN BEYNE ULAŞABİLİYOR
Queensland Üniversitesi’nden Dr. Elvis Okoffo liderliğindeki araştırmaya göre, bulaşık makinelerinde yıkanan plastik kaplar, sıcaklık, deterjan ve mekanik aşınma gibi etkenlerle milyona yakın mikroplastik parçacığı suya salabiliyor.
Bu parçacıklar yalnızca diğer bulaşıkları kirletmekle kalmıyor, aynı zamanda atık su yoluyla çevreye yayılıyor ve insan vücuduna girerek beyin dahil birçok dokuda birikebiliyor.
DEMANS HASTALARINDA MİKROPLASTİK YOĞUNLUĞU 10 KAT FAZLA
New Mexico Sağlık Bilimleri Üniversitesi tarafından yapılan çalışmada, demans hastalarının beyinlerinde, sağlıklı bireylere kıyasla 10 kat daha fazla mikroplastik tespit edildi. Bu da Alzheimer ve benzeri bilişsel bozukluklarla mikroplastiklerin potansiyel ilişkisini gündeme getiriyor.
Sao Paulo Üniversitesi ise 14 kişilik otopsi örneklemesinde, 8 kişinin beyninde plastik lifler buldu. Özellikle koku sinyallerini ileten “koku soğanı” bölgesinde mikroplastik yoğunluğu dikkat çekti.
BİR YIKAMADA MİLYONLARCA PARÇACIK: SESSİZ BİR ZEHİRLENME
Bulaşık makinelerinin 70°C’ye kadar çıkan sıcaklıkları, plastik kapların kimyasal yapısını bozarak mikroplastik yayılımını artırıyor. Her yıkamada milyonlarca mikroparçacık:
- Diğer bulaşıkların yüzeyine yapışabiliyor
- Vücudumuza geçebiliyor
- Uzun vadede hücresel işleyişi bozabiliyor
Araştırmalara göre, bir yıl boyunca yalnızca bulaşık makineleri aracılığıyla insan vücudunda ortalama 6 mg mikroplastik birikebiliyor — bu, bir pirinç tanesinin dörtte biri kadar.
UZMANLARDAN NET UYARI: PLASTİKLERİ BULAŞIK MAKİNESİNDE YIKAMAYIN
Dr. Okoffo’ya göre, “Bulaşık makinelerinde yıkanan plastik mutfak eşyaları ciddi miktarda mikroplastik yayıyor.” Bu durumun hem çevreye hem de sağlığa zarar verdiğini belirten araştırmacılar, özellikle nanoplastiklerin vücuda çok daha kolay sızarak hücrelere doğrudan zarar verebileceğini vurguluyor.
NE YAPMALIYIZ? UZMAN ÖNERİLERİ:
- Plastik mutfak ürünlerini elde yıkayın, bulaşık makinesinden uzak tutun
- Cam, çelik veya porselen alternatiflere geçin
- Plastik kapların yüksek ısıyla temasını en aza indirin
- Bulaşık makinesi deterjanları konusunda doğal içerikli ürünleri tercih edin
