'Siyanür etkileri nelerdir?', 'Siyanür neden öldürür?' sorularının yanıtları zaman zaman sostal medyada gündem oluyor. Kimi zaman insanların intihar vakalarında, kimi zaman sokak hayvanlarının zehirlenmesinde adını sıkça duyduğumuz siyanür, altın madenciliğinde ve metal kaplamada kullanılıyor. Detaylar haberimizde...
'Siyanür nedir?', 'Siyanür zehirlenmesi nasıl olur ve insanı nasıl öldürür?' sorularının yanıtlarına sayfamızda yer verdik. Endüstriyel alanda kullanılan siyanürün intihar vakalarında kullanılması sıklıkla rastlanır bir hale geldi. Sokak hayvanları sevmeyen bazı vatandaşların kedi ve köpekleri canice zehirlemelerinde de siyanürün kullanıldığı görülüyor. Normal şartlarda herkese verilmeyen siyanürün bu kadar kolay nasıl elde edildiği tartışma konusu oldu. İşte detaylar...
SİYANÜR NEDİR?
Siyanür, hidrosiyanik asit ve bu asitten türeyebilen metal tuzlarının genel adıdır. Bir karbon ve o karbona bağlı üç azot içeren kimyasal bileşiklere denir.
Organik ve inorganik çeşitleri bulunur. Organik bileşikleri nitril grubu altında isimlendirilir ve çoğu zehirli olmaktan uzaktır. Zehirli olanlar ise inorganik olanlarıdır. En önemlileri, sodyum siyanür ve potasyum siyanürdür.
Endüstride ısıtılmış kuru karbonlar üzerinden, amonyak (NH3) ve CO gazlarının karışımı geçirilerek elde edilirler. HCN (Hidrosiyanik asit), acı badem kokusunda çok uçucu bir sıvıdır. 28 santigrat derecede kaynar. Sudaki çözeltisi çok zayıf asittir.
Bilinen en tehlikeli zehirlerden biridir. 0,2 gr siyanür, 70 kg ağırlığında bir insanın birkaç dakika içinde ölümüne neden olabilir. Karbonmonoksit gibi, hücresel asfeksi yoluyla ölüme yol açar.
Metalurji endüstrisinde de (özellikle maden) kullanılmaktadır. Metaller ve organik maddelerle reaksiyona ve etkileşime girebilmektedir.
HAYVANLAR VE BİTKİLER DE SİYANÜR ÜRETİR
Laboratuvar ortamında elde edildiği gibi, doğal ortamda da bazı bakteriler, mantar türleri ve yosun türleri tarafından salgılanmaktadır ve bazı besin maddeleri ile bitkiler de düşük miktarda siyanür içermektedir. (Kiraz, badem, kayısı, şeftali, erik, fasulye, patates, turp, lahana, şalgam, brokoli, mısır...)
Bazı hayvanlar tarafındanda da üretilmektedir. Siyanürü doğal olarak üreten birçok bitki, bakteri ve böcek vardır.
Siyanür hızlı etki eden bir zehirdir. Belirtiler ve ölüm sıklıkla çok çabuk gerçekleşir. Siyanür zehirlenmesinin belirtileri, zehrin tipine bağlıdır. Siyanürlerin en hızlı etki edeni hidrojen siyanür buharlarıdır, saniyeler içinde belirti gösterir ve dakikalar içinde öldürür.
SİYANÜR ZEHİRLENMESİ NASIL ANLAŞILIR?
En hafif düzeydeki siyanür zehirlenmesinin etkileri, kuvvetsizlik, baş ağrısı, baş dönmesi, bulantı ve kusmadır. Orta dereceli zehirlenmede ise taşikardi gelişmektedir.
Siyanürle zehirlenmenin ilk belirtisi olarak hızlı ve derin nefes alma ihtiyacı duyarsınız ve solunum yetmezliği meydana gelir. Akabinde çırpınma ve zihin kaybınız olur. belirtilerin görülme süresi ve şiddeti, maruz kaldığınız zehir miktarına göre değişir. Bu zehiri her ne şekilde almış olursanız olun (solunum, gıda yada temasla) belirtiler hemen hemen aynıdır. Deri teması söz konusuysa tende kaşıntı, tahriş ve yaralar en belirgin belirtilerdir.
SİYANÜR İNSANLARI NASIL ZEHİRLER?
Gaz halindeki siyanür, akciğerlerden kana karışıyor ve hemoglobinleri bağlıyor. Kanda oksijenin taşınmasını gerçekleştiren hemoglobinler bağlı olduğu için oksijen bağlayamıyor. Oksijensiz kalındığı için de ölüm gerçekleşiyor.
Solunum yoluyla, su ve yiyecekler yoluyla ve temas (dokunma) yoluyla vücuda geçer. Vücuda geçtikten sonra son derece hızlı bir şekilde dolaşım sistemine ulaşır. Zararsız miktarda alınan siyanür, ilk 24 saat içinde boşaltım ve solunum sistemleri yoluyla vücudu terk eder. Çok şaşırtıcı bir özelliği de çok düşük oranda alınan siyanürün bir kısmı da vücut içinde B12 vitaminine dönüştürülür.
911 KİŞİ SİYANÜR İÇEREK TOPLUCA İNTİHAR ETTİ
Jim Jones adında bir tarikat lideri, 1978'de Güney Amerika'da kendi kurduğu Jonestown köyünde, 911 müridi siyanür içmeye ikna ederek toplu intihar yaptırmıştır. Kendisi de aynı olayda kafasına silahla ateş ederek intihar etmiştir.
Muritlerini Jonestown'da toplamadan önce uzun süre ABD'de papazlık yapmış, Indiana'da siyahları da kabul eden ilk kiliseyi kurmuş, sonradan 'nükleer holokost'la savunmuş ve Esquire dergisinde okuduğu bir yazı üzerine Guyana'yı mekan tutmuş, müritleri de peşinden gelmiştir. Adamın CIA ajanı olduğu ve Jonestown'daki olayın, CIA'in zihin kontrolü projelerinin bir provası olduğu iddia edilmiştir.
SİYANÜR İÇEN 4 KARDEŞ İNTİHAR ETMİŞTİ
Siyanürle intihar vakaları ülkemizde de zaman zaman görülmektedir. 6 Kasım 2019'da İstanbul Fatih'te meydana gelen intihar, kamuoyu gündemini meşgul etmişti.
Molla Gürani Mahallesi Oğuzhan Caddesi'nde, kapısına "Dikkat siyanür var, içeri girmeyin" yazılı not astıkları evlerinde ölü bulunan dört kardeşe yapılan ön otopside, kardeşlerin siyanür içerek intihar ettikleri ortaya çıktı.
48, 54, 56 ve 60 yaşlarındaki kardeşlerin evin kapısına koydukları not ve evde bulunan su bardakları, siyanürü suya karıştırarak içtikleri ihtimalini ortaya çıkardı.
Adrese giden ekipler, AFAD eşliğinde özel kıyafetler giyip, maske takarak girdikleri evde, 48 yaşındaki Cüneyt Yetişkin, 54 yaşındaki Oya Yetişkin, 56 yaşındaki Yaşar Yetişkin 60 yaşındaki Kamuran Yetişkin'in cansız bedenlerini bulmuştu. Cesetlerde yoğun siyanür kokusu olduğu bildirilmişti.
AİLEDEN KALAN BORCU ÖDEYEMEDİLER
Komşuları, kardeşlerin maddi sıkıntı yaşadıklarını belirtirken, dairenin elektriği de borcu yüzünden kesilmiş, BEDAŞ daha sonra daireye yeniden elektrik vermişti. Kardeşlere, anne-babalarının ölümünün ardından yüklü miktarda borç kaldığı öğrenildi.
Kardeşlerden Cüneyt Yetişkin'in kuryelik yaptığı, Kamuran Yetişkin'in obezite, Yaşar Yetişkin'in ise sara hastası olduğu öğrenildi.
.
